برای درمان چاقی کودکان چه باید کرد؟

به گزارش مجله خبری نگار،این دستورالعمل (راهنما) در حالی مورد بازبینی قرار گرفته و به روز شده که در کشور ما نیز روند افزایش چاقی کودکان نگران کننده است، طبق آمار به دست آمده در سال ۲۰۲۰ که آخرین سال ثبت آمار مرتبط با چاقی کودکان بوده، درصد کودکان دارای اضافه وزن یا چاقی در کشور افزایش قابل توجهی داشته است به طوریکه ۹.۴ درصد از جمعیت کل کودکان کشور دارای اضافه وزن یا چاقی بوده‌اند. در چنین وضعیتی به نظر تدوین دستورالعمل مرتبط با چاقی کودکان در ایران نیز ضروری به نظر می‌رسد.

به گزارش تودی، اما درباره دستورالعمل به روز شده آکادمی (انجمن) اطفال آمریکا دیدگاه‌های موافق و مخالفی شکال گرفته از جمله اینکه متخصصان درمان «اختلال خورد و خوراک» زنگ خطر را درباره دستورالعمل جدید آکادمی اطفال آمریکا به صدا در آورده‌اند، چرا که در این دستورالعمل به پزشکان توصیه شده چاقی را زودتر و با جدیت بیشتری درمان کنند.

به گفته این متخصصان نکاتی که در بازبینی دستورالعمل جدید آمده می‌تواند منجر به بروز اختلالات در خورد و خوراک شود. این متخصصان می‌گویند که این دستورالعمل به روز رسانی شده به جای سلامتی بر کاهش وزن و حجم توده بدنی (BMI) تمرکز دارد.

دکتر کیم دنیس، متخصص اختلال در خورد و خوراک و بنیانگذار «سان کلود هلت» (SunCloud Health)، یک مرکز درمانی برای «اختلال‌های خورد و خوراک و سایر مسائل سلامت روان» می‌گوید: در صورت پیروی از این دستورالعمل، ما صرفا به خاطر وضعیت وزنی که کودکان دارند با گفتن اینکه به بیماری چاقی مبتلا هستند احتمالا خطر آسیب به کودکان ۶ یا ۸ ساله را افزایش خواهیم داد.

موافقان از دستورالعمل جدید چه می‌گویند؟
اما به گفته دیگر کارشناسان، این راهنما یا دستورالعمل جدید گزینه‌های بیشتری را برای کودکان و والدین فراهم می‌کند و از رویه دیرینه «انتظار هوشیارانه» به یک رویکرد درمانی پیشگیرانه‌تر تغییر می‌کند.

دکتر سارا آرمسترانگ، رئیس بخش چاقی آکادمی (انجمن) اطفال آمریکا و استاد اطفال در دانشگاه دوک، به تودی می‌گوید: چاقی دوران کودکی تقریبا در تمام گروه‌های سنی، نژادها، قومیت‌ها و جنسیت‌ها در ۳۰ سال گذشته افزایش یافته است.

آرمسترانگ، یکی از نویسندگان دستورالعمل‌های آکادمی اطفال آمریکاست، می‌گوید: ما شاهد افزایش سال به سال بیشتر در شیوع چاقی برای همه کودکان در طول سال‌های همه‌گیری (کرونا) نسبت به مجموع ۲۰ سال گذشته بودیم.

میزان افزایش شاخص توده بدنی در طول همه‌گیری نسبت به قبل از همه‌گیری تقریبا دو برابر شده است. افرادی که قبل از همه گیری اضافه وزن داشتند یا چاقی داشتند و همچنین کودکان کوچک‌تر در سن مدرسه بیشترین افزایش وزن را داشتند. دکتر سیما کومار، مدیر پزشکی برنامه مدیریت وزن کودکان در کلینیک مایو می‌گوید: چاقی مشکل بهداشت عمومی بود که همه‌گیری وضعیت آن را بدتر کرد.

