به گزارش مجله خبری نگار، جلوگیری از ابتلا به سینوزیت، کاوک آماس یا سینوزیت (Sinusitis) یک وضعیت شایع است که در آن پوشش سینوسها متورم شده و معمولاً به دلیل یک عفونت ویروسی به وجود میآید. این عارضه اغلب مواقع ظرف ۲ تا ۳ هفته پیشرفت میکند. در صورتی که سینوزیت به طور مکرر اتفاق بیفتد یا علائم بسیار شدیدی داشته باشد، نیاز است برای درمان سینوزیت، نزد یک متخصص گوش، حلق و بینی با تجربه، مراجعه نمایید.
اما اگر بخواهیم دقیقتر در مورد بروز این بیماری صحبت کنیم باید بگوییم که صورت انسان دارای حفراههای بسیاری است که به آنها سینوس گفته میشود. سینوسها در استخوانهای ناحیه جمجه و صورت انسان، پشت استخوان گونه ها، پیشانی و اطراف بینی قرار دارند که با هوا پر شده اند. این حفرهها همگی دارای پوششی نرم هستند که به آن مخاط گفته میشود و معمولاً از طریق بینی و با عبور از مجرای بینی، ترشح میشوند.
زمانی که فرآیند ابتلا به سینوزیت رخ میدهد، غشاهای مخاطی بینی، گلو و حتی سینوسها ملتهب شده و دچار تورم میشوند؛ بنابراین مجراها و کانالهای عبوری به دلیل تورم ناحیه سینوس، مسدود میشوند و این گرفتگی، فضایی مرطوب و آماده برای عفونی شدن را ایجاد مینماید. سپس سینوسهایی که دچار عفونت شده و امکان تخلیه نیز برای آنها وجود ندارد، مملو از چرک شده و علائمی مانند ترشحات غلیط به رنگ سبز یا زرد، درد در ناحیه صورت و … را ایجاد میکنند.
لغت سینوزیت ترکیبی از دو واژه «سینوس» و «یت» میباشد. گفتیم که سینوسها حفرههای تهی هستند که در استخوان جمجمه قرار دارند، اما «یت» به معنای التهاب است. معادل لغوی این دو واژه در کنار هم مساوی است با “التهاب حفرههای استخوان جمجمه”.
مولفههای مختلفی میتوانند در ابتلا به سینوزیت تاثیرگذار باشند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
سینوزیت معمولاً زمانی که عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند یک سرماخوردگی پیش آید، شروع میشود. در صورتی که فرد درگیر یک سرماخوردگی پایدار و طولانی شده و علائم زیر در وی بروز کند، ممکن است مبتلا به سینوزیت شده باشد.
دنیای کودکان بسیار وسیع است و این موضوع، علائم ناشی از سینوزیت و بسیاری از بیماریهای دیگر را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. به بیان سادهتر میتوان گفت، علائم این بیماری در سنین مختلف، میتواند به اشکال گوناگونی بروز کند.
بروز سینوزیت در کودکان با سنین کمتر، همراه با علائمی مشابه سرماخوردگی است؛ مانند آبریزش بینی، تب خفیف، انسداد بینی و ….
کودکانی که مبتلا به سینوزیت میشوند، ممکن است بسیار تحریک پذیر شده و غذا دادن به آنها دردسر ساز شود. در این شرایط معمولا صدای آنها نیز ممکن است تو دماغی شود و مانند زمانی باشد که سرماخوردگی سختی دارند.
سردرد انواع مختلفی دارد و دلایل بروز آنها بسته به اینکه کدام قسمت از سر انسان را درگیر میکند، متفاوت است؛ بنابراین میتوان گفت هر سردردی نشانه سینوزیت نیست.
سردردهای سینوسی همان طور که در تصویر زیر نیز مشاهده میکنید، در قسمت مرکزی صورت احساس میشود.
لازم است بدانید که سینوزیت به خودی خود قابل انتقال نیست، اما علائمی دارد که به راحتی میتواند گسترش یابد و افراد مختلفی را درگیر نماید. به منظور درک هرچه بهتر و بیشتر این موضوع، توجه شما را به تصویر زیر جلب میکنیم.
برخی شرایط هستند که میتوانند در تشدید سینوزیت بیمار بسیار تاثیرگذار باشند. از همین رو برای درمان سینوزیت، لازم است که اطلاعات کافی از آنها وجود داشته باشد تا بتوان به صورت کاملا هوشیارانه با این عارضه برخورد نمود.
