به گزارش مجله خبری نگار،علائم آن که ممکن است شامل خشکی دهان، تغییرات چشایی، حالت تهوع و خستگی باشد میتواند باعث شود که غذا خوردن کاری طاقت فرسا به نظر برسد.
با این حال داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل در طول درمان سرطان برای حفظ عملکرد بهینه بدن مهم است.
غذاهایی که طعم ملایمی دارند، هضم آنها برای معده آسان است و مواد مغذی زیادی دارند برخی از بهترین گزینهها هستند.
در ادامه این مقاله با تغذیه مناسب و مواد غذایی مفید در دوران شیمی درمانی آشنا میشوید.
۱. بلغور جو دوسر
بلغور جو دوسر مواد مغذی متعددی را فراهم میکند که میتواند به بدن شما در دوران شیمی درمانی کمک کند.
بلغور جو دوسر مقادیر زیادی کربوهیدرات، پروتئین و آنتی اکسیدان و همچنین چربیهای سالم بیشتری نسبت به اکثر غلات دارد. همچنین به دلیل بتا گلوکان، نوعی فیبر محلول که باکتریهای مفید روده شما را تغذیه میکند به تنظیم رودههای شما کمک میکند.
طعم خنثی و بافت خامهای بلغور جو دوسر به ویژه در صورتی که عوارض جانبی رایج شیمی درمانی مانند خشکی دهان یا زخمهای دهان را تجربه میکنید مفید است.
علاوه بر این میتوانید جو دوسر را در شیر دلخواه خود خیس کنید و یک شب در یخچال بگذارید. صبحها میتوانید روی آن را با انواع توت ها، عسل یا آجیل تزیین کرده و میل کنید.
اگر بلغور جو دوسر را در سفر مصرف میکنید آن را در عرض ۲ ساعت بخورید تا از بیماریهای ناشی از غذا جلوگیری کنید – اگرچه میتوانید با نگهداری آن در جای خنکتر این خطر را به حداقل برسانید.
میوه، شربت افرا و آجیل مکملهای رایج هستند اگرچه میتوانید بلغور جو دوسر خوش طعم را با آووکادو یا تخم مرغ نیز درست کنید. اگر حالت تهوع یا زخم دهان دارید آن را ساده یا با مقداری نمک بخورید.
اگر اشتهای شما کم است آووکادو میتواند کالری و مواد مغذی لازم را در رژیم غذایی شما بگنجاند.
این میوه خامهای و سبز رنگ به ویژه سرشار از چربیهای تک غیراشباع سالم است که میتواند به کاهش کلسترول LDL و در عین حال افزایش کلسترول HDL کمک کند. همچنین حاوی فیبر است، ۱۰۰ گرم آن ۲۷ درصد مقدار مورد نیاز روزانه برای فیبر را فراهم میکند.
فیبر آووکادو مدفوع شما را حجیم و باکتریهای مفید روده شما را تغذیه میکند.
از آنجایی که آووکادو سیر کننده، همه کاره و ملایم است اگر دچار خشکی دهان، یبوست، زخمهای دهان یا کاهش وزن هستید آووکادو یک گزینه عالی است.
میتوانید آنها را له کنید و روی نان تست پخش کنید یا برش بزنید تا روی یک کاسه غلات، لوبیا یا سوپ قرار دهید.
فقط مطمئن شوید که آووکادوهای پوست کنده نشده را قبل از برش دادن آنها بشویید، زیرا پوست آنها میتواند حاوی لیستریا باشد – یک باکتری رایج که میتواند باعث مسمومیت غذایی شود.
خستگی یکی از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی است.
تخم مرغها ممکن است به دلیل مقادیر بالای پروتئین و چربیها با خستگی مقابله کنند – تقریبا ۶ گرم پروتئین و ۴ گرم چربی در یک تخم مرغ متوسط (۴۴ گرم) وجود دارد.
در حالی که چربی به بدن شما انرژی میدهد، پروتئین به حفظ و ساخت توده عضلانی کمک میکند که به ویژه در طول شیمی درمانی مهم است.
میتوانید تخم مرغها را آب پز کنید یا آنها را به صورت املت درست کنید. برای جلوگیری از مسمومیت غذایی، مطمئن شوید که آنها کاملا پخته شده باشند.
