ابرتوهم پیش‌بینی کنندگان؛ ابرتورم و فروپاشی اقتصاد کشور چه شد؟

به گزارش مجله خبری نگار/وطن امروز: پس از اصلاح ارز ترجیحی شاهد تورم ماهانه ۱۲درصدی در خرداد بودیم؛ در حالی که با تحلیل‌های مختلفی از جمله پیش‌بینی ابرتورم مواجه بودیم. در نهایت، اما پس از چند ماه مشخص شد حالا تورم اقلام خوراکی به عنوان کالا‌های هدف این سیاست کاهشی شده است. این نشان می‌دهد با بازگشت رقابت و به صرفه شدن تولید شاهد کاهش قیمت کالا‌های خوراکی هستیم. به گزارش «وطن‌امروز»، تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آذرماه منفی شد. تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد میانگین قیمت سبد خوراکی‌ها و آشامیدنی‌های مورد مصرف در خانوار‌های ایرانی در آذر امسال نسبت به آبان یک‌دهم درصد کاهش یافت. دلیل این نزول عمدتا ناشی از کاهش قیمت گوشت مرغ، میوه و خشکبار بوده است. روند کاهش یک‌ماهه شاخص تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در صورت استمرار در ماه‌های باقیمانده سال می‌تواند زمینه‌ساز کاهش نرخ تورم باشد؛ مشروط بر اینکه نرخ تورم گروه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات هم روندی مشابه را تجربه کند.

*تورم خوراکی‌ها

طبق این گزارش، در آذر امسال نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۲.۴ واحد درصدی به ۶۵.۳ درصد رسید. مرکز آمار می‌گوید: شاخص تورم ماهانه در آذر با ۰.۲ درصد کاهش به ۱.۹ واحد درصد رسید. شاخص تورم ماهانه گروه کالا‌های خوراکی و آشامیدنی به اضافه دخانیات ثابت ماند که با حذف تغییرات قیمت دخانیات، نرخ تورم ماهانه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها منفی شد. بر اساس اعلام این نهاد آماری، بیشترین افزایش قیمت در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ناشی از تغییر قیمت پیاز و کدو سبز و البته نوشیدنی‌ها بوده، اما در مقابل مصرف‌کنندگان شاهد ارزان‌تر شدن قیمت گوشت مرغ و میوه و خشکبار بوده‌اند.

*موتور روشن تورم در بازار دارو و خودرو

به گزارش مرکز آمار، در آذر امسال نرخ تورم نقطه‌ای گروه «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ۲ واحد درصدی، عدد ۳۸.۹ درصد را ثبت کرد. شاخص تورم ماهانه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات در آذر رشد ۳.۳ واحد درصدی را ثبت کرد. در گروه کالا‌های غیرخوراکی‌ها هم افزایش قیمت خودرو باعث رشد تورم شده است.
افزایش ۸.۸ درصدی هزینه‌های بهداشت و درمان در یک ماه، با ضریب اهمیت ۷.۱۹ درصد، در سبد تورم خانوار‌های ایرانی و تورم ماهانه ۴.۹ درصدی گروه حمل‌ونقل، عمدتا به دلیل افزایش قیمت خودرو، شیرینی منفی شدن تورم خوراکی‌ها با ضریب اهمیت ۳۸.۴۸ درصدی را تلخ کرد. بالا رفتن هزینه‌های درمان و عمدتا جهش قیمت دارو و همچنین خودرو در آذر باعث شد هم نرخ تورم نقطه به نقطه و هم تورم سالانه روند صعودی را تجربه کنند.

*روایت مرکز آمار از تورم سالانه و نقطه‌ای

مرکز آمار اعلام کرد: نرخ تورم سالانه آذر ١٤٠١ برای خانوار‌های ایرانی به ٤٥ درصد رسیده که نسبت به آبان یک‌واحد درصد رشد کرد. نرخ تورم نقطه‌ای هم در آذر به ۴۸.۵ درصد رسید که در مقایسه با آبان ۰.۴ درصد افزایش داشته است.

نرخ تورم نقطه به نقطه از ۳۵.۲ درصد در آذر ۱۴۰۰ با روند افزایشی به ۵۴ درصد در تیر امسال رسید و پس از آن روند کاهشی را تجربه کرد و به ۴۸.۱ درصد در آبان رسید. نرخ تورم سالانه هم که از ۴۳.۴ درصد در آذر سال گذشته به ۳۸.۷ درصد در اردیبهشت کاهش یافته بود، در ماه‌های پس از آن روند صعودی را تجربه کرده و در آذر امسال به ۴۵ درصد رسیده است.

به گزارش مرکز آمار، بالاترین نرخ تورم را کم‌درآمد‌ها (دهک اول) به میزان ۵۱.۷ درصد و کمترین فشار تورم را دهک دهم (ثروتمندترها) با ۴۲.۵ درصد تحمل کرده‌اند. شکاف نرخ تورم بین دهک‌ها در آذر امسال به ۹.۲ درصد رسیده است.

تورم در گروه‌های کالایی

گزارش مرکز آمار از تغییرات ماهانه نرخ تورم آذر نشان می‌دهد میزان رشد ماهانه تورم گروه کالا‌های بادوام ۶.۲ درصد، کالا‌های بی‌دوام ۱.۱ درصد و کالا‌های کم‌دوام ۲.۳ درصد، شاخص تورم ماهانه اجاره‌بها ۲.۸ درصد، خدمات ۲ درصد و خوراکی‌های تازه ۱- درصد و سایر خوراکی‌ها ۰.۹ درصد بوده است.

***

مخالفان حذف ارز ترجیحی چه می‌گفتند؟

احمد توکلی از اصلی‌ترین مخالفان پایان دادن به رانت ارز ترجیحی بود. وی پیش‌تر در دهه ۹۰ هم جزو مخالفان هدفمندی یارانه‌ها بود. توکلی در این باره گفته بود: «تصمیم دولت برای کنار گذاشتن ارز ۴۲۰۰ برای واردات کالا‌های اساسی جز گندم، دارو و تجهیزات پزشکی به ترتیبی که قرار است انجام شود، تبعات سنگینی دارد که ممکن است بحران بر بحران اقتصادی بیفزاید». از دیگر کارشناسان اقتصادی مخالف حذف ارز ترجیحی که از گزاره ابرتورم نیز در این باره استفاده کرده بود می‌توان به راغفر اشاره کرد. حسین راغفر گفته: «تورم لجام‌گسیخته یا ابرتورم به تورم بالای ۱۰ درصد در ماه گفته می‌شود و متاسفانه ما به طور ماهانه ۱۲ درصد تورم داریم که در برخی اقلام نیز به ۲۵ درصد می‌رسد و نشان می‌دهد ما قطعا با ابرتورم مواجه هستیم. ریشه‌های این ابرتورم عمدتا به افزایش قیمت ارز بازمی‌گردد و بالا بردن شدید پایه پولی و استقراض از بانک مرکزی و بانک‌ها رقم باورنکردنی‌ای را به نقدینگی افزوده است و مجموعه سیاست‌ها و افزایش نرخ ارز و حذف ارز ترجیحی از اصلی‌ترین علت‌های این ابرتورم است».