به گزارش مجله خبری نگار،این بیماری به خصوص در نقاطی از دنیا که از نظر بهداشتی در سطح پایینتر قرار دارند از جمله کشورهای در حال توسعه، بیشتر رخ میدهد و در صورت عدم درمان ممکن است با عوارضی همراه باشد.
ژیاردیا از عفونتهای انگلی است که توسط نوعی موجود میکروسکوپی تک سلولی به نام ژیاردیا لامبلیا ایجاد شده و با علائمی همچون ناراحتی شدید شکمی و اسهال همراه میباشد، اگرچه برخی افراد هیچ گونه علامتی تجربه نمیکنند.
این بیماری در سراسر جهان رخ میدهد، اما در مناطق با بهداشت ضعیف شایعتر است. گفته شده در کشورهای در حال توسعه، هر دوره از این عفونت میتواند ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت و در برخی نواحی ۱۰۰ درصد جمعیت را درگیر کند.
عفونت ژیاردیا در همه افراد به علائم منجر نمیشود، اما در همه موارد میتواند از فردی به فرد دیگر انتقال یابد.
علائم (در صورت بروز) بین ۱ تا ۳ هفته پس از آلوده شدن فرد به انگل ظاهر شده و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تب خفیف
مدفوع آبکی یا نرم و یبوست
اسهال و گاز بدبو
کم آبی بدن
نفخ، درد و گرفتگی شکم
آروغ زدن و بوی بد دهان یا نفس بد بو
خستگی
سوزش سر دل و سوء هاضمه
کاهش اشتها و کاهش وزن
حالت تهوع
احساس عمومی نا خوشی
مدفوع در افراد مبتلا معمولا در نهایت چرب میشود، اما حاوی خون نیست.
به علاوه اسهال ناشی از این بیماری میتواند به کم آبی بدن منجر شود که اگر شدید باشد (به خصوص در نوزادان) یک وضعیت جدی محسوب میشود. در این شرایط مصرف مایعات فراوان از جمله آب توصیه میشود.
لازم به ذکر است علائم اغلب طی ۲ تا ۶ هفته بهبود مییابد، اما ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد. مصرف داروهای مناسب میتواند به تسریع بهبودی کمک کند.
به طور کلی ۲ نوع عفونت ژیاردیا وجود دارد که عبارتند از:
نوع فعال: این نوع عفونت در روده یک فرد یا حیوان آلوده وجود دارد
نوع کیست غیر فعال: این نوع عفونت میتواند چندین ماه در محیط غیر فعال بماند
زمانی که شخص یا حیوان آلوده به انگل ژیاردیا مدفوع میکند، انگلها از طریق مدفوع از بدن میزبان خارج شده و در خارج از بدن یک پوسته سخت و محافظ تشکیل میدهند که به کیست ژیاردیا تبدیل شده و میتواند چندین ماه در محیط زنده بماند.
کیستهای موجود در کودهای آلوده در زمینهای کشاورزی ممکن است با وزش باد به اطراف پخش شوند و در صورتی که مردم از آب آلوده به مدفوع یا کیستهای انگلی استفاده کنند به این بیماری دچار خواهند شد.
انتقال عفونت ژیاردیا میتواند به روشهای زیر رخ دهد:
لمس سطوح آلوده به انگل ژیاردیا و سپس دست زدن به دهان
از طریق منابع آبی، به عنوان مثال با مصرف آب یا یخ تصفیه نشده، شنا کردن، خوردن مواد غذایی شسته شده با آب آلوده یا زندگی در منطقهای که این بیماری شیوع دارد
عدم شست و شوی درست دستها بعد از دستشویی رفتن یا هنگام دست زدن به غذا
لمس مقعد فردی که به این بیماری مبتلا است
مراقبت از فردی که به این بیماری مبتلا است
نوزاد مبتلا به عفونت ژیاردیا که از پوشک استفاده میکند در صورتی که داخل استخر باشد میتواند آب را آلوده کند، در این صورت همه افرادی که در این استخر شنا میکنند در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
در برخی نقاط دنیا این بیماری در طول تابستان شایعتر است، شاید به این دلیل که مردم در این فصل زمان بیشتری را صرف انجام فعالیتهای خارج از منزل و سفر در طبیعت میکنند. ناگفته نماند گاهی افراد در طول سفر به این عارضه مبتلا شده و تا زمانی که به منزل بر نگردند متوجه علائم آن نمیشوند.
