ابطال ممنوعیت صادرات، قیمت گوجه، پیاز و سیب زمینی را افزایش داد

به گزارش مجله خبری نگار، تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و صیفی جات از جمله گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز در فصل تابستان به اوج خود می‌رسد، به همین دلیل شاهد فراوانی عرضه و کاهش قیمت آن‌ها در مهرماه هستیم، هر چند که در برخی استان‌های جنوبی کشورمان از جمله بوشهر و کرمان این محصول در پاییز برداشت و روانه بازار‌های داخلی و خارجی می‌شود. با این حال، اما با توجه به سردتر شدن هوا عموماً در فصل پاییز و زمستان این دو محصول در اراضی کشاورزی کشت نمی‌شود، به همین دلیل عمده مصرف بازار داخلی از طریق کشت گلخانه‌ای آن‌ها تأمین می‌شود، از این رو لزوم تنظیم بازار این دو محصول ضروری به نظر می‌رسد.

افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت گوجه و پیاز در بازار

از هفته گذشته قیمت این دو محصول با افزایش روبه‌رو شده، به طوری که قیمت پیاز سفید و شیری در مغازه‌های سطح شهر تهران به ۱۶ هزارتومان و پیاز قرمز به ۲۲ هزارتومان رسیده است. از طرف دیگر قیمت گوجه فرنگی نیز طی یک ماه اخیر با افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی از کیلویی ۹ هزار تومان، به بیش از ۲۰ هزار تومان رسیده و قیمت سیب‌زمینی نیز از ۱۸ هزار تومان عبور کرده است.

چرا پیاز و گوجه گران شدند؟

لازم به ذکر است که افزایش قیمت ارز باعث شده انگیزه صادرات محصولات کشاورزی بیشتر شود و روزانه تعداد زیادی تریلی محصولات کشاورزی ایرانی را به بازار‌های کشور‌های همسایه از جمله پاکستان و عراق حمل کنند. این موضوع باعث شده که در داخل با کمبود عرضه مواجه شویم و قیمت‌ها در برخی محصولات تا ۱۰۰ درصد افزایش یابند.

در همین خصوص اصغر یاوری، مدیرعامل اتحادیه بارفروشان اظهار داشت: روزانه ۵۰ تریلی پیاز از بناب به پاکستان صادر می‌شود که همین امر باعث افزایش قیمت شده است، بنابراین وزارت جهاد کشاورزی باید تمهیداتی برای این موضوع بیندیشد.

عضو هیأت مدیره اتحادیه بارفروشان درباره علل افزایش قیمت برخی از محصولات جالیزی، به بارندگی‌ها نیز اشاره کرد و گفت: بارندگی روز‌های اخیر و مشکلات گل و لای شدن زمین نیز مزید بر علت شده است. علی قنبری معاون اسبق وزیر کشاورزی و کارشناس مسائل اقتصادی نیز در این خصوص گفت: به دلیل افزایش تقاضا در بازار و کمبود عرضه، رشد قیمت‌ها در بازار محصولات کشاورزی رخ داده است. همچنین با توجه به فرا رسیدن فصل سرما کمبود‌هایی در بازار وجود دارد. از سویی افزایش میزان صادرات و ممنوعیت واردات و همچنین احتکاری که در بازار ممکن است انجام شده باشد، از دیگر مسائلی است که می‌تواند زمینه افزایش قیمت کالا‌های مورد نیاز مردم را فراهم کرده باشد.»

میزان تولید گوجه و پیاز در کشور

آمار‌های سال گذشته نشان می‌دهد از ۸۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی اختصاص داده شده به کشت گوجه فرنگی ۳ میلیون و ۶۱۶ هزار تن محصول برداشت شده که از این میزان ۸۲۸ هزار تن گوجه فرنگی از سطح گلخانه‌های سراسر کشور برداشت و بیشترین میزان از آن نیز در استان‌های فارس، کرمان، هرمزگان، زنجان و خراسان رضوی برداشت شده است. از طرف دیگر از ۶۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزی اختصاص داده شده به کشت پیاز نیز ۲ میلیون و ۳۶۶ هزار تن محصول برداشت شده که بیشترین میزان از آن در استان‌های کرمان، هرمزگان، زنجان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان غربی برداشت شده است. همچنین از ۱۰۹ هزار هکتار از اراضی کشاورزی اختصاص داده شده به کشت سیب زمینی نیز ۳ میلیون و ۲۱۴ هزار محصول برداشت شده است. به همین دلیل قاعدتاً کشورمان نباید دچار هیچ‌گونه کمبودی در بازار باشد، ولی با این حال اخیراً این دو محصول در سطح میادین میوه و تره‌بار با کاهش عرضه روبه‌رو بوده است.

