مجله خبری-سبک زندگی نگار: جشن کریسمس و مراسم سال نو میلادی از جشنهای مهم در جهان به شمار میروند که برای مسیحیان جهان و کشورهای با تقویم میلادی بسیار اهمیت دارند. " کریسمس مبارک یا سال نو مبارک"، جملاتی هستند که در این زمانها بیش از همیشه شنیده میشوند و افراد برای یکدیگر آرزوی یک تعطیلات شاد را دارند. بسیاری از مردم جهان این دو جشن را یکی میدانند و گمان میکنند روز کریسمس همان روز آغاز سال نو میلادی است؛ اما این طور نیست و تنها شباهت بین کریسمس و سال نو این است که نزدیک به یکدیگر اتفاق میافتند.
کریسمس یک فستیوال و مراسم است که در تاریخ ۲۴ دسامبر برای تولد حضرت مسیح آن را جشن میگیرند، اما سال نو روزی است که انتهای سال تقویمی و شروع سال جدید را در آن جشن میگیرند. کریسمس و سال نو نزدیک به یکدیگر هستند و تعطیلات مربوط به آنها از ۲۴ دسامبر تا دوم ژانویه ادامه دارد. جشن سال نو میلادی در بسیاری کشورها با روز هفتم کریسمس هم زمان است. جشن کریسمس، مراسمی با ریشههای مذهبی، اما جشن سال نو، جشنی با ریشه و نمادهای ملی است.
سالروز به دنیا آمدن حضرت عیسی را روز کریسمس مینامند و مسیحیان در سراسر دنیا، این روز را جشن میگیرند. جشن کریسمس در بین مردم کشورهایی که دین آنها مسیحیت است، با مراسم و آداب و رسوم خاصی انجام میشود. در تاریخ میلادی کریسمس برابر با ۲۴ یا ۲۵ دسامبر است.
جشنها در میانه ماه دسامبر میتوانند به قبل از میلاد مسیح هم مربوط شوند. در زمان امپراتوری رومیان جشنهایی در میانه ماه دسامبر برگزار میکردند که ریشه در باورهای دینی آنها داشت. جشنها طبق آیین و رسوم «میترائیسم» که دین رومیان باستان بود، انجام میشد. این جشنها با عنوان جشن زایش خورشید، تولد طبیعت و پایان سردی و مرگ زمستانی، برگزار میشد و با نامهایی مانند جشن یول، جشن ساتورنالیا، ناتالیس، سولیس ایویچتی خوانده میشد.
تاریخ دقیق زمان تولد حضرت عیسی مشخص نیست، به همین دلیل مورخان برای آغاز جشنهای کریسمس تاریخ ۲۵ دسامبررا انتخاب کرده اند که تا ۱۲ روز ادامه دارد. برگزاری این جشن در بین مسیحیان در تاریخ ۲۵ دسامبر یا از شب آن در ۲۴ دسامبر مرسوم است که این تاریخ از محاسبه مدت بارداری حضرت مریم در روایتهای موجود به دست آمده است. برخی نیز این تاریخ را مربوط به زمان غسل تعمید حضرت مسیح میدانند که با حضور سه منجم ایرانی انجام شده است و بنابراین در تزئین درخت کاج کریسمس از تندیس سه مرد استفاده میکنند.
اما در بعضی نقاط جهان این جشن در تاریخ ششم و هفتم ژانویه که برابر با زمان مرگ حضرت عیسی است، برگزار میشود، زیرا برخی مسیحیان باور دارند که روز تولد و مرگ پیامبران یک روز است.
مردم اسکاندیناوی جشنهای کریسمس را جشن «یول» یا دوره زمستان میدانند. در این زمان پدرها و پسرها به دنبال چوب و هیزم رفته و آنها را جمع آوری میکردند، سپس آنها را میسوزاندند که معمولاً در دنیای امروزی مراسم سوزاندن هیزم برای یول در کریسمس انجام میشد.
در سال ۴۰۰ با انتصاب اسقف جدید روم، جشن کریسمس مهم شناخته شد. کریسمس به معنای «مراسم عشای ربانی در روز مسیح» است و در سال ۱۰۵۰ میلادی به زبان انگلیس وارد شده است.
از اسامی دیگری برای جشن کریسمس در کشورهای دیگر استفاده میکنند. فرانسویها این جشن را به نام «نوئل» میشناسند. مراسم کریسمس در شب قبل از روز کریسمس، یعنی بیست و چهارم دسامبر هم زمان با غروب خورشید و با به صدا در آوردن ناقوس کلیساها آغاز میشود. بین پیروان شاخههای مختلف مسیحیت، اختلافهایی در زمان نواختن ناقوس کلیساها، مراسم دعا، غذای شب کریسمس و میزان تجمل در برگزاری این جشن وجود دارد. اعضای خانواده در شب کریسمس دور هم جمع شده و در کنار یکدیگر پس از اجرای مراسم شکرگزاری شام کریسمس را که بوقلمون کبابی درسته است، میخورند.
