به گزارش مجله خبری نگار، مصافحه (دست دادن) یادگاری از زمان انسان غارنشین است و تا به امروز ادامه دارد. نحوهی دست دادن هر شخص، مختص به اوست و از افکار و عقاید آن نشات میگیرد. دست ها، همچون سایر اعضای بدن، زبان مخصوص به خود را دارند. زبانی که جز راست نگوید!
مصافحه یادگاری از زمان انسان غارنشین است. هر زمانی که انسانهای غار نشین با هم ملاقات میکردند، دستهای خود را به هوا میبردند و کف دست را نمایان میکردند تا مشخص شود که هیچ گونه سلاحی در دست ندارند یا پنهان نکرده اند. با گذشت قرن ها، حرکت «کف دست در هوا» اصلاح شد و به کف دست روی قلبها و انواع دیگر حرکات تغییر یافت. نوع امروزی این رسم قدیمی برای ادای احترام، قفل کردن کف دستها در هم و دست دادن است که در اغلب کشورهای انگلیسی زبان به هنگام شروع ملاقات و نیز هنگام خاتمهی آن، اجرا میشود. دستها معمولا بین پنج تا هفت بار حرکت داده میشوند.
فرض کنید برای اولین بار با شخصی آشنا شده اید و طبق رسم همیشگی برای ادای احترام با یکدیگر دست میدهید. با این کار یکی از سه نگرش اساسی از طریق دست دادن انتقال پیدا میکند که عبارتند از، سلطه گرانه: «این شخص سعی میکند بر من مسلط باشد. بهتر است مراقب باشم»، تسلیم آمیز: «من میتوانم بر این شخص مسلط باشم. او طبق خواستهی من عمل میکند»، و برابر: «من این شخص را دوست دارم. با هم سازگار خواهیم بود».
این سه نگرش میتواند نا آگاهانه انتقال پیدا کند و یا تمرین و کاربری آگاهانهی روشهای دست دادن که در ادامه آمده، میتواند یک اثر فوری بر شخص داشته باشد. اطلاعات این بخش نمایانگر گوشهای از نتایج مطالعات مستند روشهای کنترلی دست دادن است.
نگرش سلطه گرانه، با برگرداندن دست، به طوری که در هنگام دست دادن، کف دست به سمت پایین باشد انتقال پیدا میکند.
کنترل را به دست گرفتن
نیازی نیست که کف دست مستقیما رو به زمین باشد، اما نسبت به کف دست شخص، میباید به سمت پایین باشد و این برای او بدین معنی خواهد بود که شما مایلید در رابطه تان کنترل و سلطه داشته باشید. مطالعات انجام شده روی پنجاه و چهار مدیر ارشد موفق نشان داد که نه تنها ۴۲ نفر آنها آغازگر دست دادن بودند، بلکه از روش سلطه گرانه نیز استفاده نمودند.
همان طور که یک سگ برای نشان دادن حالت تسلیم به پشت غلت میخورد یا گردن خود را جلو میآورد، انسان از کف دستی که رو به بالا است برای نشان دادن تسلیم به دیگران استفاده میکند.
ارائه کنترل
این حرکت بخصوص زمانی مهم است که میخواهید طرف مقابل کنترل داشته باشد یا احساس کند که بر وضعیت مسلط است.
البته با اینکه دست دادن با کف دست روبه بالا نشانگر تسلیم است، موقعیتهای متعادل تری نیز شاید وجود داشته باشد که باید آنها را در نظر گرفت. به عنوان مثال، شخصی که از آرتروز دست رنج میبرد، ناچار است به علت وضعیتش کمتر فشار بیاورد، لذا برگرداندن کف دست او به حالت تسلیم، بسیار آسان است. افرادی که در حرفهی خود از دست هایشان استفاده میکنند، مانند جراحان و هنرمندان و نوازندگان نیز شاید در دست دادن کمتر فشار بیاورند و این فقط به خاطر مراقبت از دست هایشان است. اشارات و حرکاتی که پس از دست دادن دنبال میشوند، راهنماییهای بیشتری برای سنجش ارائه میدهد- شخص مطیع از علائم سلطه پذیر استفاده میکند و شخص سلطه گر علائم پرخاشگرانه تری به کار میبرد.
زمانی که دو شخص سلطه گر با هم دست میدهند، یک مبارزهی نمادین روی میدهد؛ در حالی که هر یک سعی میکند کف دست دیگری را به حالت تسلیم برگرداند، کف دست هر دو در یک حالت عمودی قرار میگیرد و هر یک حس احترام و تفاهم را به دیگری انتقال میدهد.
دست دادن مردانه
این روش گرفتن دست به طور عمودی، روشی است که یک پدر زمانی که میخواهد به پسرش «دست دادن مثل یک مرد» را یاد بدهد، از آن استفاده میکند.
