به گزارش مجله خبری نگار/ایران: ۱۷۵ میلیون دلار ارزش افزوده برخی از فناوریهای راه یافته به عرصه کشاورزی در حدود ۲۰۵ هزار هکتار از اراضی زراعی کشور استفاده شده و سالانه بالغ بر ۱۷۵ میلیون دلار از محل صرفهجویی ارزی با افزایش ارزش افزوده عاید کشاورزی کشور شده است
توسعه کشاورزی و گذار آن از روند سنتی به مدرن بدون ایجاد تحولاتی بنیادین در این حوزه ممکن نیست به همین دلیل گسترش زیرساختهای فناورانه در بطن کهنترین تمدن کشاورزی جهان یعنی ایران، یکی از مهمترین اولویتهایی است که در اکثر مواقع از سوی مسئولان کشور بدون توجه و برنامهریزی باقی مانده است.
در حال حاضر افزایش بهرهوری کشاورزی، فقر و نابرابری، وجود منابع طبیعی، تغییرات آب و هوایی و تشدید خطرهای طبیعی، لزوم ایجاد نظام غذایی باثبات، بهبود فرصتهای کسب درآمد در مناطق روستایی، ایجاد شرایط مقاوم در مقابل بحرانها، درگیریها و بلایای طبیعی؛ جلوگیری از تهدیدهای در حال رشد فرامرزی نظام غذایی و کشاورزی و در نهایت دستیابی به مدیریت کارآی ملی و بینالمللی، چالشهای عمدهای است که آینده کشاورزی جهان با آنها روبهرو بوده و نیازمند راهکارهای فناورانه است.
به همین دلیل کشورهای مختلف دنیا به سمت استفاده از فناوریهای نوین کشاورزی حرکت کردهاند که بخش کشاورزی کشورمان نیز باید به سرعت به این سمت حرکت کند تا از قافله توسعه جهانی کشاورزی عقب نیفتد.
در همین خصوص رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: لزوم توسعه کشاورزی دانشبنیان مبتنی بر فناوریهای نوین کشاورزی (بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی) تنها راهکار رفع چالشهای بخش کشاورزی است. غلامرضا صالحی جوزانی درباره اهمیت اقتصادی بیوتکنولوژی در سطح جهان و کشور افزود: وضعیت بازار بیوتکنولوژی جهان در حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است که تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۳ هزار میلیارد دلار خواهد رسید؛ از این میزان حدود ۲۰ درصد معادل ۲۰۰ میلیارد دلار سهم بخش کشاورزی است.
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: در ایران اکنون حدود ۲۰۰ شرکت دانشبنیان واحد فناور و هستههای فناور مرتبط با بیوتکنولوژی کشاورزی فعالند که ارزش محصولات آنها حدود ۵۰۰ میلیون دلار است که لازم است این میزان حداقل به ۲ میلیارد دلار برسد.
وی اظهارداشت: اکنون بخش کشاورزی با چالشهای مختلفی از جمله افزایش جمعیت روبهروست؛ براساس جمعیت فعلی نیاز کشور به محصولات کشاورزی ۱۵۰ میلیون تن برآورد میشود که اگر این جمعیت برای سالهای آتی حدود ۱۰۰ میلیون نفر در نظر گرفته شود نیاز کشور به محصولات کشاورزی حدود ۲۰۰ میلیون تن خواهد شد.
صالحیجوزانی با بیان اینکه افزایش میانگین دما از دیگر چالشهای این بخش است، افزود: حداقل یک درجه افزایش دما و کاهش ۳۰ درصدی منابع آبی در دسترس از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آبهای تجدیدپذیر در کشور به کمتر از ۷۰ میلیارد مترمکعب خواهد رسید که یکی دیگر از چالشهای این بخش است.
این مقام مسئول، وجود ۷ میلیون هکتار زمین شور در حال افزایش، ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی کشور زیر ۵ درصد، واردات حدود ۳ میلیارد دلار انواع نهادههای فناورانه کشاورزی شامل بذر هیبرید، کودهای شیمیایی، آفتکشها، هستههای اولیه طیور و آبزیان و واکسن و داروهای دامی و افزودنیهای صنایع غذایی و استارترها را از دیگر چالشها برشمرد.
وی تصریح کرد: بنابراین فناوریهای نوین از جمله اصلاح ژنتیکی مبتنی بر ژنوم و ویرایش ژنی، مهندسی ژنتیک، بیوانفورماتیک و ابردادهها، کشاورزی در فضای بسته، کشاورزی با آب دریا، کشاورزی در بیابان، گوشت مصنوعی، نانوتکنولوژی، ریزجلبکها، سکو بلاکچین، کشاورزی دقیق و هوشمند، پهپادها، فرآوردههای زیستی و هوش مصنوعی میتواند در این بخش کمک شایانی داشته باشد.
صالحیجوزانی اضافه کرد: طی حدود دو دهه فعالیت پژوهشگاه ۷۰ فناوری قابل تجاریسازی به دست آمده است که بخشی از آنها تا ابتدای سالجاری در قالب ۴۰ قرارداد انتقال فناوری به بخش خصوصی منتقل شده و اثربخشی قابل توجهی در بخش کشاورزی داشته است.
وی ادامه داد: برخی از فناوریهای راه یافته به عرصه کشاورزی در حدود ۲۰۵ هزار هکتار از اراضی زراعی کشور استفاده شده و سالانه بالغ بر ۱۷۵ میلیون دلار از محل صرفهجویی ارزی با افزایش ارزش افزوده عاید کشاورزی کشور شده است.
به گفته رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی انتقال فناوری و تولید صنعتی پروبیوتیکهای دام، طیور و آبزیان، انتقال فناوری و تولید تجاری کودهای زیستی، تولید تجاری و سریع بیوکمپوست به عنوان کود آلی از پسماندهای نیشکر، کشت بافت و سالمسازی ارقام نیشکر از طریق کشت بافت، تولید بذر سالم مینی تیوبر سیبزمینی و تولید تجاری پایههای کشت بافتی سیب مالینگ بوده است.
وی، پیادهسازی رویکرد برنامهمحوری و اثربخشی به جای فرایندمحوری، تدوین برنامه عملیاتی با اهداف کمی چهارساله مبتنی بر اسناد بالادستی، تشکیل شبکه همکاری و تعامل مراکز پژوهشی، بخش خصوصی و معاونتهای اجرایی و ایجاد مراکز نوآوری با مدیریت بخش خصوصی مبتنی بر نوآوری باز را از راهبردهای جدید پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی دانست.