برخی از عوامل تشدید کننده سینوزیت عبارتند از:
سینوزیت مانند بسیاری از بیماریهای دیگر، انواع مختلفی دارد و مدت ماندگاری علائم، بسته به نوع و درجه سینوزیت متفاوت است.
به طور کلی سینوزیت را میتوان بر اساس دو معیار موقعیت و دوره، به انواع مختلفی تقسیم کرد که در ادامه آنها را شرح میدهیم.
سینوزیتها از نظر موقعیت
۴ نوع سینوزیت وجود دارد که میتوان در این گروه قرار داد.
سینوس پیشانی یا frontal sinuses: این سینوس در استخوان پیشانی و بالای چشمها قرار دارد. جالب است بدانید که این سینوسها معمولا از سن ۷ سالگی به بعد ایجاد میشوند و درواقع انسان تا سنین ۵ الی ۱۰ سالگی سینوس پیشانی ندارد. بروز سینوزیت در این ناحیه میتواند موجب بروز سردرد و فشار در همین نقاط، یعنی بالای چشم ها، گردد.
سینوس اسفنوئید یا sphenoid sinuses: محل قرارگیری این سینوس در پشت چشمها و نقطه مرکزی استخوان جمجمه، زیر غذه هیپوفیز است. سینوزیت اسفنوئید موجب احساس درد و فشار در نواحی پشتی چشمها میگردد. لازم به ذکر است که این سینوسها در سنین بلوغ ظاهر میشوند.
سینوس اتموئید یا ethmoid sinuses: محلی که سینوس اتموئید در آن قرار گرفته است، بین چشم و بینی و در استخوان اتموئید میباشد. این سینوسها از ابتدای تولد با انسان همراهند و تا سن ۱۸ سالگی نیز در حال رشد هستند. سینوزیت ناشی از عفونت سینوس اتموئید باعث درد و فشار در نواحی بین بینی و چشمها میگردد.
سینوس فکی یا maxillary sinuses: سینوزیتی که ناشی از عفونت سینوسهای فکی باشد موجب بروز درد و حس فشار در گونه میشود. این سینوسها در زیر چشم و در استخوان گونه هر فرد قرار گرفته اند.
سینوزیت مزمن (Chronic sinusitis): حداقل زمانی که برای علائم این نوع سینوزیت وجود دارد، ۱۲ هفته است، اما ممکن است فرد نتواند تا ماهها و حتی سالها از نشانههای آن رهایی یابد.
سینوزیت حاد (Acute sinusitis): مدت زمان تداوم این عارضه معمولا ۲ الی ۳ هفته و حتی کمتر از ۱۰ روز میباشد.
سینوزیت حاد مکرر (Recurrent acute sinusitis): هنگامی که علائم سینوزیت حاد بیش از ۴ مرتبه در طی ۱ سال، تکرار شود و مدت زمان ادامه دار بودن آن در هر مرتبه نیز کمتر از ۲ هفته باشد، میگوییم سینوزیت حاد مکرر رخ داده است. بد نیست بدانید از عنوان “سینوزیت راجعه” نیز برای این بیماری استفاده میشود.
سینوزیت زیر حاد (Subacute sinusitis): زمانی که علائم ناشی از سینوزیت بین ۴ الی ۱۲ هفته به طول بیانجامد، اصطلاحا میگویند سینوزیت زیر حاد روی داده است.
سینوزیت حاد تقریبا نوع شایعی از این بیماری است و میتوان گفت هر فرد در طول عمر خود، حداقل یک بار عفونت سینوسی حاد را تجربه کرده است. سینوزیت حاد معمولا همراه با سرماخوردگی میباشد که نشانهای از سینوزیت در ویروسهای آن مشاهده نمیشود و تنها موجب التهاب سینوسها و متورم شدن آنها میگردد.
سینوزیت حاد میتواند در اثر عفونی شدن گوش میانی رخ دهد. به طور کلی سینوسها و گوش میانی، خود کاملا استریل هستند، اما در نواحی نزدیک آنها مانند دهان و بینی باکتریهایی وجود دارند. در شرایط نرمال، مخاط توسط مژکهای ریزی که وجود دارند، در طی پوشش بینی و راههای تنفسی به حرکت در میآید که این کار موجب میشود سینوسها همواره پاک نگه داشته شوند.
حرکت مژکهای ریز مذکور، همراه با ضربان و حرکاتی به سمت جلو و عقب میباشد تا بتوانند میکروب ها، گرد و غبار و هر عنصر حساسیت زایی که وارد این ناحیه میشود را به سمت حفرههای بینی و یا پشت حلق و معده، هدایت کنند. حال فرض کنید اگر این مژکها از کار بیفتند چه میشود؟ بدیهی است که عفونت به سرعت جایگیری میکند و با بروز سرماخوردگی معمولی، امکان باقی ماندن باکتریها بر روی سطح غشای مخاطی سینوسها افزایش مییابد. در نتیجه سینوزیت چرکی روی میدهد.
