علائم و روش‌های درمان بیماری خطرناک و کشنده آبله میمون چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، این بیماری اغلب در کشور‌های آفریقایی شیوع دارد، اما اخیرا اخباری درباره شیوع آن در سایر نقاط جهان شنیده می‌شود و همین مسئله باعث شد در این مقاله به بررسی این بیماری بپردازیم.

برای آشنایی با علل، علائم و روش‌های درمان آبله میمون 

آبله میمون چیست؟ 

آبله میمون نوعی بیماری ویروسی است که با علائمی همچون تب، ورم غدد لنفاوی و بثورات گسترده در بدن همراه می‌باشد. این بثورات ضایعات متعددی در صورت و اندام‌های دیگر بدن از جمله دست و پا ایجاد می‌کنند.

این بیماری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات می‌باشد، به این معنی که می‌تواند از حیوانات به انسان و بالعکس و همچنین بین انسان‌ها منتقل شود. 

علت آبله میمون 

آبله میمون توسط ویروس آبله میمون ایجاد می‌شود. این ویروس متعلق به گونه ویروسی ارتوپوکس ویروس می‌باشد که ویروس آبله را نیز شامل می‌شود.

دانشمندان اولین بار در سال ۱۹۵۸ این بیماری را شناسایی کردند و از آن جا که اولین آزمایش‌ها روی میمون‌های مبتلا صورت گرفت به نام آبله میمون شهرت یافت. اولین مورد ابتلا در انسان نیز در سال ۱۹۷۰ در کنگو شناسایی شده است. 

علائم آبله میمون 

علائم آبله میمون بسیار شبیه علائم آبله، اما معمولا خفیف‌تر است و دوره کمون آن ۵ تا ۲۱ روز می‌باشد. به عبارت دیگر پس از ابتلای فرد به ویروس بین ۵ تا ۲۱ روز طول می‌کشد تا اولین علائم ظاهر شود که گاهی بین ۷ تا ۱۴ روز می‌باشد.

برخی علائم اولیه عبارتند از:

*تب که معمولا اولین علامت است
*سردرد
*درد‌های عضلانی
*کمر درد
*خستگی
*لرز
*غدد لنفاوی متورم که به نام لنفادنوپاتی شناخته می‌شود
بیمار بعد از تب معمولا دچار بثورات پوستی می‌شود که اغلب ۱ تا ۳ روز بعد ظاهر شده و در اکثر موارد نواحی زیر را تحت تاثیر قرار می‌دهد:

*صورت که شایع‌ترین ناحیه است
*کف دست
*کف پا
*دهان
*اندام تناسلی
*چشم‌ها از جمله ملتحمه و قرنیه
بثورات شامل ضایعاتی است که به ترتیب زیر نمایان می‌شوند:

*ماکول‌ها یا ضایعات مسطح تغییر رنگ یافته
*پاپول‌ها یا ضایعات کمی برجسته
*وزیکول یا برجستگی حاوی مایع شفاف
*پوسچول یا برجستگی حاوی مایع زرد رنگ
*دلمه
ضایعات بعد از خشک و پوسته پوسته شدن می‌ریزند.

لازم به ذکر است علائم آبله میمون معمولا ۲ تا ۴ هفته ادامه داشته و بدون درمان بهبود می‌یابد. 

تشخیص آبله میمون 

در موارد زیر لازم است فرد تحت آزمایش‌های غربال گری آبله میمون برای تشخیص این بیماری قرار بگیرد:

*با فردی که به این بیماری مبتلا است زندگی می‌کند
*در محیط کار با فرد مبتلا به آبله میمون تعامل داشته است
*به کشوری سفر کرده که آبله میمون در آن شیوع دارد
*با حیوانات وارداتی ارتباط داشته است
*توسط حیوان آلوده به ویروس گاز گرفته یا خراشیده شده است
*گوشت نیم پز یا سایر فراورده‌های حیوانات آلوده را مصرف کرده است
*به جنگل‌های بارانی استوایی مسافرت کرده یا در آن نواحی زندگی می‌کند
پزشکان برای تشخیص آبله میمون معمولا اقدامات زیر را انجام می‌دهند:

*سابقه پزشکی: پزشک بررسی می‌کند که آیا فرد به نواحی خطرناک مسافرت داشته است یا خیر
*آزمایش: از جمله این تست‌ها می‌توان به بررسی مایع ضایعات یا دلمه‌های خشک طی آزمایش PCR اشاره کرد
*بیوپسی: شامل جدا کردن یک تکه از بافت پوستی و آزمایش آن برای تایید وجود ویروس است
ناگفته نماند معمولا برای تشخیص این بیماری از آزمایش خون استفاده نمی‌شود، زیرا ویروس آبله میمون برای مدت زمان بسیار کوتاهی در خون می‌ماند و آزمایش خون تست دقیقی برای تشخیص آن محسوب نمی‌شود. 

