چرا و چگونه راهبردی تفکر کنیم؟

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: همه ما به اهمیت تفکر واقف هستیم، اما تعریف اشتباهی از آن داریم، تفکر در ذهن بسیاری از ما، فرایندی برای رسیدن به نتیجه، پیشگیری از خطای شناختی و حل مسئله نیست؛ ما به اشتباه و براساس آن‌چه سیستم آموزشی طی سال‌ها به ما القا کرده است تفکر مولد را کنار گذاشته و تمرکزمان روی حفظ فرمول، نقل قول و در یک کلام فرآورده‌های ذهنی دیگران است.

پیش‌نیاز‌های کارآمد فکر کردن

ما در مدارس یاد می‌گیریم برای نمره وسواس داشته باشیم و به بهترین و دقیق‌ترین شکل ممکن محتوای درسی را حفظ کنیم بدون این‌که به درکی از موضوع برسیم. در ادامه همین نگاه ناقص را بعد از مدرسه به زندگی‌مان می‌آوریم. به این شکل که برای موفقیت در زندگی خانوادگی و شغلی متکی به حفظ محتوای کتاب و پادکست هستیم بدون این‌که تفاوت‌های آدم‌ها را در روند مدنظر داشته باشیم. زندگی بزرگان و آدم‌های موفق را می‌خوانیم بدون آن‌که حواس‌مان باشد تفاوت‌های ژنتیکی، شخصیتی، محیطی و ... باعث می‌شود هر آدمی فرمول خاص خودش را برای موفقیت داشته باشد. ما برای کارآمد فکر کردن نیاز داریم به روش‌های مختلف تفکر مجهز شویم تا خودمان بتوانیم با کمترین خطا، در روندی صحیح خوب و بد را تشخیص دهیم و در زندگی پیش برویم. موضوعی که به مرور در این ستون از صفحه مشاوره با اتکا به آثار «آلن دوباتن» بررسی شان خواهیم کرد.

تعریف راهبرد

تعریف راهبرد درباره تعیین اهداف کلی ماست؛ چیزی که ما بیشتر اوقات نادیده‌اش می‌گیریم، چون بیشتر به شکل اجرا اهمیت می‌دهیم و روی آن تمرکز می‌کنیم. به‌طور معمول ما در اجرا و تعریف آن بهتر از تفکر درباره راهبرد‌ها هستیم. به‌طور مثال ما روی پول درآوردن وقت زیادی می‌گذاریم تا روی خرج کردن. به‌طور خلاصه درک آن‌چه می‌خواهیم به آن دست پیدا کنیم راهبرد ماست که چندان به آن فکر نمی‌کنیم و نحوه دستیابی به آن «اجرا» است که بیشترین انرژی ما را می‌گیرد. برای همین است که هواپیما‌هایی که ما انسان‌ها طراحی کردیم از دلایلی که برای سفر‌ها داریم بهتر هستند. ما برای اهدافی می‌جنگیم که عجولانه انتخاب شدند. البته این اتفاق از نگاه روان‌شناسی تکاملی عجیب نیست چراکه ژرف اندیشیدن جزو اولویت‌های اجداد ما نبوده. آنها همیشه درگیر اهداف کوتاه مدتی برای حفظ جان‌شان بودند تا تفکر درباره فردا. اما در دنیای امروز که بقا دیگر مسئله اصلی نیست؛ نیاز است تفکرمان را روی چیز‌های مهم‌تری متمرکز کنیم.

برای رسیدن به این مهم باید سراغ چیزی شبیه یک صومعه ذهنی برویم. جایی دور از اینترنت، هیاهو و زرق و برق که الزاماً فیزیکی نیست، اما مجال بهتر، بیشتر و عمیق‌تر فکر کردن را به ما می‌دهد تا افکارمان را از روی عمل برداریم و روی راهبرد‌ها متمرکز کنیم؛ به «چرا»‌های مهم در زندگی پاسخ دهیم و به تعریفی تازه از سخت‌کوشی برسیم که طبق آن بیشتر کار کردن معادل سخت‌کوشی نیست، بلکه عمیق‌تر فکر کردن و هدف داشتن فضیلت است.