فقط تخمک نیست! یک مطالعه توضیح می‌دهد که چرا باروری زنان کاهش می‌یابد

به گزارش مجله خبری نگار، باروری یک زن معمولاً از اواسط دهه سی زندگی شروع به کاهش می‌کند و شانس بارداری به تدریج با گذشت زمان کاهش می‌یابد. باور غالب این بود که دلیل اصلی این کاهش، کیفیت پایین تخمک‌ها است، زیرا زنان با تعداد مشخصی از آنها متولد می‌شوند که با افزایش سن و نزدیک شدن به یائسگی کاهش می‌یابند.

با این حال، مطالعه جدید نشان داده است که خود تخمدان - سلول‌ها و بافت‌های آن - به طور قابل توجهی در کاهش باروری نقش دارند و دیدگاه دانشمندان را در مورد این فرآیند پیچیده تغییر می‌دهند.

دانشمندان توضیح دادند که مطالعات باروری به دلیل دسترسی محدود به بافت تخمدان و کمبود تاریخی بودجه برای تحقیقات سلامت زنان با چالش‌های قابل توجهی رو‌به‌رو هستند. بنابراین، تیم تحقیقاتی با توجه به شباهت بیولوژیکی موش‌ها با انسان در برخی جنبه‌ها، به عنوان یک مدل تجربی به موش‌ها روی آوردند.

این تیم بافت تخمدان را از موش‌های جوان و پیر جمع‌آوری کرده و آن را با نمونه‌های تخمدان از زنان در دهه‌های ۲۰، ۳۰ و ۵۰ زندگی خود مقایسه کردند. دانشمندان از تکنیک‌های تصویربرداری سه‌بعدی و تجزیه و تحلیل ژنتیکی برای نقشه‌برداری از انواع سلول‌های تخمدان و عملکرد آنها در مراحل مختلف زندگی استفاده کردند.

نتایج نشان داد که شباهت‌های آشکاری بین موش‌ها و انسان‌ها در انواع سلول‌هایی که از رشد تخمک پشتیبانی می‌کنند، مانند سلول‌های گرانولوزا که مسئول تولید استروژن هستند، وجود دارد. همچنین تفاوت‌هایی در عملکرد سلول‌های تکا که تستوسترون تولید می‌کنند، مشاهده شد.

این تیم وجود سلول‌های گلیال - نوعی سلول پشتیبان عصبی - را در تخمدان‌های موش‌ها و انسان‌ها کشف کرد. این سلول‌ها در اوایل زندگی جنین تشکیل می‌شوند و نقش مهمی در تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک دارند.

وقتی رشد این سلول‌ها در موش‌ها به صورت ژنتیکی دستکاری شد، الگو‌هایی مشابه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) پدیدار شد، به طوری که بسیاری از تخمک‌ها در مراحل اولیه رشد خود قرار داشتند، اما به درستی بالغ نشده بودند، که نشان می‌دهد می‌توان از این مدل‌های حیوانی برای توسعه درمان‌های مؤثر برای این سندرم استفاده کرد.

این تیم همچنین خاطرنشان کرد که تخمدان‌های انسان، برخلاف موش‌ها، تمایل دارند بین تخمک‌ها فاصله ایجاد کنند و با تجمع بافت فیبری به مرور زمان سفت‌تر شوند.

اعتقاد بر این است که این سخت شدن ناشی از تخمک‌گذاری مکرر و ترمیم بافت در طول سال‌های باروری است که در مقایسه با سایر انواع، پیری تخمدان را در زنان تسریع می‌کند.

این نتایج نشان می‌دهد که کاهش باروری نه تنها به کیفیت تخمک مربوط می‌شود، بلکه تحت تأثیر محیط سلولی اطراف تخمدان نیز قرار دارد.

دانشمندان معتقدند که پیشرفت تحقیقات در سلامت زنان و استفاده از مدل‌های حیوانی به درک عمیق‌تر بیماری‌هایی مانند ناباروری و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک کمک می‌کند و به توسعه دارو‌های جدید برای بهبود باروری در زنان کمک می‌کند.

منبع: مدیکال اکسپرس