بافت نرم تخم مرغ ها، آنها را در صورت ابتلا به زخمهای دهانی ایده آل میکند.
تغییرات چشایی در طول شیمی درمانی طبیعی است.
در این موارد آبگوشت یک جایگزین عالی برای هیدراته نگه داشتن شماست. از جوشاندن آب با سبزیجات و در صورت تمایل گوشت یا مرغ و استخوانها آبگوشت درست میشود.
در طی این فرآیند الکترولیتها در مایع آزاد میشوند. این ذرات باردار که شامل مواد مغذی مانند سدیم، پتاسیم، کلر و کلسیم هستند به عملکرد صحیح بدن شما کمک میکنند.
در صورت از دست دادن الکترولیتها از طریق استفراغ، تعریق یا اسهال نوشیدن آبگوشت میتواند مفید باشد.
اگر اشتهای آن را دارید میتوانید مرغ، توفو یا سبزیجات را به آبگوشت خود اضافه کنید. در صورت داشتن زخمهای دهان پوره کردن این مخلوط کمک میکند تا راحتتر آن را بخورید.
برای افزودن مواد مغذی به خصوص زمانی که خشکی دهان یا کم اشتهایی دارید میتوانید یک قاشق پودر پروتئین بی طعم مانند پودر کلاژن را در آن بریزید.
با این حال اگر حالت تهوع یا استفراغ دارید آبگوشت خود را ساده درست کنید و به آرامی میل کنید. آبگوشت در این موارد عالی است، زیرا کمبود فیبر آن هضم را آسانتر میکند.
در طول شیمی درمانی میان وعدهها میتوانند مفید باشند.
مصرف آجیل مانند بادام و بادام هندی نه تنها در سفر آسان است بلکه دارای مقادیر کافی پروتئین، چربیهای سالم، ویتامینها و مواد معدنی است.
بادام منبعی غنی از منگنز و مس است و به ترتیب ۲۷ و ۳۲ درصد مقدار مورد نیاز روزانه را در ۲۸ گرم تامین میکند.
این مواد معدنی سوپراکسید دیسموتاز، از قویترین آنتی اکسیدانها در بدن را تشکیل میدهند. آنتی اکسیدانها به مبارزه با رادیکالهای آزاد که به سلولهای شما آسیب میرسانند کمک میکنند.
همچنین میتوانید آجیل را به بلغور جو دوسر یا غذاهای دیگر اضافه کنید.
با این حال اگر زخمهای دهانی دارید خوردن آنها ممکن است سخت باشد. در این موارد به جای آن کرههای آجیلی را انتخاب کنید.
مانند آجیل، تخمه کدو تنبل برای میان وعدهها عالی است.
آنها سرشار از چربی ها، پروتئین و آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین E هستند که میتواند به مبارزه با التهاب کمک کند.
علاوه بر این آنها تقریبا ۳ گرم آهن در هر ۱/۳ فنجان (۳۳ گرم) دارند یا حدود ۱۵ درصد از مقدار مورد نیاز روزانه را تامین میکنند.
با این حال برخی از درمانها مانند تزریق خون ممکن است خطر اضافه بار آهن یا آهن اضافی را در بدن شما افزایش دهد. در صورت ابتلا به این بیماری باید مراقب مصرف تخمه کدو تنبل و سایر غذاهای پر آهن باشید.
سبزیجات چلیپایی از جمله کلم کیل، کلم بروکلی، گل کلم و کلم پیچ دارای مشخصات تغذیهای چشمگیر هستند.
کلم بروکلی مقدار قابل توجهی ویتامین C را ارائه میدهد. این ویتامین برای سیستم ایمنی بدن شما حیاتی است.
علاوه بر این حاوی سولفورافان است، یک ترکیب گیاهی که تصور میشود سلامت مغز را بهبود میبخشد.
تحقیقات نشان داده است که سولفورافان میتواند با کاهش التهاب و محافظت از سلولها در برابر آسیب تاثیر مثبتی بر سلامت مغز بگذارد که به ویژه در دوران شیمی درمانی مهم است.
این سبزیجات را با روغن زیتون و کمی نمک بخارپز کرده یا تفت دهید. اگر تغییرات چشایی و مزه را تجربه میکنید تا زمانی که زخم دهان یا حالت تهوع ندارید آب لیموترش را استفاده کنید.