بابا نوئل از نشانههای معروف کریسمس در جهان است که برای کودکان با لباس مخمل قرمز و ریش بلند سفید، هدیه میآورد. اسقفهای کلیسا اولین بابا نوئلها بودند. چنانچه در این بخش از فرهنگ و هنر نمناک گفته ایم یکی دیگر از رسوم برگزاری این جشن، بر پا کردن درخت کریسمس با تزیینات خاص و ویژه است که بین مسیحیان قدمت بسیار دارد. مسیحیان قبل از کریسمس درخت کاج را با مجسمههای کوچک و عروسکهای مختلف تزیین میکنند که هرکدام معنی خاصی دارند. درخت کاج به عنوان درخت همیشه سبز، نماد کریسمس در جهان شناخته میشود.
آنها برای تزئین درخت کریسمس از مجسمه فرشته که مژده دهنده میلاد حضرت عیسی است، استفاده کرده و فرشتهها را نوک درخت کریسمس وصل میکنند. سپس برای تزئین از زنگولهها به عنوان نشانه ایی از کلیساها، از انواع شکلات و آب نبات استفاده میشود.
کبوترها به عنوان نماد صلح و دوستی، هدیهها به عنوان نماد بخشندگی خداوند، دانههای برف به عنوان نماد پاکی، حلقههای گل، گیاهان مختلف و ستارهها از دیگر نمادهای این جشن هستند.
برای تزئین درخت اغلب از رنگهای سبز، قرمز و سفید استفاده میشود، زیرا رنگ سبز نشاه سرسبزی و شکوفایی، قرمز نماد خون، مرگ و زندگی و رنگ سفید نماد پاکی و برف است. در آخر برای زینت بیشتر و درخشان کردن درخت کریسمس، از رنگ طلایی استفاده میشود و درخت را با ریسههای نورانی میپوشانند.
بسیاری از کشورها برای اجرای جشن کریسمس معابر و خیابانها را چراغانی میکنند. وجه تشابه برگزاری جشن کریسمس در کشورهای مختلف خوردن غذا در کنار خانواده، جشن و پایکوبی، تزئین درخت و تهیه هدیه است. در ایتالیا به جای بابانوئل، جادوگر مهربان برای بچهها کادوهایی مانند جوراب رنگی پر از شکلات میآورد که نشانه خوب بودن رفتار کودک در سال گذشته است. اگر رفتار کودک در سال گذشته بد باشد، جادوگر مهربان جورابی پر از زغال میآورد. ایتالیاییها در شب کریسمس به جای بوقلمون غذاهای دریایی یا خوراک پاچه خوک میخورند.
در ایالات متحده آمریکا، مردم از یک ماه پیش از کریسمس به استقبال این جشن میروند و از فروشگاههایی که اجناس خود را با تخفیفهای ویژه عرضه میکنند، خرید میکنند. بیشتر مردم در این شب، بوقلمون کباب شده به همراه سس و سبزیجات میخورند.
آلمانیها برای شام کریسمس غذاهای دریایی یا غاز و اردک کباب شده میخورند و از درخت سرو برای تزئین درخت کریسمس استفاده میکنند.
مردم روسیه هفتم ژانویه را روز کریسمس میدانند و در شب کریسمس سوپ داغ و گوشت کبابی میخورند و خانههای خود را چراغانی و تزئین میکنند.
سواحل گوا در کشور هند، پر طرفدارترین مراکز تفریحی در روزهای کریسمس است که مردم از سراسر دنیا برای گذراندن تعطیلات کریسمس به این منطقه مسافرت میکنند.
در ایران در زمان برگزاری جشن کریسمس خیابانهای این مناطقی که مسیحیان زندگی میکنند، تزئین میشود و ظاهری بسیار زیبا میگیرند. علاوه بر مناطق مخصوص ارامنه، در بسیاری از فروشگاهها و مراکز تجاری و تفریحی دیگر کشورمان، درختهای کریسمس و تزئینهای مخصوص این مراسم را در روزهای نزدیک به کریسمس برپا میکنند.
تاریخ سال نو در فرهنگها و مذاهب مختلف متفاوت است و هر کدام تقویم خودشان را دنبال میکنند. مثلاً سال نو مردم چین در ماه مارس است؛ در حالی که هندیها سال نوی خود را در ماه اکتبر جشن میگیرند. در بیشتر کشورهای اروپایی و همین طور آمریکا، جشن سال نو میلادی در اول ژانویه برگزار میشود.
کشورهای با جمعیت بالای مسیحی، شب یکم ژانویه در آخرین روز از ماه دسامبر را، شب سال نو میلادی میدانند و این جشن در دوره تعطیلی کریسمس برگزار میشود و در حقیقت شب سال نو میلادی برابر با روز هفتم کریسمس است.
تقویم میلادی امروزی که ریشه در فرهنگ روم باستان دارد، مرجعی جهانی برای برگزاری رویدادهای بین المللی است. در بیشتر کشورهای جهان، سال نو میلادی از ۱۲ شب آخرین روز دسامبر آغاز میشود و با آتش بازیهای زیبا همراه است.