انتقاد چهره‌های غربی از عدم دعوت ایران به کنفرانس مونیخ

به گزارش مجله خبری نگار، کنفرانس امنیتی مونیخ که با هدف اعلامی «ایجاد اعتماد متقابل بین کشور‌ها و خدمت به حل مسالمت‌آمیز اختلافات و درگیری‌ها» در سال ۱۹۶۳ شکل گرفت، در نشست جاری به نقطه ضد خود تبدیل شد. دولت آلمان در حالی میزبانی پنجاه و نهمین دوره کنفرانس امنیتی سالانه جهان در مونیخ را بر عهده گرفت که از ایران و روسیه برای حضور در این نشست دعوت نکرد. این نشست طی روز‌های ۲۸ تا ۳۰ بهمن در شهر مونیخ برگزار می‌شود. مقام‌های آلمانی به بهانه بروز اغتشاشات ایران و حمایت از جریان‌های تجزیه طلب بر آن شدند تا به جای دعوت از نمایندگان رسمی کشور از چهره‌های اپوزیسیون ضد ایرانی برای حضور در این کنفرانس دعوت کنند و تریبون را در اختیار کسانی بگذارند که به رغم اهداف تعریف شده برای این اجلاس امنیتی مسیری سوای صلح و ثبات جست‌و‌جو می‌کند. اما این در حالی بود که تصمیم به عدم دعوت از ایران برای حضور در این نشست با انتقاد شماری از دیپلمات‌های غربی هم روبه‌رو شد؛ کسانی که این اقدام را با ارزش‌های حاکم بر اجلاس امنیتی مونیخ در مغایرت دانستند.

احساس پشیمانی

رسانه غربی «فایننشال تایمز» در این خصوص گزارشی را منتشر و دیدگاه منتقدانه دیپلمات‌های غربی از عدم حضور ایران و روسیه را منعکس کرده است. این رسانه غربی با اشاره به پیشینه شکل‌گیری اجلاس امنیتی مونیخ و تلاش بنیانگذاران آن برای تثبیت این اجلاس به عنوان یکی از تأثیرگذارترین گردهمایی‌های دیپلماسی جهانی یادآور شده است که این نشست فرصتی را در اختیار کشور‌هایی می‌گذاشت که به طور سنتی گرد هم می‌آمدند و حتی اگر دشمنی هم داشتند از فرصت گفتگو در این نشست برای کاستن از اختلافات میان خود بهره می‌بردند. اما این فرصت در نشست سال‌جاری با عدم دعوت از کشور‌هایی همچون ایران و روسیه از دست رفته است. «ولفگانگ ایشینگر»، سفیر اسبق آلمان در امریکا و انگلیس که از سال ۲۰۰۸ کنفرانس امنیتی مونیخ را ریاست کرد و امسال جای خود را به «کریستوف هویسگن»، دیپلمات پیشین آلمان داده است، از جمله کسانی است که درباره تصمیم عدم دعوت از ایران و روسیه، ابراز نارضایتی کرده است. او در گفتگو با «فایننشال تایمز» اعلام کرد که از عدم دعوت از کشور‌هایی همچون ایران احساس پشیمانی می‌کند. او می‌گوید: «من همیشه تصور می‌کردم که کنفرانس مونیخ بستر مهمی برای گفتگو‌های غیر رسمی با کشور‌هایی است که در نقطه مقابل و در جایگاه دشمن قرار دارند. کشور‌هایی که تماس‌های رسمی با آن‌ها ضعیف بود یا اصلاً جریان نداشت.»

اتاق پژواک طیف خاص

«ایشینگر»، دیپلمات ارشد آلمان نیز با انتقاد از عدم حضور ایران و روسیه در این نشست گفت که این نشست نمی‌تواند به یک اتاق پژواک برای طیف خاصی از کشور‌ها تبدیل شود. او با خطرناک توصیف کردن این روند به نمونه‌ای از گفتگو‌های احتمالی غیر رسمی مقام‌های چین و ایالات متحده درباره ادعای عملیات مشکوک از طریق یک بالن ادعایی جاسوسی چین در حریم هوایی امریکای شمالی اشاره و تصریح کرد که ممکن است گفت‌و‌گوی وزرای خارجه چین و امریکا در حاشیه نشست امسال مونیخ بخشی از تنش‌های ناشی از ماجرای بالن را کاهش دهد. او سپس از این مثال بهره برد و تأکید کرد که این امر می‌توانست درباره گفت‌و‌گوی غیر رسمی با ایران و کاستن از اختلافات با این کشور مصداق داشته باشد. به گفته این دیپلمات آلمانی چنین نشستی فرصت را برای برخورد‌های شانسی زیادی فراهم می‌کند. افرادی که ممکن است هرگز آن‌ها را از طریق کانال‌های رسمی ملاقات نکنید. این دیپلمات آلمانی در نهایت تأکید کرد: «عملکرد گفتگو در قلب نشست مونیخ بسیار مهم است. شما نمی‌توانید فقط با افرادی که با آن‌ها رابطه دارید صحبت کنید.» فایننشال تایمز با اشاره به این اظهارات عنوان کرده است که وجود چنین فضای ویژه و منحصر به فردی، نشست امنیتی مونیخ را به یکی از مشهورترین محافل بین‌المللی تبدیل کرده است.