زمانی که با یک شخص سلطه گر روبه رو میشوید، نه تنها مشکل میتوان کف دست او را به حالت تسلیم برگرداند، بلکه انجام این عمل بسیار واضح است. روش سادهای برای خنثی کردن دست دادن سلطه گرانه وجود دارد که علاوه بر برگرداندن کنترل به سمت شما، با تجاوز به حریم شخصی طرف مقابل او را ناراحت میکند. برای آموختن این روش «خلع سلاح» باید به تمرین جلوآوردن پای چپ خود در حالی که دست خود را برای دست دادن جلو میآورید، بپردازید.
سپس پای راست خود را به جلو بیاورید و روبه روی او به سمت چپ حرکت کنید و وارد حریم شخصی اش شوید.
حال، پای چپ خود را به طرف پای راست بیاورید تا این حرکت کامل شود؛ سپس با او دست بدهید.
این شیوه باعث میشود که حالت دست دادن طرف مقابل به حالت تسلیم برگردد. همچنین باعث میشود که با ورود به حریم خصوصی او، کنترل به دست شما بیفتد.
شیوهی دست دادن خود را بررسی نمایید و مشخص نمایید که هنگام دست دادن، با پای چپ به جلو میروید یا با پای راست. اکثر مردم راست پا هستند. از این رو زمانی که با شخصی سلطه گر رو به رو میشوند، در وضعیت نامطلوبی قرار میگیرند، زیرا انعطاف کم یا فضای اندکی برای حرکت کردن در قلمرو مصافحه دارند، لذا شخص دیگر کنترل را به دست میگیرد.
به تمرین دست دادن با جلو گذاشتن پای چپ بپردازید؛ متوجه میشوید که خنثی کردن یک شخص سلطه گر و در دست گرفتن کنترل، نسبتا ساده است.
با اینکه دست دادن به هنگام آشنایی با شخصی برای اولین بار، عموما یک رسم قابل قبول است، در بعضی موقعیت ها، شاید صحیح نباشد که شما آغازگر دست دادن باشید. نظر به اینکه دست دادن یک علامت خوش آمد گویی است، قبل از شروع دست دادن، مهم است که چند سوال را از خود بپرسید: آیا از من استقبال میشود؟ آیا این شخص از ملاقات با من خوشحال است؟ فروشندهها میآموزند که اگر با خریداری که بدون خبر و بدون دعوت به ملاقاتش رفته اند، اول دست بدهند، ممکن است پیامدی منفی به وجود بیاید، زیرا خریدار شاید مایل به استقبال از آنها نباشد و بدین ترتیب مجبور به انجام کاری شود که دوست ندارد. همچنین کسانی که دچار آرتروز میباشند یا آنهایی که دست هایشان ابزار حرفهی آنان است، شاید اگر مجبور به دست دادن شوند، حالت تدافعی بگیرند. به فروشندههای کارآموز آموخته میشود که در چنین موقعیتهایی بهتر است که منتظر شوند تا طرف مقابل پیش دستی کند و اگر نکرد، سر خود را به علامت سلام تکان دهند.
در دست دادن، فشار آوردن با کف دست به سمت پاییت به طور حتم پرخاشگرانهترین روش است. زیرا فرصت کمی به دریافت کننده برای تعیین یک ارتباط برابر میدهد. این نوع دست دادن مختص اشخاص سلطه گر و پرخاشگری است که همیشه آغازگر نیز هستند. محکم دست دادن با کف دست رو به پایین، دریافت کننده را مجبور میکند که به یک حالت سلطه پذیر درآید، زیرا او ناچار است در پاسخ کف دست را به به بالا بگیرد.
چندین روش جهت خنثی کردن «فشار با کف دست پایین» وجود دارد.
شما میتوانید از شیوهی قدم به راست (که در بالا ذکر شد) استفاده نمایید، اما گاهی اوقات این کار دشوار است، زیرا دست شخصی که آغاز کنندهی دست دادن است، اغلب سفت و کشیده است و مانع از اجرای این شیوه میشود. یک حرکت ساده گرفتن بالای دست طرف مقابل قبل از دست دادن با وی است.
چنین شیوهای شما را تبدیل به طرف سلطه گر میکند، زیرا نه تنها کنترل را به دست دارید بلکه دست شما در وضعیت برتر و روی دست او قرار گرفته، در حالی که کف دست شما نیز رو به پایین است. از آنجایی که این برخورد میتواند برای مهاجم خجل کننده و آزار دهنده باشد، پیشنهاد میگردد یا مراقبت و احتیاط به کار گرفته شود.
مصافحهی «دستکشی» گاهی اوقات مصافحهی سیاستمداران نیز نامیده میشود. در این نوع دست دادن، شخص آغاز کننده یک فرد قابل اعتماد و صادق را در ذهن شخص مقابل تداعی میکند، اما چنانچه این شیوه برای شخصی که به تازگی با او آشنا شده اید به کار برود تاثیر معکوس میگذارد و شخص مقابل (دریافت کنندهی مصافحه) در مورد قصد و نیت احساس تردید میکند. روش دستکشی باید فقط برای اشخاصی که آشنایی کامل با آغاز کنندهی مصافحه دارند، به کار برود.
