انتظار ده ساله مجموعه زندیه برای جهانی شدن بی نتیجه ماند!

به گزارش مجله خبری نگار،مجموعه زندیه که شامل ارگ کریم‌خانی، دیوان‌خانه، موزه پارس، مسجد و بازار وکیل و گرمابه وکیل است، بیش از ده سال است چشم به راه ثبت جهانی مانده؛ اما کشمکش میان مالک هتل آسمان، شهرداری و میراث فرهنگی این مسیر را متوقف کرده است.

پژوهشگر تاریخ ایران و کنشگر میراث فرهنگی در این باره می‌گوید: هتل آسمان شیراز در خیابان رودکی با بلندمرتبه‌سازی و سرپیچی از قوانین میراث فرهنگی بیش از حد مجاز ساخت و چهار اشکوبه اضافی به ساختمان خود افزوده است؛ چند سال پیش دو طبقه از این اضافه‌ساخت‌ها با دستور دادستانی برچیده شد، اما دو طبقه باقی مانده همچنان مانع ثبت جهانی مجموعه زندیه و ارگ کریمخانی هستند.

سیاوش آریا خاطرنشان می‌کند: مدیر هتل آسمان در گفت‌و‌گو با روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها مدعی شده است که پروانه ساخت را از مدیران پیشین اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و شهرداری دریافت کرده و بر اساس قانون عمل کرده است. هرچند این موضوع پیچیدگی‌های ویژه‌ای دارد و هر نهاد بر اساس قوانین داخلی خود به آن نگاه کرده، اما بر اساس اسناد موجود در اداره میراث فرهنگی شیراز، مجوز ساخت در چنین متراژی صادر نشده است.

وی ادامه می‌دهد: پرونده هتل آسمان در کمیسیون ماده ۵ شورای عالی معماری و شهرسازی بررسی شد و این کمیسیون رای به برچیدن چهار اشکوبه اضافی صادر کرد؛ دادگستری فارس نیز این رای را تایید و به اجرا گذاشت، اما اجرای کامل آن انجام نشده و دو اشکوبه اضافی همچنان سد راه ثبت جهانی ارگ کریمخانی و مجموعه زندیه هستند.

سیاوش آریا با توضیح درباره فرآیند صدور مجوز‌ها یادآور می‌شود: مجوز‌های ساخت هتل توسط شهرداری وقت صادر می‌شود و پس از آن نقشه و طرح کلی به اداره میراث فرهنگی استان ارسال می‌شود. بررسی‌ها و اسناد موجود نشان می‌دهد میراث فرهنگی در آن زمان متراژ مجاز را بر اساس ضوابط قانونی تایید کرده، اما مالک هتل پس از آن متراژ بیشتری ساخته و مجوز از شهرداری وقت گرفته که تخلف محسوب می‌شود.

تخلف توسط مالک و شهرداری وقت رخ داده است

این کنشگر میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: همان زمان مدیر شهرداری منطقه توسط شهردار اسبق شیراز توبیخ شده و اسناد آن موجود است. مالک هتل با واژگان بازی می‌کند و مدعی مجوز از میراث فرهنگی و سایر نهادهاست و توپ را به زمین میراث فرهنگی می‌اندازد، در حالی که میراث فرهنگی مرجع صدور مجوز نبوده و نقشه تصویب شده بر اساس ضوابط قانونی درست بوده، اما تخلف توسط مالک و شهرداری وقت رخ داده است.

وی با یادآوری اینکه نماینده سازمان جهانی یونسکو در اوایل دهه ۹۰ همراه با معاون میراث فرهنگی وقت از ارگ کریمخانی بازدید کرده و به اضافه‌ساخت‌های هتل و خدشه به چشم‌انداز یادمان زندیه اعتراض کردند و خواستار رفع مشکل شدند، می‌گوید: متاسفانه مدیران و مسئولان استانی و وزارت میراث فرهنگی در آن زمان به جای رفع مشکل، پرونده ثبت جهانی ارگ کریمخانی را رها و بایکوت کردند و تمرکز خود را بر محور ساسانی فارس گذاشتند در نتیجه ثبت جهانی بافت تاریخی و زندیه شیراز فراموش شد و چالش‌ها پس از یک دهه همچنان باقی است.

مالک هتل آسمان حاضر به برچیدن دو اشکوبه اضافی نیست

آریا با بیان اینکه شهرداری شیراز چند سال پیش پل هوایی در چهارراه زند را به دلیل خدشه به چشم‌انداز ارگ کریمخانی برچید تا راه برای ثبت جهانی میراث زندیه هموار شود، اما مالک هتل آسمان همچنان حاضر به برچیدن دو اشکوبه اضافی نیست و با تخلف و سرپیچی از قانون مانع ثبت جهانی شده است، تصریح می‌کند: دفتر ثبت جهانی مجموعه زندیه با سرپرستی میراث فرهنگی در شیراز تشکیل شده و مدیریت شهری و شهرداری نیز به تخلف صورت گرفته در هتل آسمان اذعان کرده‌اند.

این پژوهشگر میراث فرهنگی با انتقاد از سیاست‌های جاری تاکید می‌کند: تب ساخت هتل‌های پنج و چهارستاره در شهر‌های بزرگ، به ویژه میان مدیران رده بالای کشوری و وزارت میراث فرهنگی، راه به جایی نخواهد برد و هیچ دشواری از مسیر توسعه گردشگری برطرف نمی‌کند. گردشگران خارجی به تجربه‌های نو و اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه‌های سنتی علاقه دارند و نه هتل‌های چندستاره گران‌قیمت، و گردشگران ایرانی نیز عمدتاً تنها در ماموریت‌های کاری یا امور تشریفاتی از این هتل‌ها بهره می‌برند.

آریا در پایان اظهار امیدواری کرد که جامعه هتل‌داران ایران و مدیران همسو، این نقد کارشناسانه را نه به عنوان انتقام یا ستیز، بلکه به عنوان فرصتی ارزنده برای همکاری بدانند تا بتوان مجموعه زندیه شیراز را ثبت جهانی کرد و برگ زرینی دیگر به افتخارات شهر شیراز و ایران افزود.