زنان؛ خالق یک‌سوم شغل‌ها

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: همه چیز از حدود ۴۰ سال قبل آغاز شد؛ از یک خانه و از یک چرخ‌خیاطی کنار اتاق؛ حالا، اما کارگاهی که هر روزه تولیدات زیادی را روانه خانه مشتریان می‌کند. این داستان بسیاری از کارآفرینان موفق است که از صفر آغاز کردند؛ از بسم‌الله. البته که زنان در حوزه‌های دیگری هم دست به کارشده‌اند تا هم خودشان شاغل شوند و هم اشتغالزایی کنند. کسب‌وکار این روز‌ها جنسیت نمی‌شناسد؛ هر کس ایده خلاقانه‌تری عرضه کند و آن را به مرحله تولید برساند می‌تواند با پشتکار فراوان کم‌کم جای خود را در میان تولیدکنندگان باز کند.

زنان هم این روز‌ها به‌دنبال به‌دست آوردن سهم خود از بخش تولید هستند؛ سهمی که اگرچه کسب آن برایشان سخت‌تر از مردان است، شیرینی‌هایش آن‌ها را در این راه ماندگار کرده است. پررنگ‌تر شدن حضور زنان در حوزه تولید، ما را بر آن داشت تا سراغ تعدادی از آن‌ها در نمایشگاه زنان و تولید ملی که در محل نمایشگاهی بوستان گفتگو برپا برویم؛ برخی قدیمی تر‌های حوزه تولید و برخی که این روز‌ها در حال آزمون و خطای ایده‌هایشان هستند و فعلا کارشان را در قالب همان تولیدات خانگی ادامه می‌دهند.

تولید، سخت، اما دلچسب است

سمیرا هدایتی که در حوزه تولید کالای خواب فعالیت می‌کند، تولید را کار بسیار سختی می‌داند و در این‌باره می‌گوید: کسانی که می‌خواهند وارد کار تولید شوند بدانند که سختی‌های زیادی را باید تحمل کنند. در ایران با توجه به موانعی مانند نوسانات نرخ ارز و برخی قوانین در یک فضای پرچالش باید کار را پیش ببرید. وی ادامه می‌دهد: البته که شیرینی‌های کار تولید، ساختن و خلق کردن و ارتزاق عده‌ای با کسب‌وکاری که شما آن را راه انداخته‌اید، لذتی دارد که با هیچ کاری قابل مقایسه نیست. هدایتی درباره آغاز به کارشان اینطور توضیح می‌دهد: کار ما در سال ۶۳ از یک خانه شروع شد؛ از یک چرخ‌خیاطی کنار اتاق. مادرم لباس نوزادی و لباس مجلسی می‌دوخت. کسب‌وکارمان با بزرگ شدن بچه‌ها خانوادگی شد و سال ۸۸ وارد حوزه کالای خواب شدیم. وسعت کارمان کم‌کم بیشتر شد و الان کارگاه و ۲۰ نیرو داریم. وی درباره حضور زنان در بخش تولید هم اینطور می‌گوید: مشکلات که برای زنان بیشتر از مردان است، اما نگاه‌ها خیلی بهتر شده است. ما می‌خواستیم کاری را راه بیندازیم و همگی در این جهت تلاش کردیم و کار را جلو هم بردیم. این تولیدکننده به مشکلاتی مانند گرفتن وام هم اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه عده‌ای مانند چای دبش به نام تولید خلاف‌هایی کردند و اسم تولیدکننده خراب شده است. شما به‌عنوان تولیدکننده وقتی جایی می‌روید اول باید ثابت کنید که شما تولیدکننده درستکاری هستید و دنبال رانت‌خواری نیستید. البته از جایی به بعد شما را می‌شناسند و می‌دانند که واقعا می‌خواهید تولید کنید و برای آن هم برنامه دارید؛ آن موقع همکاری‌ها هم بهتر می‌شود.

برای شروع وام بگیرید، اما دقیق هزینه کنید

هدایتی توصیه‌هایی هم برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد کار شوند، دارد: همه فکر می‌کنند برای شروع کار باید وام بگیرند. بسیاری وام می‌گیرند، اما چون برنامه مناسبی برای خرج کردن آن ندارند، قسط‌ها سررسید می‌شود و نمی‌توانند کار کنند؛ چراکه دغدغه پرداخت قسط را دارند. اگر می‌توانید، حتما وام بگیرید، اما برای ریال به ریال آن باید برنامه داشته باشید. با توجه به دوره بازگشت سرمایه که چندماهی طول می‌کشد می‌توانید قسط را از خود وام بدهید تا ذهن‌تان آزاد باشد. به هر حال باید بدانید شما از همان ماه اول در یک کار سود نمی‌کنید. وی می‌افزاید: این مهم است که تیم داشته باشید و تیم‌سازی و تقسیم وظایف کنید. همچنین تولیدکننده برای ادامه کار در حوزه کاری‌اش باید دائم به فکر نوآوری باشد. همچنین برای شروع کسب‌وکار بهتر است گوشه‌ای از حوزه کاری را انتخاب کنید و در آن متخصص شوید و بعد از به سود رساندن ایده اولیه، کار را گسترش دهید.

