تعداد بالای کشتهها، سیستمهای بهداشتی ضعیف، فقدان تصمیمگیری متمرکز، سریع و مناسب، ازجمله مسائلی بودند که واقعیت اتحاد را در اروپا نشان دادند.
به گزارش مجله خبری نگار، پزشکان برای تشخیص کرونـــا از کیتهــــای مخصوص تشخیص استفاده مــــیکنند. همزمان با پزشکان، تحلیلگران سیاسی نیز از بحران کرونا بهعنوان کیت تشخیص اتحاد و کارآمدی اروپا بهره میبرند. همهگیری این ویروس نشان داد، اروپا قاره و اتحادیهای که در ذهن بسیاری بود و تبلیغ میشد، نیست. تعداد بالای کشتهها، سیستمهای بهداشتی ضعیف، فقدان تصمیمگیری متمرکز، سریع و مناسب، ازجمله مسائلی بودند که واقعیت اتحاد را در اروپا نشان دادند. همزیستی مسالمتآمیز نیز نقطهاتکای حقوق بشری و شعاریای بود که مسئولان اروپایی تاکید خاصی روی آن داشتند، اما درماننکردن سالمندان و رهاسازی آنها برای مرگ بهنفع زنده ماندن جوانان قادربهکار و همچنین پدیده ماسکدزدی کشورهای اروپایی از یکدیگر نقض اساسی و آشکار اصول همزیستی میان مردم اروپا بودند. در زمینه نقض اصول همزیستی، آلمانیها حتی پا را فراتر گذاشته و در همان آغاز بحران ضمن بستن مرزهای خود روی کشورهای اروپایی دیگر هیچ واکنشی به فریادهای دولت و مردم وحشتزده اروپایی در ایتالیا و اسپانیا نشان ندادند، بلکه شهروندان آلمانی با پرتاب سنگ به مرزنشینان در مرز فرانسه خواستار خروج آنها از مناطق مرزی شدند. در این گزارش به بررسی وضعیت کشورهای مختلف اروپایی و شیوه مواجهه آنها با ویروس کرونا پرداخته شده است.
قرمزترین نقطه روی نقشه قارهسبز منطقه ثروتمند لمباردی است، جایی در شمال ایتالیا که مرکز آن شهر مشهور میلان است. ایتالیا نخستین کشور اروپایی بود که کرونا درآن به وضعیت بحرانی رسید و از آن زمان تاکنون نیز بدترین وضعیت را در این قاره داشته است.
شروع کرونا در ایتالیا به دو گردشگر مسن چینی بازمیگردد که نتیجه تست کرونای آنها مثبت شد. پس از آن رم این دو جهانگرد را به همراه افرادی که بهتازگی از چین بازگشته بودند، قرنطینه کرد و تمام پروازهای خود به این کشور را لغو کرد اما با وجود این انتشار کرونا قابلکنترل نبود و از شمال ایتالیا بهشدت شروع به تکثیر کرد. بیش از 300هزار چینی مرتبط با سرزمین اصلیشان در ایتالیا زندگی میکردند و سالانه نزدیک به پنجمیلیون چینی بهصورت جهانگرد وارد این کشور میشدند. ابتلای روزانه چندین هزار نفر و مرگ بیش از هزار نفر در هر روز، دولت رم را غافلگیر کرد. ایتالیا پس از چین و ایران سومین نقطه بحرانیشدن کرونا بود اما همین غافلگیری باعث شد وضعیتش متفاوتتر از دو کشور نام برده شود. پکن در زمان درگیری رم با کرونا، توانسته بود آن را بهطور کامل کنترل کند و تهران نیز به آرامی درحال مدیریت نسبی اوضاع بود.
