گزارش اندیشکده آمریکایی از حمله «بی‌فایده» اوکراین که می‌توانست به فاجعه منجر شود

به گزارش مجله خبری نگار، پایگاه تحلیلی «Responsible Statecraft» در مقاله‌ای به اشتباه بزرگ اوکراین در حمله به ۲ رادار هشدار هسته‌ای روسیه پرداخت؛ اقدامی که ممکن بود به یک تقابل هسته‌ای گسترده منجر شده و واکنش متقابل شدید روسیه را در پی داشته باشد.

به گزارش این پایگاه تحلیلی که متعلق به اندیشکده آمریکایی «کویینسی» است، در ۲۲ مه، حمله پهپادی اوکراین به دو رادار هشدار زودهنگام حمله هسته‌ای روسیه در «آرماویر» جهان را به طرز خطرناکی به یک حادثه هسته‌ای فاجعه‌بار نزدیک کرد. اوکراین همچنین در ۲۶ مه سعی در حمله به یک ایستگاه رادار در «اورسک» را داشت که «خوشبختانه ناکام ماند».

حمله پهپادی اوکراین به آرماویر اقدام چشمگیری بود که آسیب‌هایی جدی به هر دو رادار روسیه وارد کرد و احتمالاً افسران عالی‌رتبه نیرو‌های موشکی استراتژیک روسیه را وادار به تشکیل جلسه‌ای اضطراری کرد. چنین حمله‌ای ممکن بود اقدام متقابل شدید روسیه را در پی داشته باشد و به یک درگیری گسترده‌تر بدل شود.

روسیه برای نظارت بر پرتاب‌های موشکی رقبای خود یک سامانه رادار هشدار هسته‌ای زودهنگام متراکم و توانمند را توسعه داده که از بیش از ۳۰ رادار بزرگ تشکیل شده است. این رادار‌ها عنصر اساسی سامانه هشدار هسته‌ای زودهنگام روسیه هستند؛ سامانه‌ای که هرگونه اختلال در آن می‌تواند به بروز سوءتفاهم‌های جدی و حتی آماده‌باش نیرو‌های هسته‌ای روسیه منجر شود.

به گزارش این اندیشکده آمریکایی، روسیه از سامانه فضایی هشدار موشکی برخوردار نیست و این رادار‌ها نقشی حیاتی در رصد امنیت آسمان این کشور دارند. ازاین‌رو، بروز هرگونه اختلال در عملکرد آنها روسیه را به‌شدت در برابر حملات هسته‌ای احتمالی آسیب‌پذیر می‌کند و این برای مسکو مسئله‌ای بسیار جدی است.

اوکراین در حالی با حمله به این رادار‌ها خطر بروز یک جنگ هسته‌ای را افزایش داده، که این دو رادار اساساً خطری برای اوکراین محسوب نمی‌شوند. به دلیل انحنای کره زمین، رادار‌های هشدار هسته‌ای در آرماویر که تصویر آنها پس از حمله در زیر آمده، توان رصد موشک‌هایی که از خاک اوکراین شلیک شده و مسیر خود را در ارتفاع پایین طی می‌کنند، ندارند.

این رادار‌ها به دلیل انحنای زمین نمی‌توانند اشیاء نزدیک به سطح، مانند هواپیما‌ها بر فراز اوکراین یا موشک‌های پرتاب‌شده از ساحل دریای سیاه را تشخیص دهند. حتی موشک‌های آمریکایی «اتکمز» که تا ۴۰ کیلومتر ارتفاع می‌گیرند، در اغلب مواقع به چشم این رادار‌ها نمی‌آیند؛ بنابراین این رادار‌ها تهدید مستقیمی برای هواپیما‌ها یا موشک‌های اوکراینی محسوب نمی‌شوند و حمله پهپادی کی‌یف به آنها توجیه‌پذیر نیست.

این اندیشکده همچنین در این مقاله به سیاست‌های «بیل کلینتون» رئیس‌جمهور اسبق آمریکا علیه همکاری نظامی با روسیه اشاره کرد. ۳۰ سال قبل، پیشنهاد شده بود که آمریکا در ساخت سامانه هشدار فضایی به روسیه کمک کند تا احتمال بروز هرگونه سوءتفاهم در مسئله هسته‌ای کاهش یافته و این دو قدرت هسته‌ای در این زمینه تنش‌های کمتری را تجربه کنند. گرچه این اقدام به نفع روسیه و آمریکا و دیگر کشور‌های جهان بود، اما کلینتون با آن مخالفت کرد.

روسیه امروز سامانه هشدار فضایی کارآمدی ندارد و ابزار اصلی این کشور برای شناسایی حملات هسته‌ای احتمالی از سوی کشور‌های غربی، همین رادار‌هایی هستند که اوکراین اخیراً به آنها حمله کرد؛ حمله‌ای غیرمسئولانه که گرچه برای اوکراین سودی نداشت، اما خطر تشدید جدی تنش‌ها را افزایش داد.