آشنایی و شناخت روش تشخیص و درمان بیماری التهابی درماتیت استاز

دبه گزارش مجله خبری نگارافراد مبتلا به درماتیت استاز معمولا دچار تورم پا و همچنین زخم‌های باز یا خارش و قرمزی پوست در این ناحیه می‌شوند.

درماتیت استاز چیست؟

درماتیت استاز نوعی التهاب پوستی است که در افراد با گردش خون ضعیف ایجاد می‌شود و به دلیل تجمع خون در ناحیه پا باعث تورم و زخم پوست در قسمت‌های پایین پا می‌گردد.

با تجمع خون در سیاهرگ‌های ساق پا، فشار روی رگ‌ها افزایش می‌یابد و افزایش فشار به مویرگ‌ها که رگ‌های خونی بسیار کوچکی هستند آسیب می‌رساند. این مسئله باعث می‌شود پروتئین‌ها به بافت‌ها نشت کنند.

نشت پروتئین، تجمع سلول‌های خونی، مایعات و پروتئین‌ها را به دنبال دارد که به نوبه خود باعث ورم پا‌ها می‌شود که به نام ادم محیطی شناخته شده است.

به نظر می‌رسد ممکن است پروتئینی به نام فیبرینوژن مسئول تغییرات در پوست باشد. زمانی که فیبرینوژن به بافت‌ها نشت می‌کند، بدن آن را به شکل فعال پروتئین که فیبرین نامیده می‌شود تبدیل می‌کند. فیبرین پس از نشت به بیرون، مویرگ‌ها را احاطه کرده و کاف فیبرین تشکیل می‌دهد.

کاف‌های فیبرین ممکن است از ورود اکسیژن به بافت‌ها جلوگیری کرده و به آسیب و مرگ سلول‌های بافتی منجر شوند.

علائم درماتیت استاز

علائم درماتیت استاز عبارتند از:

تغییر رنگ پوست
خارش
پوسته پوسته شدن
زخم‌ها
علاوه بر این ممکن است فرد علائم نارسایی وریدی را تجربه کند، از جمله:

تورم پا
درد ساق پا
حساسیت در ناحیه ساق پا
درد مبهم یا سنگینی در پا‌ها که با ایستادن بدتر می‌شود
در مراحل اولیه درماتیت استاز ممکن است پوست پا‌ها نازک به نظر برسد و خارش داشته باشد. در این شرایط مهم است که پوست را نخارانید، زیرا خاراندن می‌تواند باعث ترک خوردن پوست و خروج مایعات از آن شود.

با گذشت زمان این تغییرات ممکن است دائمی شده و پوست در نهایت ضخیم، سفت و یا قهوه‌ای تیره شود. به این حالت لیپو درماتو اسکلروز می‌گویند. همچنین ممکن است ناحیه توده‌ای به نظر برسد.

در مراحل پایانی نیز پوست تجزیه و زخم ایجاد می‌شود. لازم به ذکر است زخم‌های ناشی از درماتیت استاز معمولا در قسمت داخلی مچ پا به وجود می‌آیند.

علت درماتیت استاز

همان طور که قبلا اشاره کردیم جریان خون ضعیف باعث بروز درماتیت استاز می‌شود که معمولا نتیجه یک بیماری مزمن به نام نارسایی وریدی می‌باشد. نارسایی وریدی زمانی رخ می‌دهد که رگ‌ها در انتقال خون به قلب مشکل داشته باشند.

همان طور که می‌دانید سیاهرگ‌ها دارای دریچه‌های یک طرفه هستند که جریان خون را در جهت درست، یعنی به سمت قلب هدایت می‌کنند، اما در افراد مبتلا به نارسایی وریدی این دریچه‌ها ضعیف شده و در نتیجه خون به جای جریان یافتن به سمت قلب، به پا‌ها برگشته و در پا‌ها تجمع پیدا می‌کند.

این تجمع خون همان عاملی است که باعث بروز درماتیت استاز می‌شود.

رگ‌های واریسی و نارسایی احتقانی قلب نیز از دیگر علل شناخته شده تورم پا و درماتیت استاز محسوب می‌شوند.

لازم به ذکر است بسیاری از بیماری‌های عامل درماتیت استاز معمولا با افزایش سن در افراد ایجاد می‌شوند. با این حال این عارضه ممکن است به دلایل نا مرتبط به سن نیز ایجاد شوند، از جمله:

عمل جراحی مانند استفاده از سیاهرگ پا برای جراحی بای پس
ترومبوز ورید عمقی در پا
آسیب تروماتیک به ساق پا
عوامل خطر زای درماتیت استاز
درماتیت استاز روی افراد با گردش خون ضعیف تاثیر می‌گذارد و در میان بزرگسالان بالای ۵۰ سال شایع است. لازم به ذکر است زنان بیشتر از مردان به این عارضه مبتلا می‌شوند.