ارزش مونیخ از دست رفته است

اندیشکده غربی «استیمسون» نیز در تحلیلی به قلم «باربارا اسلاوین»، تحلیلگر امریکایی با انتقاد از عدم دعوت برخی از کشور‌ها از جمله ایران به نشست مونیخ این واقعیت را مورد توجه قرار داده که این کنفرانس امنیتی ارزش خود را به عنوان مکانی برای گفتگو میان کشور‌هایی که در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند، از دست داده است. این گزارش در ادامه نوشته است که دولت «جو بایدن» در حالی اولویت خود را «حمایت از آرمان آزادی‌خواهی مردم ایران» و مقابله با «صادرات پهپادی ایران به روسیه» اعلام کرده و موضوع هسته‌ای را کنار گذاشته است که پیگیری این اهداف با گذشت زمان بدون انجام هیچ کاری ممکن نمی‌شود.

هیچ نشانه‌ای از رژیم‌چنج وجود ندارد

«اسلاوین» با بیان اینکه مونیخ در دوره‌های گذشته، محلی برای گفتگو‌های حاشیه‌ای درباره موضوعاتی از این قبیل توسط ایالات متحده و دیگر مقامات غربی با ایران بوده، افزوده است: «اما این بار برگزارکنندگان از مخالفان جریان‌های ضد ایرانی برای حضور و سخنرانی دعوت به عمل آورده‌اند. اگرچه ممکن است برخی در غرب مایل باشند جایگزینی برای جمهوری اسلامی بیابند، اما هیچ نشانه‌ای از تغییر قریب الوقوع رژیم وجود ندارد.» این گزارش حضور رضا پهلوی، پسر شاه مخلوع مقیم امریکا در صحنه بزرگ بین‌المللی را اقدامی دانسته که ممکن است مقام‌های ایرانی را بیش از گذشته نسبت به این امر متقاعد کند که کشور‌های غربی یک تهدید جدی برای ایران هستند که برای مقابله با آن‌ها باید اتحاد‌های نظامی و اقتصادی خود با روسیه و چین را تقویت نماید. «اسلاوین» در نهایت عدم دعوت از ایران را به معنای از دست رفتن فرصت تعامل و تبادل نظر درباره مهم‌ترین موضوعات اختلافی میان ایران و غرب دانسته و حضور اقلیت اپوزیسیون را عاملی برای تحریک بیشتر ایران در نزدیک شدن به متحدان شرقی خود ارزیابی کرده است.

فرصت طلبی اقلیت ضد ایرانی در مونیخ

برگزار کنندگان کنفرانس امنیتی مونیخ که از ۳ نفر از چهره‌های اپوزیسیون ضد انقلاب شامل رضا پهلوی، مسیح علینژاد و نازنین بنیادی به جای مقام‌های دیپلماتیک ایران دعوت به حضور کرده‌اند، روز گذشته فرصتی را مهیا کردند تا این افراد در حاشیه نشست مونیخ به میزبانی سناتور «باب منندز»، رئیس کمیته روابط خارجی سنای امریکا در نشستی با عنوان «انقلاب، زن، زندگی، آزادی» سخنرانی کنند. مخالفان ضد ایرانی در این نشست خواستار حمایت سایر کشور‌ها از جریان‌های اغتشاش‌آمیز داخل ایران شدند. منندز در این نشست با اظهارات مداخله‌جویان گفت: «ما فرصت جنبش سبز را از دست دادیم و باید به مردم ایران کمک کنیم که سازماندهی کرده و حکومت را ساقط کنند.»

علاوه بر این مسیح علینژاد در حاشیه نشست مونیخ یک لایو اینستاگرامی در کنار «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه منتشر کرد و خبر داد که رئیس جمهور فرانسه از نشست ۸ چهره ضد ایرانی درجرج‌تاون واشنگتن استقبال کرده است. علینژاد همچنین با بیان اینکه سازمان مجاهدین خلق، نماینده مردم ایران نیست، مدعی شد که خود و گروه همراهش نماینده مردم ایران هستند. او این ادعا را در حالی مطرح کرده که بار‌ها خواستار آن شده که کشور‌های بزرگ دنیا علیه ایران اقدام کنند.