به گزارش مجله خبری نگار، تحقیقات جدید نشان میدهد که میکروپلاستیکها، به ویژه از ظروف غذا، میتوانند به رگهای خونی آسیب برسانند و باعث التهاب و تغییرات سلولی مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی شوند.
آیا ظروف پلاستیکی که برای غذا استفاده میکنیم میتوانند با آسیب قلبی مرتبط باشند؟ در مطالعهای که اخیراً در Scientific Reports منتشر شده است، تیمی از دانشمندان ایتالیایی دریافتند که میکروپلاستیکها - به ویژه از بستهبندی مواد غذایی - میتوانند باعث تغییرات مضر در سلولهای عروقی شوند و خطر بیماری قلبی را افزایش دهند.
این مطالعه نشان داد که قرار گرفتن در معرض این نوع پلاستیکها میتواند به رگهای خونی آسیب برساند و منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شود.
میکروپلاستیکها اکنون بخش اجتنابناپذیری از محیط زیست ما هستند. این قطعات ریز پلاستیکی که توسط بستهبندی، منسوجات و زبالههای صنعتی آزاد میشوند، در خون، ریهها و حتی قلب انسان یافت شدهاند و دانشمندان به طور فزایندهای نگران اثرات بالقوه آنها بر سلامتی، به ویژه تأثیر آنها بر سیستم قلبی عروقی هستند.
تحقیقات پیش از این میکروپلاستیکها را به استرس اکسیداتیو، التهاب و آسیب بافتی مرتبط دانستهاند، اما نقش مستقیم آنها در بیماری قلبی هنوز مشخص نیست. محققان اخیراً میکروپلاستیکها را در شریانهای بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، پیدا کردهاند و این نگرانی را ایجاد کرده است که این آلایندهها میتوانند در تصلب شرایین و سایر بیماریهای عروقی نقش داشته باشند.
با این حال، مکانیسمهایی که از طریق آنها میکروپلاستیکها ممکن است باعث تغییراتی شوند که منجر به بیماریهای قلبی عروقی میشوند، هنوز مشخص نیست.
مطالعهی حاضر بررسی کرد که آیا میکروپلاستیکها، از جمله آنهایی که به طور طبیعی در معرض نور خورشید و محیط زیست تجزیه میشوند، باعث آسیب به سلولهای عضلهی صاف عروقی میشوند که نقش مهمی در حفظ سلامت رگهای خونی دارند.
دانشمندان برای بررسی تأثیر میکروپلاستیکها بر سلامت عروق، سلولهای عضله صاف عروق کرونر انسان (HCASMCs) را که در معرض پلیاتیلن و پلیاستایرن، دو نوع پلاستیک رایج مورد استفاده در بستهبندی مواد غذایی، قرار گرفته بودند، مورد مطالعه قرار دادند.
این میکروپلاستیکها هم در شکل «خالص» خود و هم پس از کهنهسازی مصنوعی برای شبیهسازی تخریب محیطی آزمایش شدند. هدف این تیم بررسی این بود که آیا این پلاستیکها میتوانند باعث تغییرات سلولی مضر مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی شوند یا خیر.
این مطالعه شامل چندین آزمایش کلیدی بود. دانشمندان ابتدا زیستپذیری سلولها را اندازهگیری کردند تا ارزیابی کنند که چگونه قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک بر بقای سلول تأثیر میگذارد.
آنها همچنین آپوپتوز، مرگ برنامهریزیشده سلولی و سمیت سلولی را با اندازهگیری نشانگرهایی مانند p۵۳ و فاکتور اصلاحکننده لنفوم سلول B (BMF) که به دلیل نقششان در پاسخ به استرس و مرگ سلولی شناخته شدهاند، ارزیابی کردند.
همچنین تجزیه و تحلیلهای مهاجرت انجام شد تا مشخص شود که آیا میکروپلاستیکها حرکت سلولهای ماهیچه صاف را تغییر میدهند یا خیر، که یک عامل حیاتی در ایجاد بیماریهای عروقی مانند تصلب شرایین است.
علاوه بر این، محققان آنالیز ایمونوفلورسانس را برای تشخیص تغییرات در پروتئینهای کلیدی که سیگنال تغییر فنوتیپ را ارسال میکنند، انجام دادند. در این فرآیند، سلولهای ماهیچه صاف از حالت سالم به حالت مستعد بیماری تغییر میکنند.