سینوزیت مزمن که نوع شدیدتری از سینوزیتها میباشد، ممکن است در اثر آلرژی به قارچ ها، گردهها و مواردی از این قبیل رخ دهد. به علاوه ممکن است در اثر نادیده گرفتن سینوزیت حاد و همچنین مشاهده مکرر علائم سینوزیت نیز بروز کند.
افرادی که هر یک از شرایط زیر را داشته باشند، بیش از سایرین مستعد ابتلا به سینوزیت مزمن هستند.
علائم این سینوزیت بسیار مشابه سرماخوردگی میباشد. برخی دیگر از نشانهها عبارتند از دشواری در نفس کشیدن، سردردهای گهگاهی، کم شدن و از بین رفتن حس بویایی، تخلیه بینی همراه با چرک و ….
همانطور که گفتیم، سینوزیت و سرماخوردگی علائمی بسیار مشابه یکدیگر دارند. از همین رو ممکن است اغلب با هم اشتباه گرفته شوند. تصویر زیر گویای برخی از تفاوتهایی است که میتوان برای سرماخوردگی و سینوزیت قائل شد.
مراجعه به پزشک متخصص برای درمان هر بیماری و اختلال، مهمترین کاری است که اگر در زمان مناسب انجام نشود، میتواند عوارض جبران ناپذیری برای فرد به ارمغان آورد. سینوزیت نیز جزو همین بیماریها محسوب میشود و از آن جا که علائمی بسیار مشابه با سرماخوردگی دارد، اغلب آن را نادیده گرفته و اجازه میدهند که خود به خود، بهبود یابد.
معمولا توصیه میشود که اگر علائم شما رو به بهبودی هستند، نیازی نیست به پزشک مراجعه نمایید، اما باید نکات مراقبتی لازم را در منزل رعایت کنید تا بتوانید هرچه سریع تر، سلامت خود را باز یابید.
چنانچه ۱ هفته تا ۱۰ روز از بروز علائم شما سپری شده است و همچنان احساس بهبودی ندارید، اگر احوالتان رو به وخامت است و در اکثر قسمتهای صورت خود، احساس درد و فشار دارید، لازم است که حتما به یک پزشک خوب و با تجربه در زمینه سینوزیت مراجعه نمایید.
نکتهای که وجود دارد این است که اگر در حال تجربه علائم شدیدی هستید و یا برای چندمین بار چنین نشانههایی را متحمل میشوید، لازم است که به یک متخصص گوش و حلق و بینی خوب مراجعه نمایید تا بتواند تشخیص دقیقی از بیماری دهد و بهترین روش برای درمان سینوزیت شما را برگزیند.
کم اشتهایی در میان خانمهای باردار امری شایع است و نباید آن را با سینوزیت اشتباه گرفت. اما در صورت بروز این بیماری هم لازم است که مادر به هر نحوی که شده از لحاظ غذایی خود را تامین کند. در این راستا میتواند از غذاهای مقوی مانند میوه و سبزیجات به قدر کافی مصرف کند و یا غذاهایی مانند سوپ بخورد؛ بنابراین میتوان گفت این بیماری خطر چندانی ندارد، اما در صورت تشدید علائم و وخامت حال مادر، لازم است که هرچه سریعتر به پزشک مربوطه مراجعه شود.
برای تشخیص سینوزیت در وهله اول باید نزد یک پزشک متبحر، ترجیحا متخصص گوش و حلق و بینی، مراجعه نمایید. پزشک ابتدا به معاینه فیزیکی از داخل بینی شما میپردازد و پس از اطلاع از علائم و احوال شما در روزهای اخیر، روشهای تشخیص دقیق تری مانند سی تی اسکن و آندوسکوپی را به کار میگیرد.
در واقع سی تی اسکن به پزشک این امکان را میدهد که حفرهها و مجاری سینوسی را بررسی کند، اما در آندوسکوپی به واسطه دوربینی که وارد بافت مخاطی میشود، تصاویر و اطلاعات دقیق تری در اختیار پزشک قرار میگیرد؛ بنابراین تشخیص دقیقتر خواهد بود و روش بهتری برای درمان سینوزیت انتخاب میشود.
