روش‌های متفاوت استفاده از زعفران و عوارض جانبی

به گزارش مجله خبری نگار،زعفران، ادویه‌ای فوق العاده با فواید سلامتی شگفت انگیز، از دیرباز شناخته شده است. فواید سلامتی متنوعی برای این ادویه گران قیمت پیشنهاد شده است. مزایای زعفران برای سلامتی به تقویت حافظه یا اثر ضد افسردگی محدود نمی‌شود، بلکه برای سلامت قلب و عروق و کاهش فشار خون نیز مفید است. در این مطلب به طور خاص بر این موضوع تمرکز می‌کند که چرا زعفران برای فشار خون مفید است و چگونه از زعفران برای این منظور استفاده کنیم.

زعفران چیست؟

زعفران (Crocus sativus) گیاهی است که از قسمت‌های نخ مانند و خشک شده گل آن (کلاله) برای تهیه ادویه زعفران، رنگ خوراکی و دارو استفاده می‌شود. زعفران حاوی مواد شیمیایی است که ممکن است بر خلق و خو تأثیر بگذارد، سلول‌های سرطانی را از بین ببرد، تورم را کاهش دهد و مانند آنتی اکسیدان عمل کند. برای تولید یک پوند ادویه زعفران، تقریباً به ۷۵۰۰۰ گل زعفران نیاز است. زعفران عمدتا در ایران کشت می‌شود و به صورت دستی برداشت می‌شود. این ادویه یکی از گران‌ترین ادویه‌های جهان است.

مردم به طور معمول از زعفران برای افسردگی، اضطراب، بیماری آلزایمر، درد‌های قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و بسیاری از بیماری‌های دیگر استفاده می‌کنند، اما شواهد علمی خوبی برای حمایت از بسیاری از این موارد وجود ندارد.

چگونه زعفران برای فشار خون مفید است؟

فشار خون بالا یا هایپرتنشن، یکی از عوامل اصلی خطر برای بیماران دیابتی شناخته شده است. مطالعات مختلفی برای بررسی تأثیر زعفران بر تنظیم فشار خون انجام شده است.

فشار خون بالا باعث فشار خون در رگ‌های شما می‌شود. این منجر به جریان خون بیشتر به قلب، مغز، چشم، کلیه و سایر اندام‌ها می‌شود. فشار خون می‌تواند منجر به شرایط مختلف سلامتی مانند سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی و بیماری قلبی، اختلالات کلیوی و برخی اختلالات عملکردی اندام شود.

عادات ناسالم مانند مصرف زیاد الکل یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین، حذف میوه و سبزیجات از رژیم غذایی، استفاده بیش از حد نمک، سیگار کشیدن، تجربه خواب بد یا کمبود خواب، ورزش نکردن کافی، کنترل نکردن وزن و ... خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.

ایجاد یک سبک زندگی خوب و عادات سالم می‌تواند از ابتلا به فشار خون بالا جلوگیری کند. زعفران همچنین برای جلوگیری از فشار خون سیستولیک و دیاستولیک مفید است. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم زعفران، ۱۰۰ میلی گرم در روز، به کاهش فشار خون در انواع مختلف دیابت کمک می‌کند.

تاثیر ضد فشار خون زعفران موضوعی بحث برانگیز بین محققان است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که زعفران در سطوح بالینی برای موارد فشار خون بالا مفید است، در حالی که برخی دیگر ادعا می‌کنند که اثرات مصرف زعفران کم است و به اهمیت بالینی نمی‌رسد. با این حال، تقریباً همه محققان بر این باورند که زعفران برای فشار خون بالا و اختلالات فشار خون موثر است.

چگونه از زعفران استفاده کنیم؟

زعفران، ادویه‌ای گرانبها با طعم و عطر منحصر به فرد، کاربرد‌های متنوعی در آشپزی، دارویی و رنگرزی دارد. در اینجا به چند روش رایج برای استفاده از زعفران اشاره می‌کنیم:

۱٫ دم کردن چای زعفران:

چند رشته زعفران را (حدود ۱۰ تا ۱۵ عدد) در قوری یا فنجان بریزید.

آب جوش به آن اضافه کنید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد.

می‌توانید چای زعفران را به تنهایی یا با کمی عسل یا نبات میل کنید.

۲٫ افزودن به غذا:

زعفران را می‌توان به انواع غذا‌ها مانند برنج، خورشت، پلو، مرغ، ماهی و حتی دسر‌ها اضافه کرد.

برای طعم دهی بیشتر، زعفران را قبل از استفاده کمی پودر کنید.

زعفران را می‌توان در ابتدای پخت و پز یا در انتها به غذا اضافه کرد.

۳٫ استفاده به عنوان رنگ خوراکی

زعفران را می‌توان به عنوان رنگ طبیعی برای غذا‌هایی مانند برنج، خورشت، سوپ و شیرینی استفاده کرد.

برای این منظور، زعفران را در کمی آب یا مایع دیگر حل کنید و سپس به غذای مورد نظر اضافه کنید.

