به گزارش مجله خبری نگار،در صورتی که والدین نقش اصلی خود را در تربیت فرزندشان بشناسند، میتوانند یک انسان کامل را تحویل جامعه بدهند. گاهی آنها فراموش میکنند هدف از تنبیه اصلاح رفتار است نه نشان دادن برتری، بنابراین استفاده از تنبیه بدنی به شدت نفی میشود و در مقابل باید از شیوههای خلاقانه تشویق و تنبیه استفاده کرد.
بنابر دیدگاه بسیاری از روانشناسان تنبیه نوعی شوک جسمی و روحی است که به کودک میفهماند کارش اشتباه بوده، همچنین درباره عواقب کارش به او هشدار میدهد. این هشدارها انواع گوناگونی دارند که شامل؛ محروم کردن از گردش، نگاه خشم آلود، توبیخ، بی اعتنایی، مهمانی رفتن، تماشای تلویزیون، بازی کردن و در نهایت کتک زدن میشود.
در روانشناسی رفتارگرا هدف تنبیه را کاهش بار معنایی از طریق تقویت منفی معرفی کرده است و در نهایت این موضوع سبب خاموش شدن یک رفتار میشود. شاید خیلی شنیده باشید که تنبیه موقعیت خوبی در تربیت فرزندان ندارد و والدین از تنبیه منع شده اند، اما باید دقت کرد که منظور از تنبیه در اینجا بار منفی ناشی از آن نیست، لذا توجه به این موضوع توسط والدین خالی از لطف نیست.
اهمیت تنبیه خلاقانه در مورد پرورش فرزندان در این قضیه مشخص خواهد شد و به والدین کمک میکند تا فرزند خود را متوجه رفتار اشتباهش کنند در نتیجه خطر جسمی یا روحی هم از او دور میماند.
خانوادهها بیشترین تاثیر را در شکل دهی رفتار و شخصیت کودک دارند، بنابراین اگر از همان ابتدا والدین الگوی تربیتی درستی برای پرورش کودک خود نداشته باشند، احتمال ایجاد ناهنجاریهای جبران ناپذیری در نوجوانی یا جوانی فرزندشان وجود دارد.
یکی از مهمترین عواملی که میتواند در اصول تربیتی کودک تاثیرگذار باشد تنبیه کردن است، یعنی با انجام کار نادرست توسط کودک باید به گونهای او را آگاه کنیم، استفاده از تنبیه خلاقانه در مورد این قضیه به تنبیه بدنی بسیار مهم است. تنبیه کودک مخالفان و موافقان زیادی دارد، در نگاه اول تنبیه بار منفی بالایی دارد، ولی باید توجه داشت کودک باید بداند رفتار بد او پیامد دارد و نمیتواند رفتارش را ادامه دهد بدون اینکه واکنشی از جانب اطرافیان یا شما دریافت کند.
در ادامه به این موضوع میپردازیم که استفاده از تنبیه در نقش تهدید نه تنها تاثیر منفی ندارد بلکه میتواند تاثیرات مثبت را هم بر تربیت کودک نشان دهد و خیلی از جاها از آن به عنوان اثر مثبت یاد میشود.
والدین باید استفاده از روشهای تنبیه خلاقانه به جای تنبیه سختگیرانه و خشن جایگزین کنند، از ایدههایی استفاده کنید تا کودک اهمیت مواردی که برای شما ارزش دارند را درک کند و بیاموزد که نباید آنها را بار دیگر زیر پا بگذارد.
استفاده از مجازات یا عواقب خلاقانه برای تنبیه کودک و پیشگیری از تکرار رفتار بد، به کودک این امکان را میدهد تا از اشتباهات خود درس بگیرد و مجدد آنها را تکرار نکند و بدون احساس ترس از آسیب و حقارت در مسیر درست رشد حرکت کند. در ادامه به ایدههایی میپردازیم که میتوانید با استفاده از آنها کودک سرکش خود را آرام کنید:
میتوانید کودک خود را وادار به ورزش کنید، این موضوع یک تنبیه کارآمد محسوب میشود، البته باید در نظر داشته باشید نباید در جمع این کار انجام دهید. هنگامی که تنها بودید، بعد از توضیح رفتار اشتباهش و تاکید به رفتار درست، به او بگویید باید چند حرکت ورزشی انجام دهد.
استفاده از حرکات شدید که به ماهیچه آسیب وارد میکند ممنوع است، در این مورد میتواند از طناب زدن، دراز نشست، پلانک استفاده کند. با اجرای این تنبیه علاوه بر اینکه به کودک آموزش میدهید رفتارش اشتباه بوده، او را به ورزش کردن عادت میدهید در نتیجه هم روح و هم جسم او را پرورش داده اید.