روشهای درمانی بسیاری برای بهبود وضعیت ناشی از سینوزیت وجود دارد که بسته به نوع و شدت بیماری، میتواند متفاوت باشد. گاهی اوقات برای درمان عفونت سینوسی نیاز به مراجعه پزشک و جراحی نیست. بلکه تنها با رعایت برخی نکات ساده و روشهای خانگی، میتوان این عفونت را بهبود بخشید.
در ادامه میخواهیم در مورد انواع روشهای درمان سینوزیت را شرح دهیم.
هر روشی که در آن خبری از مصرف دارو و جراحی نباشد را میتوان به عنوان روشهای خانگی تلقی کرد. برخی از راهکارهایی که متداولتر است عبارتند از استفاده از محلول آب و نمک، گرم نگه داشتن صورت، مصرف انواع غذاها و داروهای گیاهی و … که درقسمتهای بعدی به طور مفصل شرح میدهیم.
در صورتی که سینوزیت خفیف باشد و فرد به پزشک مراجعه نماید، معمولا داروهایی به شرح زیر برای او تجویز میگردند.
* مصرف قرصهای مسکن مثل ایبوپروفن و استامینوفن
* مصرف داروهای ضد احتقان بینی؛ این داروها نباید بیشتر از یک هفته استفاده شوند، زیرا میتوانند بدتر شدن علائم را در پی داشته باشند.
* استفاده از قطره یا اسپریهای کورتیکواستروییدی که میتواند در شرایط پایدار سینوزیت، التهابات ناشی از آن را کاهش دهد. البته این داروها ممکن است عوارضی از قبیل گلودرد، خونریزی و سوزش بینی را به دنبال داشته باشند.
* آنتی بیوتیکها معمولا زمانی تجویز میشوند که عفونت سینوسی توسط باکتریهایی رخ داده باشد. مصرف قرص یا کپسول آنتی بیوتیک اغلب اوقات برای یک هفته توصیه میشود، اما ممکن است در برخی شرایط، نیاز به استفاده در مدت زمان طولانی تری نیز باشد.
در مورد این روش درمانی لازم است نکتهای را یادآور شویم. داروها موادی شیمیایی هستند و از همین رو بدیهی است که عوارض جانبی مختصری را به همراه داشته باشند. اما چنانچه این عوارض بیش از حد معمول باشد لازم است با پزشک در میان گذاشته شود.
جراحی سینوسها روشی است که در صورت عدم پاسخگویی بیمار به روشهای قبلی از سوی پزشک، تجویز میگردد. جراحی سینوس، اغلب همراه با بیهوشی عمومی انجام میگیرد.
عمل سینوس، همراه با آندوسکوپی انجام میشود. به این صورت که جراح، آندوسکوپ را که یک لوله نازک است و دوربینی در یک سمتش دارد، وارد بینی فرد میکند تا بتواند داخل آن را با دقت و با جزئیات بیشتری ببیند. سپس پزشک میتواند سینوسهای بیمار را باز نماید و با استفاده از ابزار ویژه این نوع جراحی، اقدامات لازم را انجام دهد.
در جراحی سینوس ها، هرگونه بافتی که موجب آسیب دیدگی آنها شده باشد مانند پولیپ بینی بزرگ، توسط جراح برداشته میشود.
لازم به ذکر است مادامی که بیمار دارای پولیپ و یا انحراف بینی باشد، روشهای درمانی متفرقه برای او پاسخگو نیستند و بهترین روش، جراحی میباشد.
یکی از بهترین راههای بهبود سینوزیت استفاده از روشهای سنتی و مصرف مواد غذایی و گیاهی که خاصیت درمانی دارند، میباشد که اغلب بدون عوارض جانبی نیز هستند. البته در مواقعی که این بیماری در شرایط جدی و شدید باشد لازم است که به یک متخصص گوش و حلق و بینی خوب مراجعه شود.
کمپرس آب گرم: برای سینوزیت استفاده از کمپرس آب گرم بر روی صورت باعث التیام درد ناشی از عفونت میشود و به کمک شایانی به تخلیه مخاط از سینوس مینماید.
هیدراته کردن سیستم ایمنی بدن: سیستم بدنی خود را هیدارته کنید؛ نوشیدن آبمیوههای بدون قند، آب گوشت، آب فراوان و چای داغ موجب نازک شدن موکوس شده و احتمال تخریب آن در سینوسهای درگیر، افزایش مییابد. همچنین از نوشیدنیهای شیرین، کافئین دار، الکل و نیز کشیدن سیگار به شدت خودداری نمایید. این موارد میتوانند سیستم ایمتی بدنی شما را خشک کرده و سینوسها را به تا حد زیادی در معرض
عفونت قرار دهند.