به طور خاص، آنها سطح نشانگر انقباضی α-اکتین عضله صاف، گالکتین-۳ (یک نشانگر التهابی) و فاکتور رونویسی مرتبط با Runt ۲ (RUNX-۲)، یک نشانگر استخوانسازی مرتبط با کلسیفیکاسیون عروقی را اندازهگیری کردند.
در نهایت، آنها نقش میکروپلاستیکها را در فعال کردن کمپلکس التهابی، که یک عامل التهابی کلیدی در بیماریهای قلبی عروقی است، بررسی کردند.
این مطالعه نشان داد که قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیکها به طور قابل توجهی بر سلولهای عضله صاف عروقی (VSMCs) تأثیر میگذارد و منجر به طیف وسیعی از تغییرات مضر در قلب میشود.
زیستپذیری سلولها در تمام گروههایی که در معرض میکروپلاستیکها قرار داشتند، کاهش یافت و بیشترین کاهش در پلیاستایرن کهنهشده مشاهده شد. این نشان میدهد که تخریب محیط زیست، این پلاستیکها را برای سلولهای انسانی سمیتر میکند.
نشانگرهای استرس و مرگ سلولی نیز افزایش یافته بودند. سطح p۵۳ و BMF، که هر دو با آپوپتوز مرتبط هستند، در سلولهای تیمار شده با میکروپلاستیک به طور قابل توجهی افزایش یافت، که نشان میدهد میکروپلاستیکها ممکن است مرگ برنامهریزی شده سلولی را افزایش دهند.
علاوه بر این، آزمایشهای سمیت سلولی تأیید کردند که میکروپلاستیکها باعث آسیب غشایی میشوند و آزادسازی لاکتات دهیدروژناز در نمونههای تیمار شده افزایش مییابد.
علاوه بر این، تجزیه و تحلیل مهاجرت نشان داد که قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک، حرکت VSMC را افزایش میدهد، فرآیندی که با تصلب شرایین مرتبط است. سلولهایی که در معرض میکروپلاستیکها، به ویژه پلیاستایرن تخریبشده، قرار گرفتند، مهاجرت بیشتری نشان دادند که نشاندهنده تغییر به سمت فنوتیپ مرتبط با بیماری است.
آنالیز ایمونوفلورسانس این تغییرات را بیشتر تأیید کرد، که نشاندهنده کاهش در اکتین عضله صاف α و افزایش در گالکتین-۳ و RUNX-۲ بود.
این نشانگرها نشان میدهند که میکروپلاستیکها باعث گذار از حالت انقباضی سالم به فنوتیپ مصنوعی مستعد التهاب عروقی و کلسیفیکاسیون میشوند.
به طور خاص، میکروپلاستیکها کمپلکس التهابی را فعال کردند که نشاندهنده افزایش پاسخ التهابی است، که علت شناختهشده بیماریهای قلبی عروقی مانند تصلب شرایین است. میکروپلاستیکهای کهنه این اثرات را تشدید کردند، که نشان میدهد پلاستیکهای در معرض محیط زیست ممکن است خطر بیشتری را ایجاد کنند.
در مجموع، این مطالعه شواهد قانعکنندهای ارائه میدهد که نشان میدهد میکروپلاستیکها نه تنها وارد سیستم عروقی انسان میشوند، بلکه به طور فعال در آسیب سلولی و التهاب نقش دارند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهند.
در نتیجه، یافتههای این مطالعه نشان میدهد که میکروپلاستیکها فقط یک خطر زیستمحیطی نیستند - آنها میتوانند تهدیدی جدی برای سلامت قلب باشند.
این مطالعه نشان میدهد که میکروپلاستیکها، به ویژه آنهایی که در بستهبندی مواد غذایی یافت میشوند، میتوانند باعث تغییرات مضر در سلولهای عروقی شوند که میتواند منجر به تصلب شرایین و سایر بیماریهای قلبی عروقی شود.
با توجه به افزایش آلودگی پلاستیک، مطالعه و کاهش تأثیرات آن بر سلامت باید برای محققان و سیاستگذاران در اولویت باشد.