دستورالعمل آکادمی اطفال چه می‌گوید

در این دستورالعمل آمده: میانگین وزن آمریکایی‌ها سال‌هاست که به طور چشمگیری در حال افزایش است و همچنین بیماری‌های مرتبط با اضافه وزن، مانند بیماری‌های قلبی و کبدی و دیابت، احساس فوریت را برای آکادمی اطفال آمریکا ایجاد می‌کند تا اقدامات اولیه را برای جلوگیری از مشکلات جدی‌تر سلامتی اتخاذ کند.

توصیه اولیه در این دستورالعمل جدید و به روز شده، رفتار درمانی فشرده سلامت و شیوه زندگی است که مستلزم آموزش در مورد تغذیه، ورزش و تغییرات رفتاری مانند الگوبرداری توسط والدین است. در حالت ایده‌آل، بیماران حداقل ۲۶ ساعت درمان حضوری در طول چند ماه دریافت می‌کنند.

علاوه بر درمان، اکنون آکادمی اطفال آمریکا می‌گوید که پزشکان باید دارو‌های کاهش وزن را به نوجوانان مبتلا به چاقی در ۱۲ سالگی یا بالاتر ارائه دهند و باید نوجوانان ۱۳ ساله و بالاتر را با چاقی شدید برای جراحی چاقی ارزیابی کنند.

متخصصان می‌گویند تغییر عمده ایجاد شده در دستورالعمل‌ها این است که درمان نیازی به تاخیر یا طی کردن روند تدریجی ندارد. سارا‌ای همپل مدیر مرکز حمایت از سبک زندگی و تغذیه سالم کودکان و استاد اطفال، دانشکده پزشکی دانشگاه میسوری - کانزاس سیتی، می‌گوید: شواهد نشان می‌دهد که با توجه به سن و شدت چاقی کودکان، باید به محض شناسایی چاقی و با بالاترین شدت درمانی که مناسب است، آنها را درمان کنید.

دستورالعمل‌های جدید همچنین دلایل پیچیده فیزیولوژیکی، محیطی و اجتماعی - اقتصادی چاقی دوران کودکی را که به عنوان یک «پیامد برگشت پذیر انتخاب شخصی» بر چسب خورده بود، تایید می‌کند.

همپل می‌گوید: «عوامل خطر متفاوتی بر وزن کودک تأثیر می‌گذارند، (از جمله) چیز‌هایی که ما نمی‌توانیم آنها را کنترل کنیم، مانند ژنتیک، او افزود در دستور العمل جدید رویکرد «کل کودک» را ترویج می‌کند.

آرمسترانگ با تاکید بر اهمیت درمان بدون قضاوت و بیمار محور می‌گوید: کل کودک از جمله تاریخچه پزشکی، زمینه خانوادگی، محیط، ارزش‌ها و باور‌های فرهنگی او در مورد غذا و تغذیه باید در نظر گرفته شود.

در حال حاضر کدام درمان‌ها توصیه می‌شود؟

متخصصان در توضیح بیشتر می‌گویند: مؤثرترین درمان هنوز تغییر سبک زندگی و رفتار است، اما آکادمی اطفال آمریکا اکنون دارو‌ها و جراحی را در دستورالعمل‌های خود برای کودکان خاص گنجانده است.

آرمسترانگ می‌گوید که ابتدا باید به کودکان ۶ ساله و بزرگتر درمان سبک زندگی فشرده ارائه شود که شامل حداقل ۲۶ ساعت مشاوره و آموزش چهره به چهره (متمرکز بر تغذیه، ورزش، خواب و غیره) در طول حدود یک سال است. آرمسترانگ، که اذعان دارد موانع سیستماتیکی مانند وضعیت اجتماعی - اقتصادی و نژادپرستی ساختاری (منظور بیشتر وضعیتی است که در بخش‌هایی از جامعه آمریکا وجود دارد) نیز برای ایجاد این تغییرات وجود دارد، می‌گوید: درمان چاقی در اطفال باید تمام خانواده را درگیر کند و به طورعادلانه به همه کودکان ارائه شود.

به گفته آرمسترانگ در شرایطی که چاقی بسیار شدید شده یا نیاز فوری به درمان احساس شود، ممکن است دارو‌ها علاوه بر تغییرات سبک زندگی (در صورت مناسب بودن سن) تجویز شوند.