۴٫ مصارف دارویی:

از زعفران به عنوان داروی گیاهی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله افسردگی، اضطراب، درد قاعدگی و بیماری آلزایمر استفاده می‌شود.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که تحقیقات علمی در مورد اثرات دارویی زعفران محدود است و قبل از مصرف آن برای هر گونه بیماری، باید با پزشک مشورت کرد.

نکات کلی:

• زعفران ادویه‌ای بسیار قوی است، بنابراین باید به مقدار کم از آن استفاده کرد.

• زعفران را باید در جای خنک، تاریک و دور از رطوبت نگهداری کرد.

• زعفران را می‌توان تا دو سال نگهداری کرد، اما به مرور زمان عطر و طعم خود را از دست می‌دهد.

عوارض جانبی زعفران

زعفران، ادویه‌ای خوش طعم و گرانبها، در کنار خواص و فواید فراوان، می‌تواند در صورت مصرف بیش از حد یا در برخی افراد، عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه به برخی از این عوارض اشاره می‌کنیم:

• مشکلات گوارشی: مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم. این عوارض بیشتر در افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مانند زخم معده یا رفلاکس اسید معده شایع است.

• سرگیجه و سردرد: زعفران می‌تواند باعث افت فشار خون شود که در نتیجه سرگیجه و سردرد را به دنبال دارد.

• خشکی دهان: زعفران می‌تواند باعث خشکی دهان، چشم و پوست شود.

• بی خوابی: زعفران خاصیت محرک دارد و می‌تواند باعث بی خوابی یا تشدید آن در افراد مبتلا به بی خوابی شود.

• واکنش‌های آلرژیک: در برخی افراد، زعفران می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش، تورم و حتی مشکلات تنفسی شود.

• مسمومیت: مصرف بیش از حد زعفران، به ویژه در مقادیر بالاتر از ۱۰ گرم، می‌تواند سمی باشد و منجر به علائمی مانند تشنج، یرقان، خونریزی داخلی و حتی مرگ شود.

• سقط جنین: زعفران می‌تواند باعث تحریک رحم شود و در دوز‌های بالا برای زنان باردار خطرناک باشد و منجر به سقط جنین شود.

• تداخل با داروها: زعفران می‌تواند با برخی دارو‌ها مانند دارو‌های ضد انعقاد خون، دارو‌های ضد افسردگی و دارو‌های ضد اضطراب تداخل داشته باشد.

• هنگامی که روی پوست استفاده می‌شود: اطلاعات قابل اعتماد کافی برای اطلاع از بی خطر بودن زعفران یا عوارض جانبی آن وجود ندارد.

سوالات متداول درباره فشار خون بالا و زعفران

۱٫ آیا زعفران می‌تواند به طور موثر فشار خون بالا را کاهش دهد؟

تحقیقات علمی در مورد اثرات زعفران بر فشار خون محدود است. برخی مطالعات نشان داده اند که زعفران ممکن است به طور جزئی فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا کاهش دهد، اما به شواهد بیشتری برای تأیید این ادعا نیاز است.

۲٫ چه مقدار زعفران باید برای کاهش فشار خون مصرف کرد؟

دوز توصیه شده زعفران برای کاهش فشار خون به طور دقیق مشخص نیست. مطالعات مختلف از دوز‌های متفاوتی از زعفران استفاده کرده اند، به طور کلی دوز‌های بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم در روز مورد بررسی قرار گرفته است.

۳٫ چه نوع زعفرانی برای کاهش فشار خون مناسب‌تر است؟

زعفران نگین، مرغوب‌ترین نوع زعفران، برای مصارف دارویی به دلیل غلظت بیشتر مواد فعال، توصیه می‌شود.

۴٫ چه مدت طول می‌کشد تا زعفران اثر خود را بر فشار خون بگذارد؟

تاثیر زعفران بر فشار خون ممکن است بلافاصله قابل مشاهده نباشد و نیاز به مصرف منظم برای چند هفته یا چند ماه داشته باشد.

۵٫ آیا مصرف زعفران برای همه افراد مبتلا به فشار خون بالا بی خطر است؟

مصرف زعفران برای اکثر افراد بی خطر است، اما در برخی افراد ممکن است عوارضی مانند مشکلات گوارشی، سرگیجه و سردرد ایجاد کند. زنان باردار، شیرده و افراد مبتلا به بیماری‌های خاص باید قبل از مصرف زعفران با پزشک خود مشورت کنند.

۶٫ آیا زعفران با دارو‌های فشار خون تداخل دارد؟

ممکن است زعفران با برخی دارو‌های فشار خون تداخل داشته باشد. قبل از مصرف زعفران در کنار دارو‌های فشار خون، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

سخن پایانی

زعفران، ادویه‌ای گرانبها و خوش طعم، با عطر و خواص بی نظیر، نه تنها در آشپزی و رنگرزی، بلکه در طب سنتی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. از دم کردن چای زعفران و لذت بردن از طعم و عطر دل انگیز آن تا استفاده در انواع غذا‌ها و دسرها، زعفران می‌تواند رنگ و بویی خاص به زندگی شما ببخشد. با این حال، مانند هر ماده غذایی دیگر، مصرف زعفران نیز باید در حد اعتدال باشد و در صورت وجود شرایط خاص مانند بارداری، شیردهی یا مصرف دارو، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. 

منبع:اینفو