حذف مخاط اضافی: از بین بردن مخاطهای اضافه بینی: مخلوط مواد غذایی تند مانند فلفل با سرکه سیب و آبلیمو، محلول مناسبی برای جدا کردن و از بین بردن مخاط اضافی بینی است.
محلول نمکی: شستشوی منظم مجرای بینی با محلول حاوی نمک، به صورت منظم، موجب تمیز نگه داشتن بینی، تخلیه و باز نگه داشتن راههای مسدود آن میشود. برای تهیه این محلول در منزل یک و نیم قاشق چایخوری نمک را به همراه کمی بکینگ پودر در یک لیتر آب بجوشانید. پس از خنک شدن میتوانید این محلول را استفاده نمایید. همچنین در صورتی که امکان تهیه این محلول در خانه را نداشته باشید. میتوانید به داروخانهها مراجعه نمایید.
سوالی که ممکن است برایتان مطرح شود، این است که چگونه باید بینی را با محلول دارای نمک شستشو داد؟ ابتدا دستهای خود را به طور کامل بشویید تا از تمیز بودن آنها مطمئن شوید. سپس کمی از محلول مذکور را در دستان خود بریزید و با یکی از سوراخهای بینی، محلول آب و نمک را به داخل بکشید. دقت کنید که این محلول باید به سمت پشت بینی هدایت شود. در دفعات اول ممکن است کمی احساس سوزش داشته باشید که طبیعی است. همچنین دقت کنید که این محلول صرفا برای شستشو است و نباید خورده شود.
همچنین میتوانید از ظرف نِتی استفاده کنید که دستگاه کوچکی است و به صورت دستی کار میکند. این دستگاه میتواند حفرات بینی شما را مرطوب نگه دارد. همچنین مخاط ناخواسته و آلودگیهای ناشی از استنشاق را نیز از بین میرود. استفاده از این ظرف برای افرادی که به شدت در معرض سینوزیت هستند، لازم است.
استنشاق بخور: استنشاق بخور با مواد مختلفی امکانپذیر است که برخی از موثرترینها را در ادامه شرح میدهیم.
دانه کاروم یکی از موادی است که میتوانید برای این کار انتخاب کنید. به این صورت که یک قاشق غذاخوری از آن را در آب جوش بیاندازید و سپس رویش را بپوشانید تا بخار آن حفظ شود. سپس سر خود را برای چند دقیقه در معرض این بخار محبوس قرار دهید. میتوانید از چند قطره روغن نعناع نیز استفاده کنید تا راههای تنفسی شما باز شوند.
چند حبه سیر روش دیگر بخور، استفاده از سیر است. ۳ الی ۴ حبه سیر را در آب بریزید و اجازه دهید که با آن بجوشد. بخور با سیر را تا زمانی ادامه دهید که انسداد شدید، از بین برود.
پیاز خرد شده بخور با پیاز نیز روشی مناسب برای بهبودی عفونت سینوس است. برای این کار نیز پیاز را به قطعات کوچک تقسیم کنید و در آب بریزید تا بجوشد. سپس مقداری از آب آن را در ظرفی ریخته و بخور را انجام دهید. جالب است بدانید که بوییدن پیاز در حالت عادی و بدون جوشاندن نیز میتواند تا حدی شا را به سمت بهبودی سوق دهد.
روغن آرگان از روغن آرگان نیز میتوان استفاه کرد. چند قطره از آن را در آب ریخته و بگذارید برای چند دقیقه بجوشد. سپس با دهانی باز بخور بگیرید. علت باز بودن دهان این است که بتوانید بخار را به داخل هدایت کنید، اما چشمها را ببندید تا در اثر بخار، آسیب نبینند.
به طور کلی بخور، موجب کاهش عفونت سینوسها میشود، اما باید به دفعات انجام گیرد تا اثربخشی آن مشاهده شود.
استفاده از ادویههای متنوع و مورد علاقه: ادویهها خواص دارویی بسیاری دارند و از دیرباز مصرف آنها در غذاها، به عنوان یک روش موقت برای نرم کردن سینهها کاربرد دارد.
استفاده از ریشه معجزه آسای زردچوبه یا زنجبیل: ریشه زردچوبه حاوی ماده ضد التهابی به نام کورکومین است و همچنین خاصیت ضد اکسید کننده نیز دارد. ریشه زنجبیل هم مادهای دارد که به آرام شدن معده کمک میکند. ترکیب این دو ماده و جوشاندن آنها با یکدیگر، میتواند برای رفع گرفتگی بینی و نیز کم کردن فشار سینوسی و مخاط، بسیار موثر باشد. در این جوشانده میتوانید از مقداری عسل طبیعی و خام، لیموی کوچک، فلفل سیاه و نیز دارچین هم استفاده نمایید تا اثربخشی بیشتری داشته باشد.