مصافحهی دستکشی
تنها تعداد معدودی از مصافحهها به اندازهی مصافحهی «ماهی مرده» غیر قابل پذیرش هستند، بخصوص اگر دست سرد یا نوچ باشد. حس نرمی و بی روحی مصافحهی «ماهی مرده» آن را به عنوان یک روش غیر دوستانه در سراسر جهان شناسانده و اغلب مردم آن را به افرادی که از نظر شخصیت ضعیف هستند نسبت میدهند که دلیل عمدهی آن برگرداندن راحت کف دست به سمت بالا است. نکتهی جالب این است که بسیاری از مردمی که از این روش استفاده میکنند، از عمل خود ناآگاه میباشند، بنابراین بهتر است قبل از اینکه راجع به روش مورد نظر مصافحهی خود در آینده تصمیم گیری نمایید از دوستان خود راجع به روشتان در دست دادن نظر خواهی کنید.
مصافحهی ماهی مرده
روش «خرد کنندهی انگشتان» علامت انحصاری تیپ پرخاشگر است. متاسفانه هیچ راه موثری برای برطرف کردن آن وجود ندارد. مگر توهین کلامی یا یک حرکت فیزیکی مانند کوبیدن مشت به بینی طرف!
مصافحهی خردکننده انگشتان
روش «دست سفت و کشیده» نیز همانند روش فشار آوردن با کف دست رو به پایین، معمولا توسط افراد پرخاشگر استفاده میشود که هدف اصلی آن حفظ فاصله و جلوگیری از ورود شما به حریم خصوصی (صمیمی) آغازکنندهی مصافحه است. این روش همچنین توسط افرادی که در روستا بزرگ شده اند و از حریم خصوصی بزرگتری برخوردارند، جهت حمایت از این حریم استفاده میشود. روستاییا البته هنگام دست دادن به این روش معمولا به سمت جلو خم میشود یا حتی روی یک پا میایستند.
فشار دست سفت و کشیده
روش «گرفتن نوک انگشتان» مانند روش «فشاری» است؛ فقط مسئلهی اصلی فراموش شده است - شخص استفاده کننده از این روش، اشتباها انگشتان طرف مقابل را در دست میگیرد. در این روش با اینکه آغازکنندهی عمل دست دادن به ظاهر رفتاری علاقهمند نسبت به طرف مقابل دارد، اما در واقع فاقد اعتماد به نفس است. همانند روش «فشاری» هدف اصلی از گرفتن نوک انگشتان حفظ فاصلهی فیزیکی مناسب و راحت است.
گرفتن نوک انگشتان
روش «کشیدن طرف مقابل» (دریافت کنندهی مصافحه) به داخل حریم خود، یکی از دو تعبیر زیر را دارد: اول، آغاز کننده دارای شخصیتی نامطمئن است که فقط در حریم شخصی خود احساس امنیت میکند؛ دوم، آغاز کننده از فرهنگی برخوردار است که حریم خصوصی (صمیمی) کوچکی دارد و بنابراین رفتار او طبیعی است.
دست کشیده (بازوی کشیده)
مقصود از مصافحهی دو دستی نشان دادن صداقت، اعتماد یا عمق احساسات نسبت به طرف مقابل (دریافت کنندهی مصافحه) است. در اینجا دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. اول، دست چپ برای منتقل ساختن احساسات اضافی که آغاز کننده مایل است انتقال دهد، مورد استفاده قرار میگیرد و میزان آن وابسته به مسافتی است که دست چپ آغاز کننده بر روی دست راست دریافت کننده به سمت بالا حرکت میکند. به عنوان مثال، گرفتن آرنج، به معنای انتقال احساسات بیشتری نسبت به گرفتن مچ دست میباشد و گرفتن شانه بیش از گرفتن بالای دست انتقال میدهد.
دوم اینکه دست چپ آغاز کننده عامل نفوذ به حریم خصوصی و یا بسیار خصوصی دریافت کننده است.
به طور کلی، در دست گرفتن مچ و آرنج تنها بین دوستان نزدیک یا خویشاوندان قابل قبول است و در این موارد دست چپ آغاز کنندهی مصافحه فقط به حریم خصوصی (صمیمی) گیرندهی مصافحه نفوذ میکند. در دست گرفتن شانه و بالای دست به معنای ورود به حریم بسیار خصوصی است که حتی ممکن است شامل تماس بدنی نیز بشود. این روشها میباید فقط در افرادی که یک پیوند نزدیک احساسی دارند به کار رود. اگر آغاز کنندهی مصافحه دلیل خوبی برای مصافحهی دو دستی نداشته باشد، گیرندهی مصافحه بدگمتن میشود و به نیت آغاز کننده اعتماد نمیکند. این امری عادی است که سیاستمداران هنگام ملاقات با رای دهندگان و فروشندهها در ملاقات با مشترین جدید مصافحهی دو دستی به کار ببرند بدون اینکه متوجه باشند این عمل یک نوع خودکشی اجتماعی است و اثری منفی بر دریافت کننده میگذارد.