ترکیه و امارات در رتبه‌های ۶ و ۷ گردشگری جهانی و ایران فرسنگ‌ها دور از برنامه‌های خودش!

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان-صادق غفوریان: یک آمار بین المللی درباره وضعیت گردشگری جهان با بررسی ابعاد و اقدامات حوزه توریسم کشورها، ۱۰ کشور برتر در زمینه جذب توریست و درآمد بیشتر از این صنعت را در سال ۲۰۲۳ میلادی معرفی کرده است که در فهرست این ۱۰ کشور دو نام آشنا از همسایگان ایران نیز به چشم می‌خورد.

ترکیه و امارات در جمع برترین‌های گردشگری جهان

موسسه بین المللی (Statista) به عنوان یک پلتفرم جهانی داده و هوش تجاری که در حوزه‌های گوناگون «داده‌های اقتصاد و آینده» فعالیت می‌کند، در گزارشی با بررسی وضعیت کشور‌ها در حوزه گردشگری طی سال‌های ۲۰۱۹ تا پایان ۲۰۲۳، کشور‌های آمریکا، اسپانیا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، امارات متحده عربی، ترکیه، استرالیا و کانادا را به عنوان ۱۰ کشور برتر در زمینه جذب توریسم و بیشترین درآمد از بخش گردشگری معرفی کرده است.

گردشگری، موتور محرک اقتصاد

آن چه در علم اقتصاد امروز جهان مشخص و عیان است، ایفاگری گردشگری به مثابه موتور محرک و رشد تمامی ارکان اقتصادی یک جامعه است. «مارک ترویولز» از کارشناسان بین المللی حوزه توریسم در این باره می‌نویسد: «تاثیر گردشگری بر اقتصاد فراتر از ایجاد درآمد و اشتغال است. به عنوان یک موتور رشد عمل می‌کند، باعث توسعه سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها می‌شود، زمینه ساز توسعه پایدار می‌شود و حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی را بهبود می‌بخشد. این تاثیر چند وجهی نشان می‌دهد که چگونه گردشگری برای توسعه اقتصادی جهانی یک امر اساسی است.»

او می‌نویسد، صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۲ میلیون شغل را پشتیبانی کرده است. البته وقتی مردم به مشاغل مرتبط با گردشگری فکر می‌کنند، آژانس‌های سفر، هتل‌ها و حمل و نقل به ذهنشان می‌آید، اما واقعیت این است حوزه وسیعی از مشاغل در زیرمجموعه گردشگری مرتبط می‌شود.

ایران و برنامه‌های گردشگری امروز و آینده

حال این سوال مطرح است که جایگاه ایران در حوزه جذب توریسم بین المللی و میزان درآمد از آن در پهنه جهانی صنعت توریسم کجاست؟

در پاسخ باید گفت، ما تا امروز به برنامه ریزی‌ها و اهدافی که در این زمینه در برنامه‌های توسعه و البته سند چشم انداز ۱۴۰۴ ترسیم کرده بودیم نه تنها نرسیدیم، بلکه با روند فعلی نیز نخواهیم رسید.

اما چشم انداز چه بوده است که مرور آن ما را نگران می‌کند؟ بر اساس سند چشم انداز ۲۰ ساله گردشگری، ایران باید ۲۰ میلیون گردشگر خارجی تا سال ۱۴۰۴ هجری شمسی و ۲۰۲۵ میلادی داشته باشد. همچنین سهم ایران از درآمد گردشگری جهانی از ۷ صدم درصد در سال ۸۳ به ۲ درصد در سال ۱۴۰۴ برسد.

سال ۱۴۰۲ فقط ۶ میلیون گردشگر

امروز و در یک سال مانده به پایان برنامه چشم انداز ۲۰ ساله، ما فقط توانسته ایم ۶ میلیون گردشگر بین المللی جذب کنیم؛ این یعنی موفقیت کشور در حد واندازه کمتراز یک سوم برنامه و هدف بوده است. معاون گردشگری وزارت گردشگری، ابتدای امسال تعداد گردشگران ورودی در سال ۱۴۰۲ را ۶ میلیون و ۳۸۲هزار و ۷۵۵ نفر اعلام کرد.

