برای اینکه کودکان اعتماد به نفس بالایی داشته باشد از این راهکار‌های علمی و طلایی غافل نشوید

به گزارش مجله خبری نگار،اعتماد به نفس کودکان پیش از دبستان، پایه‌ای استوار برای رشد عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آنها در آینده است. کودکانی که از اعتماد بنفس مناسب برخوردارند، معمولاً توانایی بیشتری در مقابله با چالشها، برقراری ارتباط با دیگران و یادگیری مفاهیم جدید دارند.

۱. تشویق مثبت و حمایت عاطفی، اولین قدم برای تقویت اعتماد بنفس کودکان

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تقویت اعتماد بنفس کودکان، ارائه بازخورد مثبت و حمایت عاطفی است. کودکان در این سنین به تأیید والدین و مربیان خود نیازمندند تا احساس ارزشمندی کنند. به جای تمرکز بر نتایج، باید تلاش‌ها و پیشرفت کوچک آنها را ستایش کرد. مثلاً به جای گفتن «نقاط تو خیلی زیباست»، بگویید «رنگ آمیزی تو خیلی خلاقانه بود، مخصوصاً انتخاب رنگ‌های روشن!» این رویکرد کمک میکند تا کودک متوجه ارزش تلاش خود شود و انگیزه لازم برای ادامه کار را پیدا کند.

همچنین، ایجاد محیطی امن و بدون قضاوت برای بیان احساسات، به کودکان کمک میکند تا با خیال راحت از توانایی‌های خود استفاده کنند و از شکست‌ها نترسند.

۲. تشویق استقلال و مسئولیت پذیری در کودکان

کودکان پیش از دبستان باید فرصت داشته باشند تا کار‌های ساده را به تنهایی انجام دهند. این کار‌ها میتواند شامل پوشیدن لباس، جمع آوری اسباببازی‌ها یا انتخاب وسایل شخصی مانند کیف یا کفش باشد. هنگامی که والدین به کودک اجازه میدهند خودش تصمیم بگیرد و اشتباه کند، در واقع به او میآموزند که برای خودش توانایی انجام کار‌ها را دارد. البته باید مراقب بود که انتظارات با توانایی‌های سنی کودک هماهنگ باشد. برای مثال، از کودک ۴ ساله نمیتوان انتظار داشت که به طور کامل اتاقش را مرتب کند، اما میتوان از او خواست که بازیهایش را در جعبه بگذارد. این تجربهها، علاوه بر تقویت اعتماد بنفس کودکان، مهارت‌های حل مسئله و تصمیمگیری را نیز در آنها تقویت میکند.

۳. تعاملاجتماعی و تجربه‌های گروهی، آینده‌ای روشن برای اعتماد بنفس کودکان

کودکان از طریق تعامل با همسالان و بزرگسالان، مهارت‌های اجتماعی را یاد میگیرند که این امر به تقویت اعتماد بنفس آنها کمک میکند. شرکت در فعالیت‌های گروهی مانند بازی‌های تیمی، کلاس‌های نقاشی یا موسیقی، فرصتی است تا کودکان با سبک‌های مختلف شخصیتی آشنا شوند و یاد بگیرند چگونه با دیگران همکاری کنند. والدین میتوانند با سازماندهی مهمانی‌های کوچک در خانه یا مشارکت در فعالیت‌های مهدکودک، به کودک کمک کنند تا روابط معناداری برقرار کند. مهم این است که در این فرآیند، کودک بیاموزد که نظرات دیگران را گوش دهد، با تعارضات کوچک کنار بیاید و احساس تعلق خاطر داشته باشد. این تجربه ها، پای‌های استوار برای اعتماد به نفس او در محیط‌های پرجمعیتتر مانند مدرسه خواهد بود.

۴. اجتناب از بیشتر از حد لازم محافظت کردن و آموزش مدیریت شکست

یکی از اشتباهات رایج والدین، بیش از حد محافظت کردن از کودک است که میتواند به تضعیف اعتماد بنفس کودکان منجر شود. انجام دادن تمام کار‌ها به جای کودک یا جلوگیری از مواجهه او با مشکلات کوچک، باعث میشود کودک احساس توانمندی نکند و در بلندمدت نسبت به چالش‌های زندگی آمادگی نداشته باشد. به جای این کار، باید به کودکان آموخت که شکست یک بخش طبیعی از یادگیری است. مثلاً اگر کودکی نمیتواند پازل را کامل کند، به جای انجام آن به جای او، از او تشویق کنید تا راه حل‌های مختلف را امتحان کند.

