نقشه‌های اسرائیل برای تغییر بافت قفقاز

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: به نظر می‌رسد به موازات تحولات قفقاز جنوبی و نیز تداوم جنگ اوکراین، باکو دست به یک پوست‌اندازی سیاسی و دیپلماتیک زده است.

در جدیدترین مورد جروزالم پست در مطلبی درباره احتمال تأسیس سفارت جمهوری آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی فلسطین نوشته است که رسانه‌های این کشور از قصد باکو برای افتتاح سفارت خود در تل‌آویو خبر داده‌اند. جمهوری آذربایجان پس از سه دهه روابط میان دو طرف چنین تصمیمی گرفته است.

در همین ارتباط آرزو نقی‌اف، قانونگذار و عضو گروه دوستی اسرائیل و جمهوری آذربایجان در پارلمان این کشور، به وب‌سایت خبری «پراودا» گفت: «این تصمیم اتخاذ شده و افتتاح سفارت آذربایجان در اسرائیل تنها ممکن است به دلایل فنی به تأخیر بیفتد.» نقی‌اف تصریح کرد که به‌رغم نبود سفارت، مناسبات دو طرف در سطح بالا جریان دارد. این قانونگذار همچنین در سخنانش به افتتاح کنسولگری جدید ایران در ارمنستان و تأکید تهران بر مناسبات با ایروان اشاره کرد.

چرا اکنون؟

به دنبال خبری شدن تصمیم باکو برای افتتاح سفارتخانه خود در سرزمین‌های اشغالی این سؤال بیشتر خودنمایی می‌کند که چرا پس از سه دهه امتناع در این باره اکنون علی‌اف اقدام به انجام این کار گرفته است؟
روزنامه ایندیپندنت چاپ امریکا در پاسخ به این سؤال می‌نویسد: «جمهوری آذربایجان دفاتر تجاری و گردشگری در اسرائیل دارد، اما تا کنون سفارت خود را در آن باز نکرده بود. چرا که مایل نبود دیگر کشور‌های مسلمان را برنجاند. اما اکنون وجود پیمان ابراهیم و همچنین نزدیک شدن روابط اسرائیل و ترکیه، موانع بر سر راه باکو را هموار کرده است.»

به‌رغم امتناع سیاسی و دیپلماتیک جمهوری آذربایجان برای افتتاح سفارتخانه در سرزمین‌های اشغالی، اسرائیل از سال ۱۹۹۳ در باکو سفارتخانه دارد و چنانکه رسانه‌های بین‌المللی گزارش دادند در جریان جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ با ارمنستان، به آذربایجان پهپاد داد.

به گزارش مؤسسه تحقیقات صلح بین‌الملل در استکهلم، ۶۹ درصد تسلیحات وارداتی آذربایجان از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ از اسرائیل صورت گرفت که برابر بود با ۱۷ درصد صادرات تسلیحات اسرائیل در آن زمان. اسرائیل حدود ۴۰ درصد از نفت مورد نیاز خود را از آذربایجان می‌گیرد.

الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان چهارشنبه هفته گذشته با توافقنامه ارتباطات هوایی بین باکو و تل‌آویو موافقت کرد. مضافاً بتازگی رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در باکو با بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل که به این کشور سفر کرده بود، دیدار و گفتگو کرد. گانتس در این سفر با وزیر دفاع جمهوری آذربایجان و همچنین فرمانده مرزبانی این کشور نیز دیدار کرده است.

نیم نگاه جدی تل‌آویو به باکو!

برخی شرایط و اقتضائات جمهوری آذربایجان بخصوص امتیازات ژئوپلیتیک این کشور و همجواری با ایران باعث شده است که اسرائیل طی دو سال اخیر (پس از جنگ ۴۴ روزه) دور تلاش‌ها و تحرکات دیپلماتیک خود را برای همنوایی و همسویی آذربایجان با خود بیشتر کند.

در همین خصوص اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی در نامه‌ای که چندی پیش به مناسبت ۳۰ سال مناسبات اسرائیل و جمهوری آذربایجان خطاب به الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان نوشت از او دعوت کرد به تل‌آویو سفر و سفارت باکو را افتتاح کند. هرتزوگ در این نامه نوشت: «در این مناسبت مهم در روابط ما، امیدوارم که گامی دیگر را با افتتاح سفارت آذربایجان در اسرائیل برداریم.»

پیش‌تر هم اخباری دال بر توافق باکو – تل‌آویو برای تأسیس اردوگاه‌هایی در جمهوری آذربایجان برای اسکان یهودیان اتباع روس فراری از جنگ اوکراین رسانه‌ای شد.

یک ماه قبل (دوم اکتبر)، کابینه موقت لاپید اعلام کرد، قصد دارد اردوگاه‌های موقتی را در آذربایجان برای انتقال یهودیان روسی که در پی جنگ اوکراین، قصد مهاجرت به فلسطین اشغالی را دارند، ایجاد کند.

این خبر را نخستین بار روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» منتشر و عنوان کرد که کابینه موقت اسرائیل برای این منظور ۲۵ میلیون دلار بودجه نیز در نظر گرفته است.

تل‌آویو هدف اصلی خود از ایجاد اردوگاه‌های موقت در جمهوری آذربایجان را، انتقال مهاجران یهودی روس‌تباری عنوان کرده است که نمی‌خواهند در لباس ارتش روسیه به جنگ با اوکراین بروند و قصد مهاجرت به سرزمین‌های اشغالی را دارند، اما این یک وجه از ظاهر ماجراست و اهداف پنهانی پشت این تصمیم اسرائیل وجود دارد که چندان بر همگان آشکار نیست.

در یک سناریوی بدبینانه امکان اسکان دائم یهودیان روس‌تبار در قره‌باغ با هدف تغییر بافت و ساختار جمعیتی این منطقه وجود دارد.