چنان چه این آمار را در کنار انتظار و برنامه‌های توسعه قرار دهیم، باز هم ناکامی را مشاهده می‌کنیم. بر اساس گفته مسئولان وقت گردشگری در ابتدای برنامه ششم توسعه (١٤٠٠-١٣٩٦) تعداد گردشگران بین المللی ایران باید به بیش از ۲۰ میلیون نفر می‌رسیده است. مهرماه ۱۳۹۴، حسینی مکارم معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفته بود: «پیش بینی افزایش پنج برابری یعنی در حدود ۲۵ میلیون گردشگر در پایان برنامه ششم توسعه در صنعت گردشگری کشور هدف گذاری شده است.»

ایران در جمع ۱۰ کشور دارای ظرفیت گردشگری

همه آن چه در تمامی این سال‌ها در کم توجهی و بی توجهی به توسعه صنعت توریسم در کشور رخ داده، در شرایطی است که بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه ظرفیت‎های گردشگری است.

تور ترکیه برای توسعه گردشگری

حال در این میانه که حوزه سیاست گذاری و اجرا در کشور ما، با مسئله گردشگری تا حدود زیادی نامهربان بوده، اما کشور‌های همسایه ما همچون ترکیه و اغلب کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، پایشان را روی پدال گاز گردشگری گذاشته اند. بخشی از اهداف ترکیه در سال ۲۰۲۳ در بخش گردشگری را با هم مرور کنیم خالی از لطف نیست که چگونه این کشور در این سال در رتبه ۷ جهان در جذب درآمد از این صنعت قرار گرفت:

· برآورد میانگین اقامت ۹ تا ۱۱ شب و درآمد هر بازدیدکننده ۷۱.۴ دلار در هر شب

· انجام کمپین‌های تبلیغاتی و فعالیت‌های تبلیغیِ مجازی برای افزایش تعداد بازدیدکنندگان

· افزایش مخارج سرانه با توسعه انواع گردشگری که درآمد بیشتری ایجاد می‌کنند

· بازآرایی طرح توسعه منطقه گردشگری جانبی همچون توسعه ورزش گلف

· تاسیس سواحل عمومی رایگان در استان‌های آنتالیا، موغلا، ازمیر و استانبول

· در راستای پروتکل تمدید شده با وزارت آموزش ملی، ۷۰ دبیرستان فنی و حرفه‌ای آناتولی در زمینه گردشگری با امکانات اقامتی تطبیق داده می‌شود و برای دانش‌آموزان، بورسیه تحصیلی و فرصت‌های کارآموزی فراهم می‌شود

· برگزاری جشنواره‌های گردشگری در شهر‌های آدانا، ازمیر، ترابزون، ارزروم و غازیانتپ در سال ۲۰۲۳

· ایجاد شهر‌های گردشگری

· ایجاد یک محصول گردشگری مبتنی بر مشخصات توریستی

· کاهش بار مردم از طریق تشویق کارایی بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و حمل و نقل مرتبط با گردشگری

· هماهنگی ادارات مرکزی – محلی با رویکرد برنامه‌ریزی کل‌نگر و پرداختن به سازمان اداری و فرصت‌های مالی در کنار هم

·افزایش کیفیت نیروی کار با آموزش گردشگری و اجرای موثر سیستم صدور گواهینامه

و...

پایان برنامه هفتم؛ ایران ۱۵ میلیون، ترکیه ۶۰ میلیون

امروز طعم شیرین درآمد از صنعت توریسم برای کشور‌هایی همچون ترکیه، به نقطه‌ای رسیده که نه تنها حاضر نیستند از آن عقب نشینی کنند، بلکه با سرعت بالا درصدد توسعه آن هستند. دشتی اردکانی رئیس فراکسیون گردشگری مجلس سابق در این زمینه می‌گوید: با توجه به ظرفیت‌های موجود در زمینه گردشگری در برنامه پنج‌ساله هفتم برنامه‌ریزی برای جذب سالانه ۱۵ میلیون گردشگر خارجی را هدف گذاشته‌ایم. این در حالی است که ترکیه برنامه‌ریزی پذیرش بیش از ۶۰ میلیون گردشگر را انجام داده است. او تاکید می‌کند که یکی از راه‌های نجات کشور و ایجاد رونق اقتصادی توجه به گردشگری است.