والدین باید خود الگو‌هایی برای اعتماد بنفس باشند. اگر آنها در برابر مشکلات آرامش داشته باشند و از خطا‌ها درس بگیرند، کودک نیز این رویکرد را یاد خواهد گرفت.

تقویت اعتماد بنفس کودکان پیش از دبستان، نیازمند رویکردی مدون و هماهنگ از سوی والدین و مربیان است. ترکیب تشویق مثبت، فرصت دادن به استقلال، ایجاد تعاملات اجتماعی و آموزش مدیریت شکست، میتواند پایه‌های محکمی برای رشد سالم فرزندان شما بسازد. همواره به خاطر داشته باشید که اعتماد بنفس، مانند یک عضله است: هرچه بیشتر از آن استفاده شود، قویتر میشود. با ایجاد محیطی پشتیبان و چالش برانگیز، کودک شما گام‌های بلندی در مسیر تبدیل شدن به یک فرد موفق و خودباور برخواهد داشت.

تاب‌آوری یا بازیابی تعادل پس از شکست، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که کودکان نیاز دارند تا در زندگی موفق شوند. اما پایهٔ این تاب‌آوری چیست؟ پاسخ ساده است: اعتماد بنفس کودکان.

اعتماد به نفس، سنگ بنای شخصیت کودک را تشکیل می‌دهد و به او کمک می‌کند تا با خیالی آسوده در برابر مشکلات قدم بردارد. هرچه این اعتماد محکم‌تر باشد، کودک بهتر می‌تواند از خود در برابر ناامنی‌ها و شکست‌ها محافظت کند. در واقع، تاب‌آوری بدون وجود اعتماد بنفس، مانند خانه‌ای است بدون پی؛ هر بادی می‌تواند آن را واژگون کند.

وقتی کودکی به توانایی‌های خود ایمان دارد، با هر چالشی به عنوان فرصتی برای رشد مواجه می‌شود، نه تهدیدی برای وجودش. این نگرش مثبت، او را قادر می‌سازد تا با شکست‌ها کنار بیاید و از آنها درس بگیرد. برای مثال، کودکی که از حمایت والدینش در تجربهٔ یادگیری دوچرخه سواری اطمینان دارد، حتی اگر افتاد، دوباره تلاش می‌کند. این فرآیند، علاوه بر تقویت مهارت‌های حرکتی، اعتماد به نفس و تاب‌آوری را در او تقویت می‌کند. از سوی دیگر، کودکانی که از اعتماد بنفس پایین رنج می‌برند، اغلب از رویارویی با مشکلات فرار می‌کنند یا در صورت شکست، خود را سرزنش می‌کنند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در تقویت اعتماد بنفس کودکان، در واقع سرمایه‌گذاری در توانایی آنها برای مقابله با تنش‌های آینده است.

برای پرورش این دو ویژگی حیاتی، والدین و مربیان می‌توانند از استراتژی‌های ساده، اما مؤثری استفاده کنند.

نخست، اجازه دهید کودک خود را با مشکلات کوچک مواجه کند و به او فرصت دهید تا خود راه‌حل را پیدا کند. این کار نه تنها اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد، بلکه مهارت حل مسئله را نیز در او تقویت می‌کند.

دوم، از مقایسهٔ کودک با دیگران خودداری کنید و به جای آن، پیشرفت‌های کوچک او را تحسین کنید.

سوم، فضایی امن و حمایت‌گر ایجاد کنید تا کودک بدون ترس از قضاوت، احساسات خود را بیان کند. هنگامی که کودک درک کند هر احساسی معتبر است و می‌تواند با آن کنار بیاید، تاب‌آوری او تقویت می‌شود. به یاد داشته باشید: اعتماد بنفس کودکان تنها با تشویق‌های کلامی ساخته نمی‌شود، بلکه با تجربهٔ موفقیت در امور واقعی و حمایت بی‌شرایط بزرگسالان شکل می‌گیرد. 

منبع: عصر ایران