از سوی دیگر احتمال کمی وجود دارد که انسان این بیماری را از حیوان خانگی خود دریافت کند و اکثر حیوانات به نوع دیگری از این عفونت مبتلا میشوند که روی انسان اثر نمیگذارد.
پزشک برای تشخیص عفونت ژیاردیا از آزمایش مدفوع استفاده میکند که برای انجام آن گاهی به چند نمونه مدفوع نیاز است، زیرا فرد در هر بار دستشویی رفتن کیست انگلی دفع نمیکند.
در صورتی که این انگل در آزمایش مدفوع تشخیص داده نشود، اما فرد علائم مربوط به بیماری را داشته باشد ممکن است نیاز به آزمایشهای بیشتر باشد که از جمله آنها میتوان به آندوسکوپی و احتمالا نمونه برداری از روده کوچک اشاره کرد.
مترونیدازول از داروهای موثر در درمان عفونت ژیاردیا است که توسط پزشک تجویز و دوز آن تعیین میشود. این دارو ممکن است در موارد نادر با عوارض جانبی زیر همراه باشد:
تشنج
گیجی
توهم
کهیر
حالت تهوع
ادرار تیره یا کدر
استفراغ
خواب آلودگی
علاوه بر این، مترونیدازول ممکن است با الکل دهیدروژناز (آنزیمی که الکل را تجزیه میکند) تداخل داشته باشد، به همین دلیل لازم است در طول درمان از مصرف الکل خودداری شود.
سایر داروهای احتمالی برای درمان عفونت ژیاردیا عبارتند از:
تینیدازول
نیتازوکسانید
عفونت ژیاردیا در صورت عدم درمان در موارد نادر میتواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود که سالها ادامه داشته و با دورههای مکرر اسهال، کمبود ویتامین و خستگی همراه باشد.
به علاوه فردی که بدون اقدامات درمانی بهبود مییابد ممکن است تا مدتها هم چنان انگل را در بدن داشته باشد و دفع کند. البته همیشه این اتفاق رخ نمیدهد و بستگی به مصونیت دفاعی بدن افراد دارد.
از سوی دیگر گفته شده این بیماری در کودکان ممکن است به سوء تغذیه و مشکلات مرتبط با آن مانند مشکلات رشد و رشد شناختی منجر شود.
سایر عوارض عفونت ژیاردیا عبارتند از:
مشکلات طولانی مدت و غیر اختصاصی گوارشی
خستگی مزمن
به علاوه مطالعات نشان داده اند که این بیماری ممکن است خطر موارد زیر را افزایش دهد:
مشکلات چشمی
عوارض عضلانی
علائم آلرژی مانند کهیر
همچنین برخی منابع این بیماری را با سرطان مرتبط دانسته اند، اما به تحقیقات بیشتری برای تایید آن نیاز است.
عفونت ژیاردیا در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی، آمریکای مرکزی، بخشهای غربی آمریکای جنوبی، روسیه، ترکیه، رومانی و بلغارستان شیوع دارد.
آمارها حاکی از آن است که حدود ۲۰۰ میلیون نفر در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین دارای علائم ژیاردیا هستند. در این میان بسیاری نیز بدون علامت بوده و از بیماری خود اطلاع ندارند. به همین دلیل بسیار مهم است افرادی که به این نواحی مسافرت میکنند از علائم عفونت آگاه بوده و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند.
برخی توصیههای ایمنی برای پیشگیری از ابتلا به عفونت ژیاردیا عبارتند از:
شستن دستها: شستن دستها بعد از دستشویی رفتن یا تعویض پوشک و قبل از خوردن یا دست زدن به غذا از اهمیت زیادی برخوردار است
آب آشامیدنی: هنگام سفر لازم است در استفاده از آب رودخانهها و دریاچهها احتیاط کرده و حتما آب آشامیدنی یا وسایلی برای جوشاندن و تصفیه آب همراه داشته باشید
غذا: از خوردن غذاهای خام و مواد غذایی شسته شده با آبی که ممکن است آلوده باشد خودداری کنید
مسواک زدن: برای مسواک زدن حتما از آب تصفیه شده استفاده کنید
منبع:سومیتا