استفاده از ریشه خردل: ریشه خردل را به دو نیم تقسیم نمایید و نیمی از آن را داخل دهان خود قرار دهید تا بوی ناشی از آن به طور کامل وارد سینوسها شود. این کار میتواند باکتریهای موجود را از بین ببرد. در صورتی که تحمل طعم خردل برای شما دشوار است. میتوانید آن را به قطعات ریزتری تقسیم کرده و به یکباره ببلعید. این روش برای رفع خلط گلو نیز بسیار موثر است.
استفاده از مواد غذایی پرخاصیت سیر و پیاز: مصرف سیر و پیاز میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و تاثیر به سزایی در برطرف کردن عفونتها دارد.
استفاده از عصاره دانه گریپ فروت به صورت روزانه: عصاره دانه گریپ فروت نوعی آنتی بیوتیک طبیعی است که از دانههای خشک شده گریپ فروت، گوشت و پالپ پودر شده آن تشکیل شده است. برای مصرف آن نیز لازم است چند قطره از این عصاره را با آب مخلوط کنید و در طول روز، بسته به شدت عفونت، ۲ الی ۴ مرتبه استفاده نمایید.
سرکه سیب: برای استفاده از سرک سیب با هدف بهبود سینوس ها، باید ۲ الی ۳ قاشق غذاخوری از آن را با آب گرم مخلوط کنید. همچنین میتوانید با استفاده از عسل و آبلیمو طعم مطلوب تری ایجاد نمایید. مصرف آن ۳ مرتبه در روز میتواند تا حد زیادی در رفع عفونت سینوسی به شما کمک کند.
قرقره با برگ لیمو: از آن جایی که لیمو دارای خواصی است که میتواند با ویروسهای موثر در ایجاد عفونت سینوسی مقابله کند، یکی از بهترین روشهای درمانی برای این بیماری محسوب میشود. مقداری برگ لیموی خشک شده تهیه کنید و حدود ۱۰ دقیقه آن را در آب بجوشانید. سپس میتوانید آن را در دهان خود قرقره نمایید. قرقره کردن این محلول، ۲ بار در روز میتواند برای شما موثر واقع شود.
ترب کوهی: ترکیب ترب کوهی با لیمو برای بهبود سینوزیت، بسیار موثر است. چرا که ترب کوهی خود به تنهایی خاصیت عجیبی در پاکسازی بینی دارد.
ویتامین C و غذاهای غنی از آن را فراموش نکنید: ویتامین سی به تقویت سیستم ایمنی بدن معروف است. مصرف این ویتامین میتواند تا حد زیادی از بروز عفونتها و نیز وارد آمدن آسیبهای رادیکال آزاد به سلولهای انسان جلوگیری کند.
مصرف روزانه دانه شنبلیله: مقداری شنبلیله تهیه کنید، آن را در یک لیوان آب بریزید و به مدت چند دقیقه اجازه دهید که بجوشد. سپس آن را برای مدتی کنار بگذارید تا از حالت داغی خارج و گرم شود. حال میتوانید این محلول را بنوشید. تهیه این معجون بسیار آسان است، اما ممکن است مصرف آن برای برخی افراد همراه با عوارض جانبی باشد؛ بنابراین بهتر است پیش از مصرف با پزشک مربوطه مشورت نمایید.
استفاده از روغنهای ضروری گیاهی: روغنهای اکالیپتوس و نعناع نقش موثری در باز و تمیز کردن طبیعی سینوس، کاهش مخاط و از بین بردن عفونت دارند. تنها کافی است که یک قطره از آنها را روی سقف دهان خود بمالید و سپس آب بنوشید. دقت کنید که این کار صرفا باید با روغنهای ضروری انجام گیرد. روش دیگری هم وجود دارد. به این صورت که روغنهای ضروری را در هوا پخش کنید و با تنفس، آنها را به داخل سیستم تنفسی خود هدایت نمایید.
گیاه اکیناسه: اکیناسه گیاهی دارویی است که از سوی گیاه پزشکان، اغلب به عنوان درمان طبیعی برای عفونت سینوسها به شمار میرود. این گیاه همچنین میتواند شما را از شر ویروس و باکتریها مصون دارد. بهترین زمان برای مصرف این گیاه زمانی است که علائم اولیه سینوزیت بروز میکند. مصرف ۱۰۰۰ میلی گرم از گیاه اکیناسه طی ۲ الی ۳ مرتبه در روز کفایت میکند.
