شتاب تغییر اقلیم، بی برنامگی ما

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: این که از لحاظ آب و هوایی و زیست محیطی در شرایط نامناسبی قرار گرفته ایم و بنابر اعلام رسمی دستگاه‌های مسئول، در حال گذراندن چهارمین سال پیاپی خشکسالی در سایه پدیده تغییر اقلیم هستیم به یک کنار، اما نکته غم انگیز ماجرا این‎جاست که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس از آن گلایه می‌کند: «امسال مکرر در رسانه‌ها اعلام می‌شود که امسال چهارمین سال خشکسالی کشور است. ما سه سال را به راحتی از دست دادیم و هنوز یافته علمی نداریم که دلایل متعدد این وضعیت چیست. در خصوص پدیده بی بارشی می‌توان هزار و یک دلیل متقن علمی آورد.»

این انتقاد سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس را اگر ما خوب دریافته باشیم نشان می‌دهد، کشور ما به عنوان یکی از کشور‌هایی که اکنون بیشترین آسیب‌های زیست محیطی را به واسطه تغییر اقلیم و مسائلی از این دست تجربه می‌کند، چراغ راه و مطالعات به روز و مستندی در این زمینه در دست ندارد؛ یا اگر دارد، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس به عنوان مهم‌ترین نهاد تقنینی و نظارتی کشور در جریان آن نیست.

در پژوهش گامی برداشته نشده است

رفیعی در انتقادهایش به این موارد هم اشاره کرده است:

-گلایه بنده از دستگاه‌ها این است که چرا در طول همه این سال‌هایی که کشور با پدیده‌های اقلیمی نادر مواجه بوده، در حوزه پژوهش گامی برداشته نشده است.

-این که دقیقا این پدیده را به چه چیزی باید نسبت داد و شرایط ما با کشور‌های پیرامون خود چقدر می‌تواند متفاوت باشد، نیازمند کار علمی و پژوهشی است. با این که زمان زیادی را از دست داده‌ایم هنوز دیر نیست. ما به کار عمیق و دقیق علمی در این حوزه نیاز داریم.

درباره تغییرات اقلیمی برنامه جامعی نداشتیم

او همچنین درباره فقدان برنامه جامع درخصوص تغییر اقلیم هم لب به انتقاد گشود: «بحث تغییرات اقلیمی خود می‌تواند یک عامل بزرگ و مهم برای وضعیت این سال‌های کشور باشد. تغییرات اقلیمی می‌تواند در تمامی ساحت‌های حکمرانی در کشور اثرگذار باشد. اما ما تا به حال یک برنامه جامع درخصوص تغییرات اقلیمی نداشتیم.»

تازه به فکر برنامه تغییر اقلیمی افتاده ایم؟

منطقی نیست که تا در یک موضوع و مسئله‌ای گرفتار و آسیب پذیر نشویم، طرح و برنامه‌ای از قبل طراحی نمی‌کنیم؛ اما چه کنیم که موضوع تغییر اقلیم که حدود یک دهه است، به طور جدی درباره آن گفتگو می‌شود، هنوز در کشور ما برنامه و سند ملی ندارد. اگرچه شاید کمی دیر شده باشد، اما این برنامه هفتم توسعه (که اکنون در شورای نگهبان در حال بررسی است) بود که سازمان محیط زیست کشور را ملزم به تدوین این برنامه کرد. همان گونه که در ماده ۲۲ این لایحه آمده است: «به استناد بند (۸) سیاست‌های کلی محیط زیست و به منظور توسعه اقتصاد سبز، صنعت کم کربن و تقویت سازگاری و کاهش آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های نفت، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به تدوین برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور طی سال اول برنامه اقدام و ترتیبات قانونی مورد نیاز را اعمال نماید.»

سال ۱۴۰۳ برنامه تغییر اقلیم باید تدوین شود

با آن چه در برنامه ۵ ساله توسعه کشور، پیش بینی و تکلیف شده است، دولت باید در سال اول اجرای این برنامه یعنی ۱۴۰۳ اقدام به تدوین برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور کند. بی شک نمی‌توان، از این که چرا تاکنون کشور، برنامه مدون و مشخصی در خصوص تغییر اقلیم نداشته است، ابراز تعجب نکرد.

جزو ۹ کشور آسیب پذیر

همه این موارد د رحالی است که رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم گفته است: ۱۷ کشور دنیا دچار چالش آبی هستند که از این میان ۱۲ کشور در منطقه خاورمیانه و آفریقا قرار دارند. ایران نیز جزو ۹ کشور آسیب پذیر است که اثرات سوء تغییر اقلیم بر آن تأثیر می‌گذارد و همین اهمیت موضوع را نشان می‌دهد و باید ذیل برنامه‌هایی میزان آسیب پذیری را به حداقل برسانیم.