روابط بین آمریکا و چین در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به پایینترین سطح طی دههها رسیده است و هر یک از دو رقیب انتخاباتی ایالات متحده پیروز این انتخابات باشند، به نظر میرسد این مناسبات رو به وخامت بیشتر گذارد.
به گزارش مجله خبری نگار، آمریکا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ مقام های چینی را هدف تحریم قرار داد و با تایوان تعاملات بیشتری از جمله در زمینه فروش سلاح برقرار کرد.
از سویی، توافقی تجاری برای پایان دادن به جنگ تعرفه ای بین آمریکا و چین بی نتیجه ماند و واشنگتن محدودیت های بیشتری بر رسانه های اجتماعی چینی اعمال کرد.
روزنامه گاردین در گزارشی در این مورد نوشت: جو بایدن نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نسبت به اتخاذ موضعی محکم علیه چین وعده داده است.
«چنگ شیائوهی» دانشیار روابط بین الملل در دانشگاه «رنمین» پکن ضمن ارزیابی مناسبات چین و آمریکا به عنوان روابطی بسیار بد، گفت: روابط چین و آمریکا به جایی که قبلا بود، باز نمی گردد.
این دیدگاهی است که در آمریکا نیز نقطه اشتراکاتی دارد. «وندی کوتلر» سرپرست معاونت سابق دفتر نمایندگی تجاری آمریکا با تمرکز بر آسیا گفت: صرفنظر از اینکه چه کسی پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد، باید در سال های پیشرو منتظر افزایش تنش بین آمریکا و چین در زمینه موضوعات اقتصادی، سیاسی، ژئوپلیتیک، حقوق بشر و موضوعات مربوط به مردم باشیم.
هنگ کنگ و تایوان دو منطقه حساس هستند، به همین منظور، دولت ترامپ در واکنش به اقدام پکن در اعمال قانون امنیت ملی در هنگ کنگ، مقام های چینی را هدف تحریم های خود قرار داد و به نهادی مالی درمورد انجام تعاملات مالی با اشخاصی که استقلال هنگ کنگ را تضعیف کنند، هشدار داد.
دولت آمریکا همچنین مقام های بلندپایه را به تایوان اعزام کرد، اقدامی که با انتقاد پکن همراه شد و ضمن انجام رزمایش های نظامی در این منطقه، مذاکرات اقتصادی جدیدی را با تایپه انجام داد.
«بونی گلاسر» مدیر پروژه قدرت چین در مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی واشنگتن گفت: سطح بی اعتمادی متقابل (چین و آمریکا) هیچ گاه بیش از این میزان نبوده است.
وی افزود: تصور می کنم که بسیاری در چین فکر می کنند که آمریکا اساسا سیاست خود در زمینه چین واحد را کنار گذاشته است.
هرچند تنش میان دو کشور در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ادامه خواهد یافت، برخی ناظران انتظار دارند که اختلاف کلیدی در رویکرد حاصل شود.
بایدن وعده داده که با متحدان برای اعمال فشار بر چین از طریق سازمان های چندجانبه ای همکاری کند، کاری که ترامپ از انجام آن خودداری کرده است.
تحلیل گران پیش بینی می کنند که این نامزد دموکرات در صورت پیروزی در انتخابات، با چین در زمینه موضوعاتی چون تغییرات اقلیمی و واکنش به همه گیری کرونا همکاری می کند.
بایدن در مناظره روز پنجشنبه با ترامپ گفت: ما باید بقیه دوستانمان را با خود داشته باشیم و خطاب به چین بگوئیم: ما طبق قوانین بازی می کنیم. شما طبق آن بازی می کنید یا در غیراینصورت، بهای بازی نکردن با آن را به لحاظ اقتصادی پرداخت خواهید کرد.
در مقایسه، انتظار می رود که ترامپ در صورت پیروزی مجدد، راهبردی یک جانبه و مقابله آمیز بیشتری را ادامه دهد که احتمالا به تنش ها دامن می زند.
اگرچه احتمالا رویکرد ترامپ فشار فوری تر را بر چین اعمال می کند، رویکرد بایدن از نظر دیگران رویکردی قابل پیش بینی و جامع تری تلقی می شود.
به گفته «ژاک دلیزل» مدیر مرکز مطالعه چین معاصر در دانشگاه پنسیلوانیا، دور دوم ریاست جمهوری ترامپ از جهاتی غیرقابل پیش بینی است.
وی افزود: ترامپ در سال های نخست ریاست جمهوری اش از «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین به روشی تحسین آمیز سخن می گفت و کارشناسان در چین، ترامپ را یک تاجر آماده به معامله و نه فردی که بر مسائل حقوق بشری متمرکز باشد، ارزیابی می کردند.
اما توافق تجاری آمریکا با چین که قبلا به عنوان اولویت نخست ترامپ در رابطه با چین در نظر گرفته می شد، ممکن است بر حقوق بشر تقدم یابد.
برخی از کارشناسان خوش بین در چین معتقدند که چهار سال دوم ریاست جمهوری ترامپ به دو کشور زمان مذاکره درمورد توافق تجاری را اعطا می کند.
با این حال، برخی دیگر می گویند احتمال وخیم تر شدن روابط وجود دارد.
به گفته چنگ دانشیار روابط بین الملل در دانشگاه رنمین پکن، وضعیت فعلی نمی تواند بدتر باشد. اگر بدتر شود، درگیری نظامی نزدیک خواهد بود.
این گزارش در ادامه حاکی است: پکن تاکنون به تمهیدات متفاوت دولت ترامپ با اقدامات متقابلی پاسخ داده است که تشدید تنش ها را کاهش می دهد.
چهار سال دیگر ریاست جمهوری ترامپ همزمان با رفتار تهاجمی تر چین، ممکن است به این خویشتنداری پایان دهد.
برای جنگ طلبان در چین، دور دوم ریاست جمهوری ترامپ، ایده آل است. در چین، رسانه های اجتماعی همه گیری کرونا در آمریکا، اعتراض های ضدنژادپرستی و هرج و مرج ناشی از اولین مناظره ریاست جمهوری را نمونه های بارزتری از شکست تجارب دموکرات در آمریکا تلقی می کنند.
«راش دوشی» مدیر ابتکار راهبرد چین در موسسه بروکینگز گفت: اگرچه چین از بابت تمهیدات تجاوزگرانه ترامپ در کوتاه مدت نگران است، همچنین اعتقاد دارد که وی در طولانی مدت به افول آمریکا شتاب می دهد.
منبع: ایرنا