تلاش برای هدایت فعالیت‌های علمی به سمت تجاری‌سازی و بازار

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر پیمان صالحی در آیین تجلیل از مقام علمی برگزیدگان جایزه کمیته دائمی همکاری‌های علمی و فناوری سازمان همکاری‌های اسلامی (کامستک) که امروز، اول مرداد ماه در سالن شهدای جهاد علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، با تبریک به برگزیدگان این جایزه، به نامگذاری سال توسط مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: امسال به عنوان سال "تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین" معرفی شده است. سالی که علاوه بر نگاه علمی به فعالیت‌های علمی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی ایران ارتباط آن‌ها با مسائل اقتصادی به شدت مورد تاکید قرار گرفته است؛ بنابراین ما در وزارت علوم با همکاری سایر بازیگران حوزه علم، تحقیقات و فناوری، سعی داریم که خروجی‌های علمی را به سمت تجاری‌سازی و بازار برسانیم.

وی با ارائه گزارشی از وضعیت علمی، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: در سال ۲۰۲۱ در پایگاه اسکوپوس بیش از ۷۷ هزار خروجی علمی و مقاله از ایران ثبت شده است. ایران در زمینه تولیدات علمی در پایگاه اسکوپوس رتبه ۱۵ دنیا را به خود اختصاص داده است.

معاون پژوهشی وزیر علوم با اشاره به آمار ارجاعات مقالات، توضیح داد: آمار ارجاعات مقالات ما نیز از وضعیت خوبی برخوردار است و در حالی که ما رتبه ۱۵ از نظر تعداد مقالات را داریم، در زمینه ارجاعات نیز در رتبه ۱۵ و ۱۶ قرار داریم. در سال ۱۹۹۶ ما رتبه ۵۴ دنیا را داشتیم و الان به رتبه ۱۵ دست پیدا کرده‌ایم. همچنین ما در بین کشور‌های اسلامی و کشور‌های منطقه از این نظر در رتبه اول قرار داریم.

وی تاکید کرد: تمامی بازیگران علم و فناوری با یک برنامه‌ریزی بلندمدت موفق شدند، ولی این دستاورد برای ما قانع‌کننده و خوشحال‌کننده نیست و سعی می‌کنیم رتبه کشور را ارتقا دهیم.

صالحی اظهار خوشحالی کرد که علی‌رغم تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر علیه ایران وجود داشته است، هر سال میزان فعالیت‌های مشترک بین‌المللی ما افزایش داشته است. در سال ۲۰۲۱، حدود ۳۵.۷ درصد از ۷۷ هزار تولیدات علمی ایران، با همکاری‌های بین‌المللی انجام شده است و دانشمندان و محققان ما محدود به مرز‌های جغرافیایی و سیاسی نیستند.

وی با اشاره به افزایش مقالات پر استناد ایران در پایگاه‌های بین‌المللی و همچنین تعداد پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، گفت: در سال‌های مختلف، مقالات ما که ارجاعات بالایی داشتند، تعدادشان افزایش پیدا کرده است. همچنین در حال حاضر ۵۵۹ پژوهشگاه، پژوهشکده و مرکز تحقیقاتی، ۱۰۷ قطب علم و فناوری و ۴۱۹ انجمن علمی در حوزه‌های مختلف در ایران داریم.

صالحی با بیان این‌که همواره نگاه ما به سمت اقتصاد و تجاری‌سازی یافته‌های علمی بوده است، خاطر نشان کرد: بر اساس روند سطوح آمادگی فناوری و تکنولوژی، ما در نظام ملی نوآوری نگاه ویژه‌ای داشتیم که بین تولیدات علمی و تجاری‌سازی آنها، ارتباط منطقی برقرار کنیم. درست است که در TRL‌های پایین‌تر یک تا سه وظیفه دانشگاه‌ها و دولت حمایت از تحقیقات بنیادی است، اما در سال‌های گذشته با راه‌اندازی مراکز نوآوری، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری، سعی کردیم، حلقه ارتباط بین تولیدات علمی و بازار را به صورت پیوسته تشکیل دهیم.

وی با بیان تاریخچه پارک‌های علم و فناوری در ایران، گفت: در سال ۱۹۹۶ اولین آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌ها برای راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری در ایران نوشته شد و اولین شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در سال ۱۹۹۷ در اصفهان راه‌اندازی شد و امروز بیش از ۵۰۰ شرکت در این شهرک مشغول به فعالیت هستند و پارک‌های علم و فناوری دیگری نیز در کشور راه‌اندازی شده است.

معاون پژوهشی وزیر علوم در خصوص روند رشد پارک‌های علم و فناوری در ایران، توضیح داد: ما ۴۹ پارک علم و فناوری در ایران داریم و در هر استان یک پارک علم و فناوری جامع وجود دارد. ۲۴۰ مرکز رشد در کشور وجود دارد که حلقه‌هایی برای تبدیل ایده به محصول و تجاری‌سازی فناوری‌ها شده‌اند. در راستای تولید علم سعی کردیم که ریل‌گذاری ممتد و کاملی برای نظام ملی نوآوری در کشور و نظام ملی نوآوری و تجاری‌سازی یافته‌ها انجام دهیم.

وی ضمن تبریک به برندگان جایزه کامستک، به ظرفیت همکاری‌ها با کامستک اشاره کرد و توضیح داد: برگزاری دوره‌های آموزشی برای اعضای سازمان کنفرانس اسلامی، همکاری در طرح‌های پژوهش و فناوری منطقه‌ای و بین‌المللی و حمایت‌هایی که از پژوهشگران به عنوان گرنت و اسکالرشیپ می‌شوند، نمونه‌هایی از این همکاری‌ها هستند.

صالحی در پایان از تمایل وزیر علوم برای حضور در کشور پاکستان و گسترش همکاری‌ها با سازمان کنفرانس اسلامی و کامستک خبر داد.