دولتمردان ایتالیایی پس از روبهرو شدن با این وضعیت، کشور را وارد شرایطی شبیه حکومت نظامی کردند؛ چیزی که در اروپا «رویکرد ایتالیایی» نام گرفت. این رویکرد طعنهای به سختگیرانهترین مقررات وضعشده در ایتالیا درمقایسه با دیگر کشورهاست. گام بعدی پس از انسداد ارتباطات داخلی، متشنجکردن روابط خارجی در سطح اتحادیه اروپا بود. رم از بروکسل خواست تا برای کمک به ایتالیا دست به انتشار اسناد اروپایی و اوراققرضه یورو بهمنظور کمکمالی به این کشور بزند؛ درخواستی که بهسرعت و شدت از سوی قدرتهای اصلی اروپایی مانند آلمان رد شد. این مساله باعث شد جوزپه کونتی، نخستوزیر ایتالیا، در مصاحبهای با روزنامه تخصصی مالی و تجاری «السول 24» از اتحادیه اروپا با لحنی تهدیدآمیز بخواهد «مرتکب اشتباهات جدی» در روند مبارزه با ویروس کرونا نشود؛ زیرا در غیراینصورت، تمامی بلوک اروپا ممکن است فلسفه وجودی خود را بهطور کامل از دست بدهد. مردم ایتالیا نیز به بیتوجهی اتحادیه اروپایی به کشورشان در این بحران در شبکههای اجتماعی و نظرسنجیها واکنش نشان دادهاند. انتشار کاریکاتورها و گردش مطالب ضداتحادیه اروپایی در شبکههای اجتماعی و نیز اکثریت یافتن موافقان خروج ایتالیا از اتحادیه اروپا نتیجه این بیتوجهی بوده است. در حوزه اقتصاد، کرونا ضربات شدیدی به سومین اقتصاد حوزه یورو (ایتالیا) وارد کرده است. این کشور درطول بحران کرونا ماهانه 100میلیارد یورو زیان دیده است. درکنار این زیانها ایتالیا یکی از فسادخیزترین کشورهای جهان است. مردم این کشور نگران هستند با ورشکستگی و کاهش قیمت شرکتهای ایتالیایی مافیای قدرتمند این کشور اغلب اقتصاد این کشور آشوبزده را خریداری کند.
تعداد کشتههای فرانسه از 20هزار تن فرارفته و کار را به جایی رسانده که جنازهها در سردخانه فروشگاههای بزرگ نگهداری میشوند. ادوارد فیلیپ، نخستوزیر فرانسه گفته بود تا پایان بحران راه بسیاری در پیش است. این کشور از دو ماه پیش برای مقابله با کرونا بهحالت تعطیلی درآمده است. فرانسه همانند بسیاری از کشورهای غربی شاهد غارت فروشگاهها و کمبود موادغذایی و بهداشتی بوده است. در اولین هفته از آغاز بحران قیمت سیبزمینی بیش از پنجبرابر افزایش یافت. در حوزه اقتصادی نیز این کشور شرایط بدی را سپری میکند. فرانسه که پیشتر بهمدت نزدیک به سه سال بهطور مداوم با اعتراضات مردمی و درگیریهای خیابانی ناشی از بحرانها و شکافهای اقتصادی روبهرو بوده مجبور شده بودجهای 110میلیارد یورویی برای ایجاد ثبات اقتصادی در بحران کرونا در نظر بگیرد. مهمترین بخش این کمکها به شرکتهای فرانسوی تعلق خواهند گرفت. دولت فرانسه اعلام کرده اگر مجبور شود برای نجات برخی شرکتها، آنها را خواهد خرید. پاریس در گذشته نیز به دلیل بحرانهای اقتصادی و ورشکستگی شرکتهای این کشور مجبور به خرید سهام برخی از آنها شده بود. بانک مرکزی فرانسه پیشبینی کرده بابت هر دو هفته ادامه یافتن قرنطینه اقتصاد این کشور 5.1 درصد کوچکتر خواهد شد. در این روزها فعالیت اقتصادی در فرانسه تنها یکسوم دوره پیش از کروناست. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه وضعیت فعلی اقتصاد کشورش را مشابه رکود بزرگ اقتصادی ۱۹۲۹ که جهان را درنوردید، توصیف کرده است.
بخش گردشگری فرانسه که 10درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد بهطور کامل خوابیده و دیگر خبری از 90میلیون گردشگری که سالیانه از این کشور بازدید میکنند، نیست. پاریس میگوید اقتصاد این کشور نسبت به سال گذشته هشت درصد کاهش پیدا خواهد کرد. کاخ الیزه این مقدار را قبلا 6 درصد عنوان کرده بود اما با ادامه یافتن قرنطینه آن را دو درصد دیگر افزایش داد.
