مردم آذربایجان شرقی یلداشون رو متفاوت‌تر جشن می‌گیرند!

به گزارش مجله خبری نگار،شب یلدا یا شب چله به مناسبت یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی، بلندترین شب سال که مصادف با انقلاب زمستانی است توسط مردم جشن گرفته می‌شود. این شب یَلدا یا شب چلّه نام دارد، شبی که از غروب آفتاب از ۳۰ آذر شروع می‌شود و تا طلوع آفتاب در اول ماه دی ادامه دارد.

خانواده‌های ایرانی در شب یلدا گرد هم جمع می‌شوند و به تناسب فرهنگ قوم یا استانی که در آن ساکن هستند، شامی فاخر را به همراه انواع میوه‌ها از جمله هندوانه و انار تهیه و سرو می‌کنند. پس از سرو تنقلات، قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل شروع می‌شود و در خلال آن هم با دیوان حافظ فال گرفته می‌شود و مردم اغلب ساعات خوشی را در کنار هم سپری می‌کنند.

اما همان‌طور که اشاره کردیم، شب‌زنده‌داری مردم استان‌های مختلف ایران در شب یلدا با هم تفاوت‌هایی دارد. به همین خاطر روزیاتو در نظر دارد هر روز آداب و رسوم مردم استان‌های مختلف را در شب یلدا را مطالبی جداگانه معرفی کند.

«شب یلدا» که به عنوان یکی از شب‌های مقدس در ایران باستان مطرح بوده به‌صورت رسمی در تقویم ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ قبل از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان راه یافت.

آداب و رسوم مردم استان آذربایجان شرقی در شب یلدا

از جمله خصلت‌های مردم آذربایجان می‌توان به مهمان نوازی، سلحشوری، آزادمنشی، راستگویی، مرزداری و پایبندی به اعتقادات مذهبی اشاره کرد. آنها در دوستی ثابت قدم، در برابر مشکلات شجاع و مقاوم هستند.

جشن شب یلدا در آستانه فصل زمستان در این استان با آیین‌های ویژه‌ای همراه است. از آنجا که زمستان در آذربایجان بسیار طولانی و سرد است، مردم استان آذربایجان شرقی برای زنده نگه داشتن این شب به یادماندنی برای خود آداب و رسوم ویژه‌ای دارند که در زیر اشاره شده است:

اکثر مردم استان آذربایجان شرقی در شب یلدا چیلله قارپیزی (هندوانه چله) می‌خورند و معتقدند باخوردن هندوانه، لرز و سوز سرما به تنشان تاثیر نداشته و اصلا سرمای زمستان را حس نمی‌کنند. هندوانه مهمترین خوراک شب چله مردم آذربایجان شرقی است.

اغلب مردم در این شب برنج، مرغ و آش شیر پخته و بعد از شام نیز از تنقلات موجود در منزل شامل قاورقا (گندم برشته با شاهدانه) آجیل، لبو، هویچ، حلوای گردو انواع میوه، خربزه، هندوانه و خشکبارهایی، چون انگور، بادام و سنجد میل می‌کنند.

در تبریز نیز در موسم یلدا «عاشیق ها» می‌نوازند. عاشیق‌ها خواننده و نوازنده محلی هستند که اشعار و موسیقی آنان برگرفته از موسیقی مردمی است. آنها حین اجرای برنامه داستان می‌خوانند، فی البداهه شعر می‌سرایند و ساز می‌زنند. قصه‌هایی که عاشیق‌ها در شب یلدا می‌گویند ریشه در افسانه‌های کهن ایرانی دارد. قصه‌هایی مثل «کوراوغلو» و قصه‌های مهر و محبت شبیه «قربانی و پری» از قصه‌های مشهور عاشیق هاست.

شب یلدا درست زمانی که ریش سفید خانواده با چاقو هندوانه را می‌برد، می‌گوید قادا بلامیزی بو گئجه کسدوخ (بلایای خودمان را امروز بریدیم).

در تبریز پوست‌های میوه و اشغال‌ها را درآب روان ریخته و این رفتار را خوب و خوش یمن می‌دانند.

بعد از خوردن تنقلات و میوه بزرگان خانواده به نقل حکایات و داستان‌هایی از حماسه‌های ملی این سرزمین نظیر، اصلی و کرم، بایاتی خواندن و ضرب المثل پرداخته و تا پاسی از شب به صحبت و گفت‌و‌گو مشغول می‌شوند.

زنان معمولا تا پایان چله کوچک خانه تکانی نمی‌کنند و اعتقاد دارند اگر در طول این دو چله کسی خانه تکانی کند، چله او را نفرین می‌کند و اگر چله کسی را نفرین کند به نکبت و بدبختی گرفتار می‌شود.

«خوانچه» و یا به تلفظ آذربایجانی ها، «خونچا» به تحفه‌ای گفته می‌شود که خانواده داماد در شب یلدا برای خانواده تازه عروس می‌فرستد. در میان این خوانچه، علاوه بر هندوانه می‌توان تحفه‌های رنگارنگ نظیر پارچه‌های حریر و گرانقیمت، میوه‌ها و شیرینی‌های متنوع و آجیل را مشاهده کرد

در صورتی که شما رسم و رسوم خاصی دارید که در این مطلب به آن اشاره نشده، حتما آن را در بخش نظرات با ما و دیگر مخاطبان سایت روزیاتو در میان بگذارید.

منبع:روزیاتو