«خانه ملی گفت و گوی آزاد» کلید خورد

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه دیروز خود گام بلندی برداشت تا بالاخره پس از ۱۶ سال، مصوبه مهم و راهبردی فعالیت «خانه ملی گفت و گوی آزاد» اجرایی و فضا برای گفت وگوی مستقیم و آزادانه گروه‌های مختلف فکری در جامعه باز شود.

مصوبات مهم با حضور رئیس جمهور

جلسه دیروز شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور رئیس جمهور برگزار شد و اعضای شورا ۹ مسئله مهم و دارای اولویت فرهنگی و اجتماعی را بررسی و بر مبنای آن راهبرد‌ها و برنامه‌های اقدام را تنظیم و تصویب کردند. این برنامه‌ها با هدف افزایش کارآمدی آموزش و پرورش، نشاط و پویایی اجتماعی در دانشگاه‌ها، تقویت نحوه گذراندن اوقات فراغت، تقویت فضای گفتگو و فعلیت بخشیدن به مصوبه قبلی شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان «خانه ملی گفت وگوی آزاد» تنظیم و تصویب شد.

خانه‌ای که چراغش خاموش بود

دی ماه سال ۱۳۸۵، یعنی حدود ۱۶ سال قبل؛ این تاریخی است که پای یک مصوبه مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی خورده است. مصوبه «اساسنامه خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» که اگرچه به دلیل ضرورت و اهمیت، مورد تاکید و تصویب این شورای عالی قرار گرفته بود، اما نه فقط عموم جامعه، که حتی بسیاری از نخبگان هم چیزی از آن نشنیده اند و چراغ این خانه ملی روشن نشده است؛ و حالا تاکید دوباره اتفاقات روز‌های اخیر در فضای جامعه، دانشگاه‌ها و برخی مدارس، جرقه‌ای برای یادآوری این مصوبه مهم بود تا شورای عالی انقلاب فرهنگی، بار دیگر بر فعال شدن خانه ملی گفت و گوی آزاد تاکید کند. خانه‌ای که اگر در این سال‌ها فعالیت جدی و مداوم داشت، شاید مانع بسیاری از اتفاقات تلخ این روز‌ها بود، اما به هر حال همچنان باید به کارآمدی آن امید داشت و برای محقق شدنش تلاش کرد.

مناظره، سخنرانی و گفت و گوی آزاد

اساسنامه مصوب خانه ملی گفت و گوی آزاد، فعالیت آن را این طور تعریف کرده است: ایجاد زمینه مناسب برای برگزاری جلسات گفتگو، مناظره، سخنرانی و گفت وگوی آزاد در عرصه علوم انسانی و معارف اسلامی در محل‌های تعیین شده از سوی خانه.

این هم فهرست شش وظیفه‌ای که این خانه ملی باید دنبال کند:

۱. ایجاد فرصت قانونی و عادلانه برای عرضه علمی و آزادانه دیدگاه‌ها و نقد‌ها در حوزه علوم انسانی و معارف دینی برای تمامی طیف‌های فکری و فرهنگی در کشور

۲. کمک به ایجاد زمینه بروز و ظهور خلاقیت‌ها و توانایی‌های علمی به ویژه در زمینه نقد افکار و آرا و همچنین فراهم ساختن زمینه آشنایی با دیدگاه‌ها و نقد‌های علمی جدید و بهره‌گیری از این توانایی در عرصه‌های متناسب با آن

۳. ایجاد بستر علمی مناسب برای بهره‌برداری صحیح بخش‌های مختلف کشور از دیدگاه‌ها و نقد‌های جدید علمی.

۴. ترغیب مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی برای برگزاری جلسات گفتگو، نقد و مناظره علمی آزاد

۵. طراحی و برگزاری جلسات گفتگو، مناظره و سخنرانی

۶. انتشار و عرضه نتایج گفت وگوها، مناظره‌ها و نقد‌های علمی

طبق اساسنامه، اعضای این خانه ملی هم شامل هیئت امنا و شورای علمی، متشکل از اعضای هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی است که جمعی از صاحب نظران حوزه و دانشگاه در آن حضور دارند.

هم دانشجویان، هم دانش آموزان

حالا اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه دیروز خود بر ضرورت فعال شدن این خانه تاکید کرده و با توجه به شرایط روز کشور این مهم را یادآور شده اند:

«خانه گفت وگوی آزاد زمینه ایجاد فضای آزاد برای دانش‌آموزان و دانشجویان را به دور از هرگونه محذوریت علمی و گفت و گویی در محیط مدرسه و دانشگاه فراهم می‌کند». این همان حلقه مفقودشده‌ای است که طی سال‌های گذشته، استادان دانشگاهی، جامعه شناسان و فعالان اجتماعی به آن اشاره کرده بودند و حالا امید می‌رود با ورود جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی، هم دانشگاه‌ها و هم مدارس، برای اجرایی شدن آن، عزم جدی خود را به کار گیرند.

ضرورت ایجاد اعتماد

جدیّت شورای عالی انقلاب فرهنگی به موضوع فعالیت خانه ملی گفت و گوی آزاد را باید به فال نیک گرفت، اما قطعا لازم است همه نیاز‌ها و مطالبات اولیه را که هم اینک در این حوزه وجود دارد نیز مد نظر داشت. نمونه اش، مطالبه‌ای است که دو روز قبل روزنامه اعتماد به آن اشاره کرد و نوشت: «چطور دو گروه دانشجویی با هم گفتگو کنند در حالی که یک طرف، پشتش به نهاد‌ها گرم است و دیگری در تهدید از سوی کمیته انضباطی قرار دارد؟». این دغدغه مهمی برای مخاطبان اصلی گفتگو‌های آزاد است که البته باید نگاهی امیدوارانه به رفع آن داشت چرا که شورای عالی انقلاب فرهنگی، همین دیروز به آن اشاره داشته و مسئولیتی مهم را برای خانه ملی گفت و گوی آزاد تعیین کرده است: «فراهم کردن زمینه ایجاد فضای آزاد به دور از هرگونه محذوریت».

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران: باید با رعایت احترام متقابل، حرف همه را شنید

دکتر «غلامرضا جمشیدیها» رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، فعال شدن خانه ملی گفت و گوی آزاد را اقدامی مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: در همه کشور‌ها ممکن است به دلایل متعدد، واقعیات موجود در جامعه با آن چه در گزارش‌های دریافتی مدیران مشاهده می‌شود، متفاوت باشد و به همین دلیل لازم است فضا‌های گفت و گوی آزاد برای بیان دیدگاه‌های مختلف، حتی افراد مخالف، وجود داشته باشد تا همه حرف‌ها و نظرات شنیده شود.

وی می‌افزاید: اگر چنین فضا‌هایی برای گفت و گوی آزاد با جامعه وجود نداشته باشد، نتیجه اش این خواهد شد که نظرات آن‌ها به شکل‌های دیگری بروز و ظهور پیدا می‌کند که ممکن است مطلوب نباشد. جمشیدی‌ها تصریح می‌کند: البته به طورقطع این فضا‌های گفتگو که در محیط‌هایی مانند دانشگاه‌ها ایجاد می‌شود باید در کمال رعایت احترام متقابل باشد و هر فردی هم که قصد بیان نظرش را دارد، باید اصول گفت و گوی دوجانبه را بپذیرد.