نواحی شیوع آبله میمون 

ویروس آبله میمون معمولا در مناطق استوایی و روستایی مرکز و غرب آفریقا فعال است و از سال ۱۹۷۰ تاکنون در کشور‌های زیر دیده شده است:

*بنین
*کامرون
*جمهوری آفریقای مرکزی
*ساحل عاج
*جمهوری کنگو
*گابن
*لیبریا
*نیجریه
*سیرالئون
*سودان جنوبی
لازم به ذکر است بیشتر موارد ابتلا در مناطق روستایی جمهوری کنگو بوده است.

به طور کلی به افرادی که در این نواحی زندگی می‌کنند یا به هر یک آن‌ها سفر داشته اند توصیه شده حتما نکات بهداشتی ایمنی را رعایت کرده و از تعامل با حیواناتی که ممکن است به آبله میمون مبتلا باشند یا انسان‌هایی که در معرض این ویروس قرار گرفته اند خودداری کنند. 

آیا آبله میمون مسری است؟ 

آبله میمون از طریق تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، ضایعات پوستی یا مخاطی و قطرات تنفسی (در سرایت انسان به انسان) حیوانات یا فرد مبتلا به عفونت به دیگران سرایت می‌کند. ویروس می‌تواند از طریق تنفس، غشا‌های مخاطی یا پوست باز وارد بدن شود.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها سرایت انسان به انسان در این بیماری بسیار کمتر بوده و در مواردی رخ می‌دهد که فرد سالم و فرد مبتلا به مدت طولانی و به صورت چهره به چهره در تماس باشند. در این صورت ویروس از طریق قطرات بزرگ تنفسی انتقال پیدا می‌کند.

سرایت به انسان‌ها ممکن است به صورت‌های زیر نیز رخ دهد:

*گاز گرفتگی و خراش توسط حیوانات آلوده به ویروس
*خوردن گوشت حیوان آلوده به ویروس
*تماس با اشیای آلوده به ویروس مانند ملحفه‌ها
هنوز به صورت دقیق مشخص نشده کدام حیوانات ناقل اصلی این بیماری می‌باشند، اما به نظر می‌رسد جوندگان آفریقایی در این مورد نقش داشته باشند. 

آیا آبله میمون کشنده است؟ 

گفته شده از هر ۱۰ مورد ابتلا به آبله میمون یک نفر جان خود را از دست می‌دهد. به طور کلی مرگ در موارد شدیدتر رخ می‌دهد و برخی عوامل خطر زای شدید شدن آن عبارتند از:

*سن کم
*قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ویروس
*وضعیت سلامتی ضعیف
*بروز عوارض 

درمان آبله میمون 

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری آبله میمون وجود ندارد، با این حال این بیماری می‌تواند به صورت خود به خود و بدون استفاده از درمان خاص بهبود پیدا کند.

از سوی دیگر برای کنترل سرایت و جلوگیری از گسترش بیماری می‌توان از برخی دارو‌ها کمک گرفت، از جمله:

*واکسن آبله
*ایمونو گلوبولین واکسینیا
*دارو‌های ضد ویروسی (در حیوانات)
به گفته سازمان بهداشت جهانی، واکسن آبله تقریبا ۸۵ درصد در پیشگیری از گسترش آبله میمون موثر است. به علاوه گفته شده افرادی که در کودکی واکسن آبله دریافت کرده و در بزرگسالی به ویروس آبله میمون آلوده شده اند علائم خفیف تری نسبت به دیگران تجربه می‌کنند.

لازم به ذکر است سال ۲۰۱۹ واکسنی برای پیشگیری از آبله و آبله میمون تایید شد، اما هنوز به طور گسترده در دسترس عموم قرار نگرفته است. 

عوارض آبله میمون 

عوارض احتمالی آبله میمون عبارتند از:

*برونکوپنومونی
*سپسیس
*التهاب بافت مغز که به نام آنسفالیت نیز شناخته می‌شود
*عفونت قرنیه
*عفونت‌های ثانویه
لازم به ذکر است عفونت در قرنیه ممکن است به از دست دادن بینایی در فرد منجر شود. همچنین در موارد شدید ضایعات به صورت گروهی در یک ناحیه ایجاد شده و بخش‌های بزرگی از پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهند. 

منبع:سومیتا