بدون نسخه؛ پُر از عوارض!

به گزارش مجله خبری نگار، در خانه بیشتر ما چند ورق قرص نصفه‏نیمه و کپسول پیدامی‌شود. بخشی از این‌ها جزو دارو‌های بدون نسخه‌ای هستند که گاهی به تجویز دیگران یا خودمان می‌خریم و از آن استفاده‌می‌کنیم. بررسی‌های جدید سایت «وری‌ول هلث» نشان‌داده‌است که افراد ۶۰ ساله و بالاتر، بیشتر از بزرگ‎سالان جوان به دارو‌های بدون نسخه (OTC) متکی هستند، بدون این که بدانند این دارو‌ها می‌تواند بر سلامت‎شان تاثیر منفی بگذارد. دلیل‌شان هم برای استفاده از این دارو‌ها می‌تواند استفاده قبلی و اعتمادداشتن به آن، خرید بدون نسخه، مقرون‌به‌صرفه‌تر بودن از دارو‌های تجویزی و توصیه توسط دوست و آشنا و در برخی موارد توصیه پزشکان باشد. اما این دارو‌ها را می‌شناسید و می‌دانید مصرف بدون نسخه آن‌ها چه عوارضی می‌تواند داشته‌باشد؟

سردرد عامل اول مصرف داروی بدون نسخه

یک سمینار FDA در سال ۲۰۱۳ درباره دارو‌های OTC و افراد سالمند برگزار و مشخص شد که ۸۶ درصد مردم از دارو‌های بدون نسخه استفاده می‌کنند، در حالی که فقط نیمی این مورد را به پزشک خود اطلاع داده‌بودند. بیشترین دلیل‌شان هم برای مصرف این داروها، سردرد، درد شکم، سرفه، درد مفاصل و تب بوده‌است. بدن با افزایش سن دارو‌ها را به شکل متفاوتی مدیریت‌می‌کند. در بعضی، خودش را به شکل کاهش عملکرد کلیه و کبد نشان می‌دهد که می‌تواند سرعت خروج دارو‌ها از بدن را کاهش دهد و در بعضی افراد باعث تداخل دارویی یا واکنش‌های حساسیت‌زا می‌شود؛ چون افراد مسن نسبت به اثر دارو چه خوب و چه بد، حساس‌تر هستند و بیشتر دوز‌های پایین دارو برای این افراد موثر است.

استفاده مکرر و طولانی از مسکن‌ها

دارو‌های ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) شامل ادویل و موترین (ایبوپروفن)، آلو (ناپروکسن) و آسپرین می‌شود. همه این دارو‌ها می‌تواند باعث زخم و خونریزی معده شود به‌خصوص اگر از دارو‌های رقیق‌کننده خون استفاده‌می‌کنید یا دیابت کنترل‌نشده و فشار خون بالا دارید. وقتی به مدت طولانی دارو‌های مسکن را مصرف‌می‌کنید، مشکلات قلبی و کلیوی را به جان می‌خرید. برای مثال استفاده همیشگی و دایمی استامینوفن باعث مشکلات کبدی و خطرات دیگری می‎شود. در حالی که با مراجعه به پزشک شاید گزینه غیردارویی مانند مراجعه به فیزیوتراپ یا متخصص درد در انتظارتان باشد. یا در موارد دیگر به احتمال زیاد شنیده‌اید که مصرف روزانه آسپرین می‌تواند جلوی حملات قلبی و سکته را بگیرد. اما دستورالعمل‌های جدید می‌گوید افرادی که سکته مغزی یا حمله قلبی نداشته‌اند نباید روزانه آسپرین مصرف‌کنند و باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارند.

اکسی ترول‌ها و سرگیجه و خشکی دهان

شاید خانم‌ها بیشتر Oxytrol (اکسی بوتینین) را بشناسند؛ چون مصرف بدون نسخه آن می‌تواند برای زنان دارای مثانه بیش فعال موثر باشد. با این حال، می‌تواند عوارض جانبی مانند سرگیجه، خشکی دهان و یبوست ایجاد‌کند. در هر حال گاهی اوقات برای درمان عوارض جانبی به دارو‌های بیشتری نیاز است. قبل از امتحان دارو، از پزشک خود درباره تمرینات کگل که می‌تواند کف لگن شما را تقویت کند، سوال کنید.

دیفن هیدرامین راه کمکی پر عارضه!

گروه دیگر دارو‌های بدون نسخه، بنادریل‌ها هستند که دیفن هیدرامین نیز از همین خانواده است. در حالی که مصرف بنادریل برای درمان واکنش‌های آلرژیک گهگاه خوب است، اما نباید آن را به عنوان راه کمکی برای داشتن خواب بهتر مصرف کرد. بسیاری دیگر از دارو‌های خواب‎آور موجود در بازار حاوی دیفن هیدرامین هستند و بهتر است آن‎ها را طبق دستور پزشک و فقط برای مدت زمانی که پزشک توصیه می‌کند، استفاده کنید. مصرف طولانی مدت می‌تواند منجر به مشکلات شناختی، سردرگمی و از دست دادن حافظه شود.

سودوافدرین‌ها مشکل‌ساز برای پروستات و چشم

سودوافدرین ماده فعال بسیاری از دارو‌های ضداحتقان است که می‌تواند فشار خون را افزایش‌دهد و در افراد مبتلا به فشار خون بالا باید با دیگر دارو‌های ضداحتقان جایگزین‌شود. حتی اگر از دارو‌های فشار خون استفاده می‌کنید و فشار خون شما تحت کنترل است، دارو‌های ضد احتقان می‌توانند سطح BP شما را افزایش دهند، به همین دلیل مهم است که از داروساز برای انتخاب گزینه ایمن کمک بخواهید. مردانی که پروستات بزرگی دارند باید سودوفدرین‌ها را کنار بگذارند تا از بدتر شدن مشکلات ادراری جلوگیری‌کنند. فلوناز (فلوتیکاسون) و رینوکورت (بودزونید) نیز احتقان را درمان می‌کنند، اما می‌توانند فشار چشم را در افراد مبتلا به گلوکوم افزایش دهند.

دارو‌های سوزش سر دل

اگر شما هم هر وقت که سوزش سر دل دارید مثل نقل‌ونبات دارو‌هایی مانند امپرازول، اسومپرازول و لانزوپرازول می‌خورید، باید بدانید این دارو‌ها برای استفاده کوتاه‌مدت درنظرگرفته‌شده‌اند، ولی مردم بیشتر این دارو‌ها را به صورت بلندمدت یعنی ماه‌ها و سال‌ها مصرف می‌کنند. نگرانی درباره دارو‌ها این است که می‌توانند با جذب کلسیم تداخل داشته‌باشند و باعث شکستن استخوان شوند. همچنین این دارو‌ها می‌توانند باعث بروز اسهال و ذات‌الریه شوند.

شیر منیزیم و سیترات منیزیم

این‌ها دارو‌های شناخته شده بدون نسخه‌ای هستند که اغلب برای درمان یبوست توصیه می‌شوند. آن‎ها خطر عوارض جانبی در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی را به همراه دارند، به خصوص اگر از آن‌ها طولانی‌مدت استفاده‌کنید. اگر مشکل یبوست است، آب بیشتری بنوشید، فیبر بیشتری بخورید و روزانه ورزش کنید. در مورد گزینه‌های نسخه‌ای یا غیرنسخه‌ای هم می‌توانید در صورتی که درمان‌های سبک زندگی برای شما مؤثر نبود، با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: سلامت‌نیوز