بریتانیا بنابر طرح بوریس جانسون، نخستوزیر تازه بر سرکار آمدهاش قصد داشت سیاست «ایمنی جمعی» را اجرا کند. بر این اساس اکثریت جمعیت کشور به مرور به ویروس تازهوارد مبتلا میشدند تا بدنشان بهطور طبیعی در برابر آن مقاوم شود. دولت لندن به همین دلیل در هفتههای ابتدایی شیوع بحران، هیچگونه محدودیتی برای کنترل کرونا اعمال نکرد اما به دلیل برخورد با واقعیات مجبور به کنارگذاشتن سیاست پیشین خود شد. تعداد مبتلایان به کرونا در بریتانیا یکهفتهای میشود از 100هزار تن عبور کرده و تعداد کشتههای آن نیز حدودا 17هزار نفر است.
هفته گذشته گزارش شد یکی از مراکز درمانی در «ولز» از افراد سالمند خواسته است فرم «عدم احیاء» را امضا کنند. در این فرمها از سالمندان خواسته میشود تا فرمی را امضا کنند که براساس آن، درصورت نیاز سالمندان به استفاده از دستگاههای احیا مرکز درمانی از این کار خودداری کند. پزشکان میگویند به دلیل کمبود شدید تجهیزات پزشکی در این کشور مجبورند میان افراد کهنسال و جوان برای زندهماندنشان دست به انتخاب بزنند. کمبود این تجهیزات در بریتانیا بهحدی زیاد است که به جای لباسهای حفاظتی پزشکان مجبور به پوشیدن کیسههای زباله شدهاند. وضعیت اقتصاد بریتانیا نیز چندان بهتر از وضعیت بهداشتش نیست. ریشی سوناک، وزیر دارایی انگلیس هشدار داده است که بحران شیوع ویروس کرونا موجب کوچکشدن 30 درصدی اقتصاد این کشور خواهد شد. این کاهش بیسابقهترین عقبگرد اقتصاد انگلیس در هفت دهه گذشته بوده است. وی هشدار داده احتمال دارد بازیابی اقتصاد این کشور به پنج سال زمان نیاز داشته باشد.
اسپانیا با بیش از 21هزار کشته سومین کشور جدول آمار کرونا در جهان است. تعداد مبتلایان در این کشور از 200هزار تن نیز فراتر رفته است. این آمار شبیه کشورهایی است که تقریبا یکسال در جنگی شدید با کشور همسایه خود درگیر بودهاند اما کرونا این بلا را دو ماهه بر سر اسپانیا آورده است. انستیتوی کارلوس سوم دراسپانیا تخمین زده بیش از دومیلیونو 300هزار نفر از شهروندان اسپانیایی (پنج درصد کل جمعیت) تاکنون به کرونا مبتلا شدهاند اما به دلیل کمبود کیتهای تشخیص شناسایی نشدهاند.
به جز جان اسپانیاییها کرونا به جان اقتصاد اسپانیا نیز افتاده است. گردشگری که 14.5 درصد از درآمد ملی این کشور را تشکیل میدهد، بهطور کلی از مدار اقتصاد این کشور خارج شده است و دورنمایی نیز برای برگشتن مجدد آن تا اواخر سال میلادی جاری وجود ندارد. دولت برای مقابله با تبعات اقتصادی این بحران برخی دستورهای سختگیرانه را به اجرا درآورده است. تا 6 ماه آینده موجران نمیتوانند مستاجران خود را مجبور به تخلیه منازل خود کنند و همچنین قراردادهای مسکن 6 ماه تمدید خواهند شد. مستاجران همچنین برای ادامه اسکان خود از کمکهای دولتی برای پرداخت اجاره مسکن درصورت ادامه بحران برخوردار خواهند شد. مادرید برای اداره کشور در شرایط فعلی بودجهای 200میلیارد یورویی در نظر گرفته است، یعنی ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور. آژانس رتبهبندی اسپانیا آکسسور (Axesor) پیشبینی کرده در سال جاری تولید ناخالص داخلی این کشور تا 5/5 درصد افت خواهد کرد. اسپانیا پس از آلمان، فرانسه و ایتالیا چهارمین اقتصاد برتر اتحادیه اروپاست. درصورت نیاز این کشور به دریافت کمکهای مالی باید دید بروکسل چگونه منابع مالی اضافه برای به گردش درآوردن چرخهای اقتصادهای مطرح خود را تامین خواهد کرد.
آلمان با نزدیک به 150هزار مبتلا و پنجهزار کشته بر اثر کرونا و ایستادن در رتبه ششم جدول کرونا در جهان مدعی است «جایگاهی برجسته در کنترل کرونا» دارد. مجله آلمانی اشپیگل بهتازگی با انتشار گزارشی از اندیشکده Knowledge Group مستقر در لندن این ادعا را مطرح کرده است. در این فهرست کشور آلمان «امنترین و باثباتترین» کشور اروپایی در جریان همهگیری ویروس کرونا ارزیابی شده است.