اگر در جویدن غذای جامد یا دریافت مواد مغذی کافی در رژیم غذایی خود مشکل دارید اسموتیهای خانگی گزینه بسیار خوبی هستند.
آنها بسیار قابل تنظیم هستند و به شما امکان میدهند بهترین مواد را برای علائم خود انتخاب کنید.
در اینجا یک فرمول اساسی برای تهیه اسموتی آورده شده است:
۱-۲ فنجان (۲۴۰-۴۷۵ میلی لیتر) مایعات
۱.۵-۳ فنجان (۲۲۵-۴۵۰ گرم) سبزیجات و یا میوههای تازه
۱ قاشق غذاخوری (۱۵ گرم) پروتئین
۱ قاشق غذاخوری (۱۵ گرم) چربی
به عنوان مثال میوههای تازه یا یخ زده را با شیر یا کفیر ترکیب کنید سپس یک یا دو مشت برگ اسفناج شسته شده را در آن بریزید. یک قاشق از دانه کتان را برای چربی و کره بادام زمینی را برای پروتئین بریزید.
اگر از انواع توتهای تازه استفاده میکنید حتما آنها را قبل از شستشو در آب خیس کنید. این به حذف هر گونه زباله یا باکتری که میتواند شما را بیمار کند کمک میکند.
همچنین میتوانید کمی لیموترش را در آن بریزید تا طعم بهتری پیدا کند.
اگر دچار اسهال یا حالت تهوع هستید نانهای سفید یا کراکرها انتخاب خوبی هستند، زیرا معمولا هضم آنها آسان است. انواع غلات کامل که مواد مغذی بیشتری را تامین میکنند برای زمانی که معده شما ناراحت نیست ایده آل هستند.
کراکرهای نمکی مخصوصا برای جبران سدیم از دست رفته در اثر اسهال یا استفراغ مفید هستند.
اگر میخواهید طعم و مواد مغذی بیشتری داشته باشید آنها را ساده میل کنید یا آن را با کره آجیل، آووکادوی له شده یا پنیر ریکوتا میل کنید.
اگر از غذاهای دریایی لذت میبرید زمانی که تحت شیمی درمانی هستید بهتر است هفتهای دو وعده ماهی بخورید. به این دلیل که پروتئین و اسید چرب امگا ۳ را تامین میکند.
امگا ۳ چربیهای مهمی هستند که باید از طریق رژیم غذایی دریافت کنید. آنها از سلامت مغز حمایت میکنند و دارای خواص ضد التهابی هستند. به علاوه خوردن مقدار زیادی پروتئین و غذاهای غنی از چربی سالم مانند ماهی میتواند به شما کمک کند از کاهش وزن در طول درمان جلوگیری کنید.
ماهی قزل آلا، ماهی خال خالی، ماهی تن باله دراز و ساردین سرشار از این چربیها هستند.
ماهیهای چربتر مانند سالمون و شاه ماهی منبع غنی ویتامین D هستند که برای سلامت استخوانها و سیستم ایمنی لازم است. در واقع یک فیله ماهی سالمون کوچک (۱۷۰ گرم) ۱۱۳ درصد از مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین D را فراهم میکند.
ماهی خود را با آب لیموترش بخار پز کنید، سرخ کنید یا کباب کنید. از دماسنج گوشت استفاده کنید تا مطمئن شوید که دمای داخلی آن حداقل ۶۳ درجه سانتیگراد – یا ۷۴ درجه سانتیگراد در صورت گرم کردن مجدد آن است.
شیمی درمانی میتواند منجر به عوارض جانبی زیادی شود از جمله خشکی دهان، تغییر حس چشایی، خستگی، زخمهای دهان و حالت تهوع. اینها میتوانند خوردن غذا را سخت یا غیر جذاب کنند.
دانستن اینکه چه غذاهایی بخورید مانند غذاهای ملایم برای زخمهای دهان و بافتهای مرطوب یا خامهای برای خشکی دهان ممکن است به تغذیه بدن شما در حین انجام درمان سرطان کمک کند.
بسته بندی غذاهای مقوی و مناسب برای سفر بسیار مفید است. رعایت ایمنی غذایی نیز برای کاهش خطر مسمومیت غذا مهم است.
با این حال اگر در طول درمان در جویدن یا بلع مشکل دارید با پزشک خود صحبت کنید.
منبع:سومیتا