آقای همتی! کاش استعفا می‌دادید

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: عبدالناصر همتی رئیس کل پیشین بانک مرکزی و کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روز گذشته در گفت‌و‌گویی با این ادعا که دولت سیزدهم هم نتوانسته است اقتصاد را به سامان برساند، پیشنهاد داده تا دولت استعفا دهد و انتخابات زودهنگامی برگزار شود! درحالی این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری نسخه استعفا را برای دولت مستقر می‌دهد که بررسی عملکرد او در دوره‌ای که تصدی بانک مرکزی را داشت، حاکی از ثبت یکی از بدترین عملکرد‌ها درطول تمام دوره‌های بانک مرکزی است. اما پرسش اساسی این است که چرا همتی در دوره‌ای که ریاست بانک مرکزی را برعهده داشت؛ با وجود این عملکرد و ناتوانی در مدیریت بسیاری از شاخص‌ها مانند نرخ ارز، پایه پولی، تورم، نقدینگی و... که در زمره مأموریت‌های اصلی‌اش بوده، نسخه استعفا و تحویل کار به مدیر شایسته‌تری را اجرایی نکرد و اکنون این نسخه را برای مدیران دیگر می‌پیچد. البته تمام آمار و گزارش‌های رسمی ادعا‌های همتی درخصوص عملکرد ضعیف دولت و بانک مرکزی دردوره فعلی را رد می‌کند.

حال برای یادآوری بخشی از عملکرد عبدالناصر همتی که زمان زیادی هم ازآن نگذشته وضعیت برخی از شاخص‌های مهم حوزه مسئولیت‌های وی را در ابتدا و انتهای دوره مدیریت وی بررسی می‌کنیم تا درمیان‌ای کاش‌های بسیاری را که درآن سال‌ها مطرح بود،‌ای کاش همتی استعفا می‌داد را هم اضافه کنیم. درحالی که همتی انتقادات تندی به دلیل رشد نرخ ارز طی ماه‌های اخیر مطرح می‌کند؛ وی در بین ۱۰ رئیس بانک مرکزی در پس از پیروزی انقلاب اسلامی بدترین عملکرد را داشته است؛ چرا که در دوره وی دلار سالانه ۸۰ درصد رشد داشته درحالی‌که میانگین رشد قیمت دلار در دوره رؤسای بانک مرکزی ۲۷ درصد بوده است. در دوره بیش از ۲.۵ ساله ریاست همتی بر بانک مرکزی دلار با رشد ۲۴۸ درصد از ۹ هزار و ۱۵۵ در ۳ مرداد ۹۷ به ۳۱ هزار و ۸۵۶ تومان در مهرماه ۹۹ رسید.

در شاخص تورم نیز همتی یکی از رکوردداران محسوب می‌شود، براساس آمار‌های منتشر شده در گزارش تحولات اقتصادی کشور، اما بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه در دی‌ماه تا اسفند ۹۹ رخ داد که براساس گزارش بانک مرکزی در این ماه‌ها تورم نقطه به نقطه به ترتیب به ۶۱.۹، ۶۵.۳ و ۶۵.۲ درصد رسیده است. در نهایت در خرداد سال ۱۴۰۰ که همتی از بانک مرکزی رفت؛ وی تورم نقطه به نقطه ۵۹ درصدی را به یادگار گذاشت، درحالی که در همان ماه تورم مرکز آمار ۴۶.۹ درصد بود.

همچنین در آبان‌ماه امسال بدهی دولت به سیستم بانکی به ۵۸۸ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به آبان‌ماه سال قبل رشد ۲۷ درصدی نشان می‌دهد. این در حالی است که در پایان فعالیت عبدالناصر همتی در بانک مرکزی در اردیبهشت امسال، رشد ۱۲ ماهه بدهی دولت به سیستم بانکی ۴۸ درصد بود. در تیرماه ۱۳۹۷ و قبل از ریاست همتی بر بانک مرکزی، بدهی دولت به سیستم بانکی ۲۵۱ هزار میلیارد تومان بود که در پایان فعالیت وی به ۵۷۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافت.

یعنی رشد بیش از ۲/۲ برابر. در دوران ریاست همتی، شاهد افزایش قابل توجه برداشت‌های دولت از منابع بانک مرکزی هستیم. در ابتدای فعالیت همتی در بانک مرکزی، بدهی دولت به این بانک حدود ۳۵ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان بوده که این رقم پایان دوره همتی به ۱۱۱ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان رسید. این آمار نشان می‌دهد در دوره همتی بدهی دولت به بانک مرکزی رشد ۲۱۵ درصدی داشته است. ازسوی دیگرعبدالناصر همتی در مدت فعالیت خود ۲۶۹ هزار میلیارد تومان پول پرقدرت چاپ و به پایه پولی اضافه کرد. در این مدت ۱۶۳ هزار میلیارد تومان به حجم پایه پولی افزوده شده که ۴ برابر کل پولی است که بابت مسکن مهر در دولت دهم از بانک مرکزی استقراض شد. براساس آمار‌های بانک مرکزی حجم پایه پولی، از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان قبل از آغاز به کار عبدالناصر همتی در بانک مرکزی با حدود ۱۱۰ درصد رشد به ۴۶۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.

در دوره همتی شاهد افزوده شدن روزانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان به حجم نقدینگی کشور بوده‌ایم؛ به عبارت دیگر به واسطه ماهیت و قدرت خلق پول بانک‌ها، نقدینگی در تیرماه سال ۱۳۹۷ از ۱۶۰۲ هزار میلیارد تومان با افزایش بیش از هزار هزار میلیارد تومانی به ۲۶۵۱ هزار میلیارد تومان در پایان خرداد ۱۳۹۹ افزایش یافته است. مقایسه رقم نقدینگی در ابتدا و انتهای دوره کاری همتی در بانک مرکزی بیانگر رشد ۱۰۷.۸ درصدی این متغیر پولی در این دوره زمانی است که نشان می‌دهد در این کمتر از سه سال نقدینگی دو برابر شده است. از حدود ۴۲۰۰ هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی موجود در کشور در پایان دوره فعالیت همتی دربانک مرکزی بیش از ۵۴ درصد آن، معادل ۱۸۸۷ هزار میلیارد تومان در دوره ریاست وی ایجاد شده است.