سال ۹۸ با ۵ میلیون تومان شروع کردیم

فاطمه رضا‌قدیری از دیگر زنان تولیدکننده است. او درباره شروع کارش در حوزه تولید کیف‌های پارچه‌ای اینطور می‌گوید: کار هنری را در بسیاری شاخه‌ها از ۲۰ سال قبل شروع کردم تا اینکه به چرم رسیدم. از هنرجویی شروع کردم و بعد از گذراندن ۵ دوره، شروع به تدریس و تولید و فروش کردم، اما در دوران کرونا، چون چرم قابل شست‌وشو نبود، وارد حوزه کار‌های پارچه‌ای شدیم. البته الان هم کارگاه ندارم و با همکاری ۲ دخترم کار را در خانه انجام می‌دهیم. وی با اشاره به اینکه ابتدا کار را در سال ۹۸ و با سرمایه ۵ میلیون تومان آغاز کرده است، می‌افزاید: وقتی استقبال شد من هم سرمایه را افزایش دادم. در حال حاضر با ۲ دخترم کار می‌کنم. وی ادامه داد: البته دریافت وام برای گسترش کار و راه‌اندازی کارگاه بسیار خوب است، اما تاکنون اقدام نکرده‌ام. وی به زنان دیگر هم توصیه می‌کند که در صورتی که می‌خواهند وارد کار تولید شوند، کفش آهنی بپوشند.

لباس‌های بازاری در میانگین سنی ۱۰ تا ۱۶ سال خیلی ناقص است

مرضیه نورعلی از تازه‌کار‌های حوزه تولید است و ۹ ماهی است که در حوزه تولید پوشاک فعالیت می‌کند. وی درباره حضور زنان در حوزه تولید می‌گوید: البته که بازار مردانه است و مردان گاهی توقع دارند که فقط خانم‌هایی را ببینند که به‌دلیل مشکلات تامین معیشت و سرپرست خانوار بودن، کار تولید را دنبال می‌کنند. شاید برای عده‌ای از مردان سخت باشد که درک کنند خانم‌ها می‌توانند در کنار مادری و اداره خانه، علاقه خود را در قالب تولید دنبال کنند. هرچند تاکنون پشتکار ما زنان باعث شده است که این دیدگاه‌ها تا حد زیادی اصلاح شود، اما باز هم گاه و بی‌گاه با آن مواجه می‌شویم. وی ادامه می‌دهد: به هر حال زن و مرد مسیر را پیدا می‌کنند، اما باید بدانیم که شروع کار بسیار سخت است. شما ایده‌هایی در ذهن دارید، اما درنهایت با توجه به آنچه در اختیارتان هست می‌توانید تولید کنید.

نورعلی درباره ورود خود به شغل تولید لباس نیز اینگونه می‌گوید: من عکاس بودم و البته همچنان هم هستم، اما با بزرگ شدن دخترم و اینکه لباس نوجوان مناسب پیدا نمی‌کردم، درگیر این قضیه شدم. لباس‌های بازاری در میانگین سنی ۱۰ تا ۱۶ سال خیلی ناقص است. وقتی با آقایان تولیدکننده صحبت می‌کردم اکثرا می‌گفتند که برای تولید لباس در این سن سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چرا که نوجوانان نه کودکند و نه بزرگسال و خانواده‌ها هم برای آن‌ها کمتر خرید می‌کنند. این موضوع موجب شد که خودم وارد این عرصه شوم. به این موضوع فکر کرده‌ام که چه چیزی بهتر از این که برای مشکلی که در زندگی آن را لمس کرده‌ام و مشکل خودم هم هست، حرکت کنم پس وارد این شغل شدم. البته من خودم طراحی لباس را انجام می‌دهم و با یک تولیدی زنانه کار می‌کنم.

نورعلی ادامه می‌دهد: با سرمایه خودم و از مقدار کم شروع کردم و هنوز هم تولید من انبوه نشده، اما هر بار اوضاع بهتر شده است. به نسبت وقت و زمانی که گذاشتم و با توجه به میزان سرمایه‌ای که با آن کار را شروع کردم و با توجه به تورم، نتیجه تلاش خودم را دوست دارم. اما تازه‌کار‌ها باید بدانند که در یک‌سال، یک‌سال‌ونیم اول سود زیادی نمی‌برند و سود‌های کوچک خود را هم باید به‌کار بگیرند تا کار را گسترش دهند.

سهم زنان از مشاغل خانگی

بر اساس آمار‌ها ۱۵ تا ۲۳درصد اشتغال در کشور‌های توسعه‌یافته متعلق به مشاغل خانگی است. به‌گفته معاون اشتغال وزیر کار، بیش از ۳۵درصد اشتغال ایجادی در سامانه رصد اشتغال و ۸۰درصد اشتغال ایجادی حوزه مشاغل خانگی توسط زنان صورت گرفته است. طبق اعلام وزارت کار، بیش از ۱۴۰هزار فرصت شغلی از ابتدای سال تاکنون در حوزه اشتغال خانگی ایجاد شده است.