سندرز علیه جنگ طلبی عربستان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: برنی سندرز، سناتور امریکایی که همواره مواضعی علیه ریاض و جنگ بن سلمان در یمن داشته است، زنگ هشدار را برای عربستان به صدا در آورد و خبر داد، قصد دارد سنا را مجاب سازد، قطعنامه توقف حمایت امریکا از عربستان در جنگ علیه یمن را تصویب کند.

به گزارش شبکه تلویزیونی المیادین، بر اساس گزارش پایگاه اینترسپت، «برنی سندرز» رئیس کمیته بودجه مجلس سنای امریکا که بانی اصلی چنین حرکتی در سنا است، گفت: «این مجلس (سنا) قصد دارد هفته آینده قطعنامه توقف حمایت امریکا از جنگ یمن را تصویب کند.» موافقان این قطعنامه معتقدند تصویب قوی آن در مجلس سنا حامل این پیام برای عربستان خواهد بود که این کشور آزادی از سرگرفتن اقدامات خصمانه در یمن را در اختیار ندارد. از سوی دیگر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا، توقف هر گونه همکاری با ریاض را خواستار شد. در حالی سنای امریکا به دنبال هشدار به ریاض است که پکن با سفر شی و بازی در زمین عربستان نگرانی جدی را برای امریکا در میان کشور‌های حاشیه خلیج فارس ایجاد کرده است. از سوی دیگر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از دیروز چهارشنبه (۷ دسامبر) به مدت ۳ روز میزبان شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین خواهد بود، آن هم در شرایطی که روابط واشنگتن و ریاض در برهه حساسی قرار دارد.

بازی پکن در زمین ریاض

سفر شی به ریاض در حالی است که چین به بزرگ‌ترین شریک تجاری عربستان تبدیل شده است و سرمایه‌گذاری ریاض در غول اقتصادی آسیا به بیش از یکصد میلیارد دلار رسیده و صادرات آن که ۸۵ درصد آن نفت است به حدود ۱۴۴ میلیارد ریال سعودی و وارداتش از چین به حدود ۴۵ میلیارد ریال رسیده است یعنی با مازاد تجاری حدود ۹۰ میلیارد ریال سعودی به نفع عربستان. بر اساس برنامه اعلام شده برای سفر رئیس‌جمهور چین، او در ۳ نشست مختلف در عربستان سعودی شرکت خواهد کرد.

حضور شی جین‌پینگ در «اجلاس سران کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس و چین» و «اجلاس سران کشور‌های عربی و چین» در کنار دیدار و گفتگو با پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی در سفر رئیس جمهور چین به عربستان سعودی برنامه‌ریزی شده است.

سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان سعودی در حالی انجام می‌شود که روابط ریاض و واشنگتن بر سر موضوعاتی مانند امنیت انرژی، امنیت منطقه‌ای و حقوق بشر متشنج است و اکنون روابط مستحکم ریاض با پکن می‌تواند به بدتر شدن روابط با واشنگتن منجر شود. آخرین ضربه به روابط امریکا و عربستان زمانی بود که وزیران اوپک‌پلاس شامل اعضای اوپک و متحدان این سازمان مانند روسیه، موافقت کردند که برنامه تصویب شده در ماه اکتبر مبنی بر کاهش تولید به میزان ۲ میلیون بشکه در روز را ادامه دهند. این تصمیم اوپک‌پلاس با ابراز نارضایتی واشنگتن مواجه شد، به‌گونه‌ای که از آن به عنوان «همسویی» با روسیه در جنگ اوکراین یاد کرد. اکنون نیز هنوز مشخص نیست واکنش بعدی امریکا به این گام جدید عربستان که شاید جو بایدن آن را اقدامی تحریک‌آمیز بداند، چگونه خواهد بود، اما با توجه به اشاره‌های قبلی می‌توان حدس زد احتمال برقراری تحریم‌هایی علیه عربستان وجود داشته باشد.

نیم‌نگاه بن سلمان به موازنه‌سازی بین پکن و واشنگتن

برخی از کارشناسان روابط بین‌الملل بر این نظرند که عربستان سعودی با سفر شی جین پینگ به این کشور که نخستین سفر او از سال ۲۰۱۶ است، بیشتر به دنبال دستاورد‌های اقتصادی خواهد بود تا تغییر معنی‌دار در همپیمانی‌اش با امریکا. از این رو بن سلمان نیم نگاهی به موازنه‌سازی بین پکن و واشنگتن دارد. به گفته این گروه از کارشناسان، مسأله اصلی حاکمان عربستان سعودی تنوع بخشیدن به شراکت‌ها برای تأمین منافع اقتصادی و امنیتی این کشور است.

عربستان سعودی بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان است و چین هم به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام، دست‌کم یک چهارم از صادرات نفت عربستان را خریداری می‌کند. همچنین پتانسیل همکاری در توسعه زیرساخت‌ها مانند پالایشگاه‌ها برای ۲کشور وجود دارد. فراتر از انرژی، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی شراکت با چین را در راستای برنامه اصلاحی ۲۰۳۰ خود ارزیابی می‌کند.

با این حال پذیرش روابط نزدیک‌تر عربستان سعودی با چین به این معنا نیست که ریاض می‌خواهد همکاری خود را با واشنگتن کاهش دهد. مقام‌های عربستان سعودی حتی در زمان غوغا بر سر کاهش تولید نفت اوپک‌پلاس در ماه اکتبر و تهدیدات جو بایدن، رئیس جمهور امریکا، بر اهمیت روابط خود با واشنگتن تأکید می‌کردند. همچنین چین با وجود همکاری‌های نظامی با عربستان سعودی تاکنون نتوانسته تضمین‌های لازم امنیتی به این کشور ارائه دهد؛ موضوعی که از سال‌ها پیش زیربنای همکاری‌های واشنگتن و ریاض بوده است؛ بنابراین اگرچه بهبود روابط با چین برای سعودی‌ها یک اولویت است، اما تا زمانی‌که تحولات منطقه به شکل کنونی ادامه یابد و تا زمانی‌که این کشور در برابر حملات نظامی ایران و شبه‌نظامیان وابسته به تهران بشدت آسیب‌پذیر باشد، محدودیت‌ها برای دور شدن عربستان سعودی از امریکا وجود خواهد داشت.