دیمیتری کامینسکی که کارشناس تحلیل دادهها و موسس اندیشکده Deep Knowledge Group است، در همین باره به اشپیگل گفته: «آلمان با توجه به تعداد بالای مبتلایان در ابتدای بحران، بسیار کارآمد بوده و با موفقیت از گسترش بیماری جلوگیری کرد، بدون آنکه به نرخ ابتلای دیگر کشورها برسد. به این ترتیب آلمان پس از پایان همهگیری از مزایای اقتصادی قابلتوجهی بهره خواهد برد.» این تعریف آلمان از خود درحالی است که اوایل ماه گذشته توماس شفر، وزیر اقتصاد ایالت هسته آلمان به دلیل ترس از تبعات اقتصادی کرونا بر آلمان خودکشی کرده بود. دولت برلین خودش نیز بهاجبار برای نجات اقتصاد خود 1200 میلیارد یورو اختصاص داده است. برای تامین این مبلغ دولت مرکل برای نخستینبار طی چند سال گذشته دست به اخذ وام زده است. روبهرو شدن برلین با بحران و رکود اقتصادی در وضعیتی است که دیگر پایتختهای اروپایی برای دریافت کمک مالی نگاهشان به پایتخت آلمان است. این کشور بهطور سنتی به دلیل قدرت بالای مالی خود کمکدهنده اصلی در اتحادیه اروپا تلقی میشود. با وجود بحران فعلی و ناتوانی آلمانها در مهار کرونا باید دید آیا آنها خواهند توانست به کمک دیگر کشورها بشتابند یا خیر. سابقه دو ماه اخیر بهخصوص درخواستهای متعدد ایتالیا از آلمان برای دریافت کمکهای مالی و تجهیزات و رد شدن آنها از سوی آلمان آن هم در زمانی که بحران در اوج خود قرار نداشت، سنگ محک خوبی برای آینده است. آلمان در شرایط بهتر توان کمک نداشت اما درحال حاضر بدون آنکه کمک قابلتوجهی به دیگران بدهد میگوید در آینده وضعیت اروپا را سازماندهی خواهد کرد.
ویکتور اوربان، نخستوزیر مشهور مجارستان این روزها درصدر اخبار غرب قرار دارد. اوربان یک کمونیست نیست بلکه همانند دونالد ترامپ یک راست افراطی به حساب میآید. او از سال 2010 بهطور پیوسته بهمدت یک دهه قدرت را در بوداپست در اختیار داشته و هماکنون نیز حزبش به نام «فیدز» دوسوم کرسیهای پارلمانی را در اختیار دارد. نخستوزیر مجارستان متهم است به بهانه کرونا درحال تحکیم پایههای قدرتش در این کشور است. اوربان توانسته با تصویب برقراری دوهفتهای «وضعیت ویژه» ابزارهای لازم برای این کار را به دست بیاورد. منتقدان اروپایی و بینالمللی اوربان میگویند با توجه به ممنوعیت برگزاری هرگونه انتخاباتی در دوره فوقالعاده، اوربان میتواند تا هر زمان که میخواهد در قدرت بماند. در وضعیت ویژه دولت میتواند شهروندان را به دلیل خروج غیرقانونی از خانه یا انتشار اخبار جعلی به کیفرهای سنگین بین پنج و هشت سال زندان محکوم کند. اوربان در جواب هشدارهای اتحادیه اروپا گفته کشورش توانسته در دوران بحران کرونا، کمکهای خوبی از رقبای اتحادیه اروپا همانند چین و اتحادیه کشورهای ترکزبان مانند ترکیه و ازبکستان دریافت کند.