آب گوجه داغ: یک لیوان آب گوجه داغ، یک قاشق چای خوری آبلیمو، یک قاشق چای خوری سیر رنده شده و اندکی نمک را با هم مخلوط کرده و پس از جوشاندن، آن را بنوشید. این معجون را میتوانید حداقل ۲ بار در روز استفاده نمایید.
دستگاه بخور رطوبت را فراموش نکنید: محیطی که بیشتر در آن رفت و آمد دارید را مرطوب نگه دارید. حفظ رطوبت میتواند با استفاده از دستگاه بخور، اسپری نمکی بینی و راههای مشابه باشد.
مصرف آب کافی: همواره مصرف روزانه ۸ لیوان آب برای رفع مشکلات متعددی چاره ساز است. در مورد سینوزیت، مصرف آب موجب پاکسازی سینوسها و کاهش التهاب و نیز کم شدن غلظت مخاط میشود.
داشتن خواب کافی: یکی از عوامل بیماریهای مختلف، بی خوابی یا کم خوابی است. عفونت سینوسها نیز گاهی اوقات ناشی از این اختلال میباشد؛ بنابراین میزان و زمان خواب خود را در بهتریت حالت ممکن تنظیم کنید.
ماساژتراپی: در صورتی که امکان استفاده از روشهای دیگر برای شما فراهم نباشد، میتوانید صورت خود را ماساژ دهید تا به طور موقت دردهای ناشی از انسداد راههای تنفسی برای شما کاهش یابد.
نمیتوان جراحی سینوس را روشی بدون عوارض دانست. برخی از مواردی که ممکن است پس از آن رخ دهد عبارتند از:
البته اغلب این موارد به صورت موقت و مختصر میباشند، اما در صورت ادامه دار بودن و تشدید یافتن، لازم است نزد جراح خود مراجعه نمایید. افرادی که سینوزیت مزمن خود را جراحی میکنند ممکن است تا مدتها نیاز به مصرف دارو داشته باشند. الیته این موضوع باید از سوی پزشک متخصص تایید و توصیه شود.
محصولات لبنی مانند شیر و سایر محصولات لبنی که مولد مخاط هستند.
قندها باعث کم شدن گلبولهای سفید خون میشوند.
نمک در صورت مصرف کم آب، میتواند پروسه بهبود عفونت سینوس را کند نماید.
آرد و دانههای تصفیه شده، همگی میتوانند منجر به تولید حجم بیشتری از مخاط شوند.
انواع آب میوههای دارای قند
سینوزیت در حالت مزمن هم ممکن است خطرآفرین نباشد، اما گاهی علائمی که از آن به عنوان سینوزیت تعبیر میشود، در واقع حاکی از بیماری و مشکل دیگری است که به مراتب میتواند جدیتر از عفونت سینوسی باشد و یا زمینهای را برای ابتلا به سینوزیت فراهم نماید.
چنانچه بیش از ۱ الی ۲ هفته از آغاز علائم بیماری سینوزیت سپری شده باشد، به پزشک کمک میکند که بیماریهای زمینهای را راحتتر تشحیص دهد.
از سویی دیگر، عفونت اولین عامل بروز سینوزیت میباشد که در سینوسها و یا اطراف آن رخ میدهد. در صورتی که این عفونتها درمان نشوند، امکان سرایت آنها به قسمتهای دیگر بدن افزایش مییابد و میتواند خطرات جبران ناپذیری را به ارمغان آورد؛ بنابراین لازم است در صورت تشدید علائم و طولانی شدن آن ها، هرچه سریعتر به یک پزشک با تجربه و متخصص در این زمینه مراجعه نمایید.
نمیتوان راه دقیقی را برای پیشگیری از ابتلا به سینوزیت معرفی کرد، اما میتوان ترفندهایی را انجام داد که خطر ابتلا به سینوزیت را در انسان کاهش میدهند.
برای اینکه هنگام سرماخوردگی و بروز واکنشهای آلرژیک، دچار عفونت سینوسی نشوید، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید.