وزارت صمت و دولت به دنبال تنظیم بازار داخل

از ابتدای ماه جاری وزارت صمت برای کنترل بازار و صادرات محصولات گوجه‏‏‏‏‏‏‏‏‌فرنگی، پیاز و سیب‌زمینی عوارض جدید تعیین کرد که اقدام این وزارتخانه به‌منظور تنظیم‌بازار داخلی محصولات گوجه‏‏‏‏‏‏‏‏‌فرنگی، پیاز و سیب‌زمینی و پیشگیری از نوسان قیمت و کنترل مقدار صادرات انجام شده است. براساس ابلاغ وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صمت در تاریخ ۲۲ آبان ماه، با توجه به سیاست‌های تنظیم بازار و تأمین نیاز داخل کشور میزان عوارض صادراتی از تاریخ ابلاغ تا پایان آذرماه برای محصولات کشاورزی (سیب‌زمینی ۷۰ درصد، گوجه‌فرنگی ۱۰۰ درصد و پیاز ۱۲۰ درصد) از قیمت پایه صادراتی وضع شده است. وضع عوارض صادراتی مذکور بعد از افزایش قیمت این اقلام در بازار داخلی می‌تواند منجر به کاهش قیمت آن‌ها در روز‌های آتی شود، از طرف دیگر اخذ عوارض نیم‌درصدی آب مجازی موضوع قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور همچنان به قوت خود باقی است.

عوارض نیم درصدی محصولات آب بر و عوارض صادراتی در فصلی که با کاهش تولید صیفی‌جات روبه‌رو هستیم می‌تواند علاوه بر جلوگیری از صادرات آب مجازی زمینه‌ساز کاهش قیمت این محصولات نیز باشد.

برهم خوردن بازار داخلی صیفی‌جات با ابطال ممنوعیت صادرات

دیوان عدالت اداری در حکمی نامه معاون وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر ممنوعیت صادرات برخی صیفی‌جات از جمله سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز و بادمجان را مغایر با ماده ۲۳ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور دانست و آن را ابطال کرد. همین امر سبب شده که صادرات این محصولات به بازار عراق و پاکستان در فصل کاهش برداشت این محصولات افزایش یابد و بازار داخلی با کمبود و گرانی این محصولات روبه‌رو شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد، چون وزارت جهاد کشاورزی متولی تولید و تنظیم بازار محصولات کشاورزی و جلوگیری از هرگونه کمبود و نوسانات قیمتی این محصولات است، دیوان عدالت اداری از تصمیم خود صرف‌نظر کرده تا بازار صیفی‌جات کشورمان دچار کمبود و گرانی این محصولات نشود.

گوجه فرنگی استان بوشهر روانه میدان‌های تهران می‌شود

برای رفع کمبود صیفی جات در پایتخت قرار است محصولات برداشت شده از اراضی جنوب روانه بازار پایتخت شود. به طوری که در این خصوص محمدعلی نیکبخت معاون وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید: باید بر نحوه بارگیری نظارت کامل صورت گیرد تا باری مطلوب به بازار عرضه شود. وی با بیان اینکه قیمت گوجه فرنگی برای تازه‌خوری ۶ هزار تومان تعیین شده است، گفت: مشکلات گوجه‌کاران با جدیت بررسی و با پیگیری‌های مستمر در سطح ملی چاره‌اندیشی می‌شود.

وی اظهار داشت: مهم‌ترین وظیفه وزارت جهاد کشاورزی حمایت از تولید و تولیدکننده است و همه ظرفیت‌ها در این زمینه به کار گرفته می‌شود. معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: این حق کشاورزان است که محصول آن‌ها بموقع فروش برود، اما همه این مسائل مربوط به وزارت جهاد کشاورزی به‌تن‌هایی نیست و دستگاه‌های مختلف در این زمینه تأثیرگذار هستند. رئیس سازمان تعاون روستایی اظهار کرد: بوشهر با تولید ۶۰۰ هزار تن محصول گوجه فرنگی خارج از فصل در زمینه تولید وعرضه این محصول حرف اول را در کشور می‌زند.