علاوه بر این برخی بیماری‌ها و اختلالات نیز می‌توانند خطر ابتلا به درماتیت استاز را افزایش دهند، از جمله:

فشار خون بالا
نارسایی وریدی؛ زمانی رخ می‌دهد که رگ‌ها در انتقال خون از پا‌ها به قلب مشکل داشته باشند
رگ‌های واریس؛ ورید‌های متورم و بزرگ شده که زیر پوست قابل مشاهده هستند
نارسایی احتقانی قلب؛ زمانی رخ می‌دهد که قلب خون را به خوبی پمپاژ نکند
نارسایی کلیه؛ زمانی رخ می‌دهد که کلیه‌ها نتوانند سموم را از خون خارج کنند
چاقی
آسیب به ساق پا
بارداری‌های متعدد
ترومبوز ورید عمقی در پا (لخته شدن خون در سیاهرگ پا)
سبک زندگی نیز می‌تواند در افزایش احتمال ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد، اگر فرد:

اضافه وزن بیش از حد داشته باشد
به اندازه کافی ورزش نکند
به مدت طولانی بنشیند یا بایستد
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در صورتی که فرد متوجه ورم ساق پا یا علائم درماتیت استاز (به خصوص موارد زیر) شود لازم است به پزشک مراجعه کند:

درد
قرمزی
زخم‌های باز
ترشحات چرک مانند

تشخیص درماتیت استاز

پزشک برای تشخیص این بیماری پوست پا‌ها را از نزدیک بررسی می‌کند. همچنین ممکن است سونوگرافی داپلر وریدی تجویز کند که یک آزمایش غیر تهاجمی است و از امواج صوتی برای بررسی جریان خون در پا‌ها استفاده می‌کند.

درمان درماتیت استاز

برای درمان خانگی درماتیت استاز می‌توان از روش‌های مختلف استفاده کرد، از جمله:

از ایستادن و نشستن طولانی مدت خودداری کنید
هنگام نشستن پا‌های خود را بالا نگه دارید
جوراب‌های فشاری بپوشید
لباس‌های گشاد بپوشید تا از تحریک پوست جلوگیری شود
همچنین می‌توانید با پزشک خود در مورد انواع کرم‌ها و پماد‌های پوستی که برای کاهش علائم استفاده می‌شود مشورت کنید. توصیه می‌شود از مصرف محصولات زیر در این زمینه خودداری کنید:

لانولین

کالامین و لوسیون‌های دیگر که پوست را خشک می‌کنند
پماد‌های موضعی آنتی بیوتیک مانند نئومایسین به دلیل واکنش‌های آلرژیک احتمالی
بنزوکائین و سایر دارو‌های بی حس کننده
ممکن است پزشک توصیه کند بانداژ‌های مرطوب روی پوست خود قرار دهید یا کرم‌ها و پماد‌های استروئیدی موضعی تجویز کند. اگر پوست عفونی شود نیز احتمالا نیاز به آنتی بیوتیک تجویزی می‌باشد. به علاوه در صورت دردناک شدن ورید‌های واریسی، ممکن است عمل جراحی انجام شود.

درمان بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا و نارسایی احتقانی قلب که باعث نارسایی وریدی می‌شوند نیز می‌تواند به کنترل درماتیت استاز کمک کند.

عوارض درماتیت استاز

درماتیت استاز در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض زیر منجر شود:

زخم‌های مزمن پا
استئومیلیت که نوعی عفونت استخوانی است
عفونت باکتریایی پوست مانند آبسه یا سلولیت
اسکار دائمی

پیشگیری از درماتیت استاز

درماتیت استاز معمولا نتیجه یک بیماری مزمن مانند نارسایی احتقانی قلب است و پیشگیری از آن در افرادی که از قبل به این گونه بیماری‌ها مبتلا هستند دشوار می‌باشد. با این حال می‌توان با جلوگیری از تورم پا (ادم محیطی) خطر بروز آن را کاهش داد.

از سوی دیگر ورزش کردن روشی عالی برای بهبود گردش خون و کاهش چربی بدن است و محدود کردن میزان سدیم مصرفی نیز می‌تواند در این مورد کمک کننده باشد. 

منبع:سومیتا