خودداری از سفرهای هوایی
نوشیدن آب فراوان
عدم استفاده از مواد آلرژی زا در صورت ابتلا به آلرژی خاص
مصرف داروهای ضداحتقان و یا قطره و اسپریهای مربوطه
مصرف آنتی هیستامین و اسپری به منظور کنترل کردن آلرژیها
فین کردن و تمیز نگه داشتن بینی از ترشحات
روشهای دیگری که میتوان از آنها در شرایط عادی، اما برای افرادی که مستعد ابتلا به سینوزیت هستند، استفاده نمود عبارتند از:
استفاده از جاروبرقیهای دارای فیلتر هوا
استفاده از اسپریهای ضد احتقان قبل از شنا یا غواصی
دوری کردن از حیوانات خانگی
حفظ رطوبت هوا در خانه
پرهیز از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار
گذراندن دورهای برای درمان آلرژی به صورت تزریق در صورت داشتن آلرژی
راههای پیشگیری از سینوزیت مزمن
از آن جایی که سینوزیت مزمن در صورت تشدید یافتن و تکرار چند باره سینوزیتهای ضعیفتر رخ میدهد، میتوان گفت بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به آن، این است که عفونتهای سینوسی اولیه و حتی خفیف را جدی بگیریم و آنها را درمان نماییم.
آلرژیها
علایم سرماخوردگی و آنفلوآنزای عود کننده
استرس
عفونتهای باکتریایی و ویروسی مجاری تنفسی فوقانی
شنا کردن در استخر، شیرجه رفتن
استعمال سیگار و استنشاق دود سیگار
قرار گیری در معرض آلودگی هوا
هوای سرد و خشک
مصرف مشروبات الکلی
استفاده مکرر و طولانی مدت از قطرههای ضد احتقان بینی
تغییرات سریع فشار هوا
ناهنجاریهای ساختاری بینی-پولیپ بینی
کم آبی بدن
نگهداری از حیوانات خانگی
معاینات بینی (آندوسکوپی بینی)
سی تی اسکن و ام آر آی
تستهای آلرژی
بیوپسی مخاط حفره بینی و سینوسها بمنظور شناسایی عوامل بیماریزای باکتریایی
داروهای ضد درد از جمله آسپرین، استامینوفن، پاراستامول، ایبوپروفین برای تخفیف درد
آنتی بیوتیک ها: چنانچه علت سینوزیت عفونت باکتریایی باشد آنتی بیوتیک تجویز میگردد. مدت درمان با آنتی بیوتیک ۳ تا ۱۲ هفته بطول میانجامد. (و یا تا یک هفته پس از ناپدید شدن علایم)
کورتیکواستروئیدها: برای کاهش التهاب سینوسها تجویز میشود. (بصورت اسپری و یا خوراکی)
ضد احتقانها و آنتی هیستامین ها: به اشکال خوراکی و یا افشانه تجویز میگردند. آنتی هیستامینها میزان ترشح موکوس را کاهش و یا متوقف میکند. ضد احتقانها نیز گرفتگی بینی را برطرف میکنند. توجه داشته باشید که نباید از ضد احتقانها بیش از ۳ روز متوالی استفاده شود. چراکه پس از قطع آنها التهاب و تورم بینی افزایش خواهد یافت.
رطوبت: استفاده از دستگاه بخور و رطوبت سازها روند تخلیه سینوسها را تسهیل میکند.
شستشوی بینی: شستشوی بینی با سرم نمکی باعث رقیق شدن موکوس میشود.
درمان سرماخوردگی و آلرژی ها.
بدن خود را مرطوب نگه دارید. (به منظور عملکرد طبیعی و حفظ باکتریها در حفرههای بینی، غشای مخاطی سینوزیت ها، بینی و گلو شما باید مرطوب باشد. هنگامی که آنها بیش از حد خشک میشوند، آنها بسیار حساس به تحریک، التهاب و عفونت هستند. بنابراین، با نوشیدن حداقل هشت لیوان آب تصفیه شده در روز، بدن خود را مرطوب نگه دارید این عمل همچنین غشاهای مخاطی شما را نیز مرطوب نگه میدارد.)
استفاده از اسپریهای ضد قارچ (به ندرت)
قرار دادن کمپرس گرم و مرطوب بروی موضع درد به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه
استحمام و دوش آب گرم باعث شل شدن و رقیق شدن موکوس میشود.
عمل جراحی: چنانچه درمان دارویی موثر واقع نشود در موارد نادر بایستی عمل جراحی صورت گیرد. اهداف
عمل جراحی به قرار زیر است:
۱- برداشتن بافت عفونی، متورم و آسیب دیده.
۲- برداشتن استخوان و یا غضروف اضافی بمنظور گشاد کردن منافذ سینوسها. (اصلاح ساختار تیغه و شاخکهای بینی)
۳- برداشتن پولیپ
۴- خارج کردن اجسام خارجیای که مجاری بینی و سینوسها را مسدود ساخته اند (در کودکان)
منبع: روزا