این کشور اسکاندیناویایی راهی برای خود برگزیده که به «راه ویژه» معروف شده است. ویژگی این راه آن است که هیچ ویژگی خاصی ندارد. استکهلم درست در زمان درنوردیده شدن جهان توسط کرونا و حمل اجساد زیاد قربانیان این همهگیری توسط کامیونهای ارتشهای اروپایی در کشورهایشان، تنها تجمعات بالای 50 نفر را محدود کرده و دانشگاهها و دبیرستانها را نیز بسته است. مهدکودکها، مدارس ابتدایی، رستورانها، کافهها، سالنهای ورزشی، مراکز خرید و فروش همچنان باز هستند و سیستم حملونقل عمومی نیز در دسترس است. سوئد میگوید راه مخصوصی برای مقابله با کرونا انتخاب کرده است. در این راه مخصوص حتی مرزها بسته نمیشوند بلکه تنها برخی محدودیتها در ورودیها اعمال میشوند. سوئد بین کشورهای درگیر با بحران کرونا کمترین قوانین سختگیرانه را داشته است. این روش انتقاد برخی کشورهای جهان مانند چین را در پی داشته است. پکن میگوید سیاست دولت سوئد باعث میشود این کشور به چیزی شبیه «سیاهچاله» تبدیل شود. ویروس به آرامی در سراسر سوئد پخش شده و پس از آن باردیگر از منشا این کشور به دیگر نقاط جهان صادر خواهد شد.
گفته میشود پرتغال یکی از بهترین عملکردها را در حوزه مبارزه با کرونا داشته است. تعداد مبتلایان در این کشور نسبت به کشور همسایهاش اسپانیا پایینتر است و به نسبت مبتلایان آمار بسیار کمتری از مرگومیر را ثبت کرده است. دولت پرتغال دلیل موفقیت خود را پاسخ سریع و انعطافپذیر بر مبنای «بدترین سناریو» میداند. لیسبون پس از گسترش اولیه ویروس کرونا در این کشور بلافاصله تعطیلی زودرس مدارس و دانشگاهها را در ۱۶ مارس (۲۶ اسفند) اعلام کرد. دولت سوسیالیست پرتغال همچنین در حوزه کنترل فعالیتهای اجتماعی قوانین سختگیرانهای را به اجرا درآورده است.
در کنار اجرای قرنطینه و محدودیتهای شدید ترددی، بسیاری از کسب و کارها نیز تعطیل شدهاند. افراد مسئول در حوزه مبارزه با کرونا نظام بهداشتی متمرکز پرتغال را یکی از دلایل اصلی بهبود مبارزه با کرونا میدانند. نظام درمانی متمرکز در دیگر کشورهای غربی بهدلیل خصوصیسازی افسارگسیخته تقریبا نایاب است.
اینس فرونتیرا، استادیار اپیدمیولوژی در انستیتوی بهداشت و پزشکی گرمسیری در دانشگاه نووا در لیسبون معتقد است سرمایهگذاریهای طولانیمدت کشورش در نظام بهداشتی حالا در وضعیت بحرانی نتیجهاش را نشان داده است. او البته ورود نسبتا دیررس کرونا به پرتغال را عامل دیگری میداند که به دولت و سیستم درمانی اجازه داد فرصت بیشتری برای آمادگی داشته باشند.
بلژیک یکی از متراکمترین کشورهای جهان براساس جمعیت است. بروکسل پایتخت توامان این کشور و اتحادیه اروپا نیز بر همین اساس جزء متراکمترین شهرهای اروپاست. این مساله باعث شده آمار تلفات کرونا در این کشور 11میلیون نفری به بیش از 6 هزار تن برسد. تعداد مبتلایان به کرونا در این کشور به بیش از 40هزار نفر رسیده است. بلژیک درحال حاضر از لحاظ نسبت مرگومیر بر اثر کرونا به جمعیت کشور، پس از کشور کوچک سنمارینو در رتبه دوم جهان قرار دارد. تلفاتگیری کرونا در این کشور حدود 13 درصد است. آنطور که مقامات بروکسل میگویند کرونا از طریق چین و همچنین گردشگرانی که برای سپری کردن تعطیلات و اسکیبازی به شمال ایتالیا رفته بودند به این کشور وارد شده است. بلژیک در ابتدا برخلاف دیگر کشورها سعی داشت آمار ابتلا به کرونا را به صورت کلی منتشر کند اما پس از افزایش فشارها به اعلام منطقهای این آمار تن داد. هماکنون محدودیتهای شدید در این کشور برای جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس کرونا برقرار است. براساس تدابیر سختگیرانه دولت بلژیک شهروندان این کشور تنها برای تهیه مایحتاج ضروری، رفتن نزد پزشک و ورزش میتوانند از خانه خارج شوند. همچنین نخستوزیر این کشور کسب و کارها را درصورت رعایت نکردن قوانین دورکاری و فاصلهگذاری به اعمال جریمههای سنگین تهدید کرده است.
منبع: فرهیختگان