هنگامی که کودک شما وسایلش را مرتب نمیکند، یکی از روشهای مهم جهت آموختن نظم میتواند مخفی کردن اسباب بازی هایش باشد. بعد از اینکه وسایل کودک را مخفیانه از دسترسش خارج کردید، به او اطلاع دهید تا زمانی که اتاق خود را مرتب نکرده، نمیتواند از وسایلش استفاده کند و یا حق بازی ندارد.
کودکان به شدت به توجه نیاز دارند، به همین جهت با حرکات، رفتار و صحبت دائما سعی میکنند توجه والدین خود را جلب کنند. گاهی این رفتارهایی که جهت جلب توجه انجام میشوند، مثبت هستند نیاز به تقویت دارند، در مقابل گاهی نیز منفی هستند و والدین باید با بی توجهی از کنار آنها رد شوند.
با توجه به توضیحاتی که ارائه شد بی اعتنایی و کم توجهی یکی از خفیفترین درجات تنبیه هستند که در مقابل رفتارهای منفی کودک نمود پیدا میکنند. هنگامی که والدین این رفتار را ادامه دهند و ناهنجاریهای کودک بعد از مدتی بدون تقویت بمانند، رفتار منفی خود به خود کاهش مییابد، کودک متوجه اشتباهش میشود و به خاطر انجام آن عذرخواهی میکند.
بعد از معذرت خواهی باید آن را پذیرفت و به خاطر درک درستی که کودک به دست آورده برایش هدیه تهیه کرد. نکتهای که در این زمینه باید به آن توجه کرد این است که والدین نباید برای هر رفتار جزئی این راهکار را در پیش بگیرند، در این صورت برای کودک عادی سازی اتفاق میافتد و این روش اثر خود را از دست میدهد.
با کودکتان گفتگو کنید با همدگیر لیستی از تنبیههای خلاقانه تهیه کنید، سپس هر کدام را رو یک برگه بنویسید و درون یک شیشه بریزید. هنگامی که کودک رفتار اشتباهی را انجام داد از خودش بخواهید یک برگه را از شیشه خارج کند و هر کاری که نوشته شده را انجام دهد.
این روش به کودک میآموزد که باید از وقت خود بهترین استفاده را کند همچنین چیزهای جدید نیز یاد میگیرد. از جمله مجازاتهایی که میتوانید در نظر بگیرید؛ بیرون بردن زباله ها، تا کردن لباسهای شسته شده، کندن علفهای هرز از باغچه، مرتب کردن، جمع کردن ظروف و… میباشد.
یکی از مسائل مهم در اصول تربیتی کودک زمان خواب اوست. کودکان برای داشتن زمان بیشتر بازی در مقابل خوابیدن مقاومت میکنند، بنابراین یکی از تنبیههای مفید برای جلوگیری از تکرار رفتارهای غلط کودک میتواند جلو انداختن زمان خواب او باشد. با این تنبیه زمان بازی کودک کاهش مییابد. گاهی نیز برای تشویق مثبت میتوانید زمان خواب او را اندکی عقب اندازید تا کمی بیشتر بازی کند.
در صورتی که کودک برای انجام کاری محدودیت زمانی داشت مثلا مرتب کردن اتاق یا انجام تکالیف میتوانید از یک زمان سنج استفاده کنید. برای او زمان را مشخص کنید و با نشان دادن تایمر به او تاکید کنید باید کارش را در زمان مشخص انجام دهد. در صورتی که کودک کارش را درست انجام نداد یا سر موعد مقرر به تمام نرساند برای او تنبیه در نظر بگیرید مثلا او را از دیدن کارتون برای دو روز یا بازی کردن در پارک برای یک روز محروم کنید. همین موضوع سبب میشود او رفتارش را تصحیح کند و کارش را به موقع انجام دهد.
حتما از بازی معکوس شدن نقشها چیزی شنیده اید، با این تنبیه شما میتوانید کودک را وادار کنید اموری که کسالت آور هستند را تجربه کند، مثلا ظرفها را بشمارد، گردگیری کند، اتاقها را مرتب کند، جارو بکشد، لباس بشوید و… در مقابل شما نقش کودک را بازی کنید. برای این بازی باید قوانین نیز تعیین کنید تا در صورت معکوس شدن نقشها کودک نتواند از آن سوء استفاده کند. در این صورت کودک میتواند نقش شما را به خوبی درک کند و متوجه میشود چه انتظاراتی از او وجود دارد همچنین سختیهایی که شما متحمل میشوید را به خوبی احساس میکند.
منبع:اینفو