به گزارش مجله خبری نگار، به گفته دانشمندان، نشان داده شده است که مغز انسان دارای "کارخانههای تخصصی" برای تولید انسولین است که مستقل از لوزالمعده عمل میکنند. این کشف که پس از کشف اولیهاش در دهه ۱۹۷۰، برای دههها تا حد زیادی فراموش شده بود، اکنون در حال آشکار کردن اسراری است که میتواند درک ما از بیماریهای مدرن مانند دیابت و آلزایمر را تغییر دهد.
داستان از سال ۱۹۷۸ آغاز شد، زمانی که محققان متوجه شدند سطح انسولین در مغز موشها دهها برابر بیشتر از سطح انسولین در خون است. با این حال، جامعه علمی در آن زمان این مشاهده انقلابی را نادیده گرفت و به این باور غالب که پانکراس تنها منبع انسولین بدن است، پایبند ماند.
امروزه، به لطف فناوری مدرن، تأیید شده است که مغز حداقل شش نوع سلول تولیدکننده انسولین دارد که هر کدام عملکردهای منحصر به فردی دارند.
برجستهترین این سلولها، سلولهایی هستند که در نواحی یادگیری و حافظه یافت میشوند و در پاسخ به سطح گلوکز، انسولین تولید میکنند، درست مانند سلولهای بتا در پانکراس.
محققان همچنین سلولهای دیگری را در هیپوتالاموس کشف کردند که رشد و متابولیسم را کنترل میکنند و انسولین تولید میکنند که به نوبه خود ترشح هورمون رشد را تنظیم میکند.
همچنین کشف شد که سلولهای موجود در شبکه کوروئید - که مسئول تولید مایع مغزی نخاعی هستند - انسولین را مستقیماً به مایعی که مغز را در بر میگیرد، ترشح میکنند، که میتواند مکانیسمهای جدیدی را برای ارتباط بین مناطق مختلف مغز توضیح دهد.
این اکتشافات، درهای جدیدی را به سوی درک رابطه پیچیده بین مغز و بیماریهایی مانند دیابت و آلزایمر میگشاید. برخی از دانشمندان از ارتباط بین دیابت نوع ۲ و آلزایمر به عنوان "دیابت نوع ۳" یا "دیابت مغزی" یاد میکنند. در این وضعیت، مغز از مقاومت به انسولین رنج میبرد و این امر مانع از استفاده موثر از گلوکز توسط آن میشود و منجر به از دست دادن انرژی و اختلال در عملکرد شناختی میشود. این موضوع توضیح میدهد که چرا برخی مطالعات نشان دادهاند که اسپری انسولین بینی میتواند عملکرد شناختی را در برخی از بیماران آلزایمر بهبود بخشد.
اما ماجرا به این سادگی نیست. همانطور که به نظر میرسد همه چیز در مغز تعادل ظریفی دارد، انسولین اضافی مغز - به ویژه در زنان - ممکن است با اختلال در عملکرد شناختی مرتبط باشد. این پارادوکس پیچیدگی شگفتانگیز بدن انسان را به ما یادآوری میکند و تأیید میکند که ما تازه شروع به درک این مکانیسمها کردهایم.
این کشف، پرسشهای عمیقی را در مورد منشأ انسولین مطرح میکند: آیا ابتدا در مغز ظاهر شد یا لوزالمعده؟ یا اینکه تکامل به هر دو اندام این ویژگی را به طور مستقل اعطا کرده است؟ پاسخ به این پرسشها ممکن است فصلهای جدیدی را در داستان تکامل انسان آشکار کند و افقهای بیسابقهای را برای درمان بیماریهایی که دهههاست علم پزشکی را گیج کردهاند، بگشاید.
منبع: ساینس آلرت