الزامات تقویت کسب و کار‌های نوپا

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: نیاز به تامین‌مالی در کسب‌و‌کار‌های نوپا و حتی گاهی همه کسب‌وکارها، مشکل بسیاری از کارآفرینان در تمام دنیاست؛ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا (استارت‌آپ‌ها) هم سود‌های مالی دارد و هم عواید شخصی. شخص سرمایه‌گذار در استارت‌آپ‌ها در واقع در شکل‌گیری و آفرینش یک کسب‌و‌کار مشارکت می‌کند. اگرچه رقابت با برندگان این عرصه کار چندان ساده‌ای به نظر نمی‌رسد، اما سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها می‌تواند تا چندین برابر بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذار به ارمغان آورد. برای رسیدن به این سود‌های چندین برابر، اما شخص سرمایه‌گذار باید به درستی در زمینه‌های کسب‌و‌کار، بازار، دورنمای رقابت و شناخت ریسک‌پذیر‌ها اطلاعات کسب کرده و هدایت شود.

تامین مالی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت‌های تولیدی است که در صورتیکه با اختلال مواجه شود به سرعت باعث کاهش تولید می‌شود. استفاده از روش‌های خلاقانه و متنوع برای تامین‌مالی در بنگاه‌های اقتصادی علاوه بر اینکه باعث سرمایه‌گذاری بیش‌تر، سهولت در تامین‌مالی و جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات تامین‌مالی می‌شود، از آسیب دیدن کسب‌و‌کار در شرایط بحران اقتصادی و مالی هم جلوگیری می‌کند. کشور‌های مختلف تجربه‌های متفاوتی از تامین مالی جمعی را داشته‌اند که عمدتا با استفاده از فناوری‌های به‌روز و نوآوری همراه بوده است.

استفاده از روش‌های غیر بانکی تامین مالی برای افرادی که دسترسی به اعتبار و وثیقه بانکی ندارند و در استفاده از روش‌های معمول تامین مالی مشکل دارند، بسیار کاربردی است. یکی از بخش‌هایی که از این گونه از مدل‌های تامین مالی بسیار استفاده می‌شود، تامین‌مالی کسب‌و‌کار‌های نوپا و کوچک است. کسب‌و‌کار‌های فردی و کوچک می‌توانند اشتغال‌زایی بالایی داشته باشند یا ایجاد کنند از سوی دیگر سرعت حرکت چرخه اقتصاد کشور‌ها را افزایش می‌دهند.

پیدایش تامین مالی جمعی

دلیل ظهور و گسترش تامین مالی جمعی به شکل سازمان یافته در قالب تامین سرمایه مالی را می‌توان بحران مالی سال ۲۰۰۸ در جهان دانست. سقوط بازار مسکن و صنعت مالی در سال ۲۰۰۸ افراد را مجبور کرد که به دنبال شیوه‌های متفاوت از تامین مالی با ابزار‌های جایگزین باشند. موسسات مالی و بانک‌های مرسوم پس از این رخداد دیگر نمی‌توانستند یا مایل نبودند مثل گذشته اقدام به اعطای تسهیلات کنند. این امر مردم را به سوی وام دهی به یکدیگر از طریق فضای اینترنت کشاند. صنعت تامین مالی جمعی به سرعت به یک گزینه در دسترس کارآفرینان جهت اجرایی کردن ایده‌ها و کسب وجوه مورد نیاز، تبدیل شد.

درآمد تامین مالی جمعی در جهان از ۵۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ به ۱.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ رسیده و در این مدت سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۲ بیش از ۴۵۰ پلتفرم تامین مالی جمعی با تامین مبلغی بیش از ۲.۷ میلیارد دلار در جهان وجود داشت. در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۲۴.۴ میلیارد دلار رسید. در سال ۲۰۲۱ هم تعداد گروه‌های تامین مالی جمعی تنها در ایالات متحده آمریکا به ۱۴۷۸ رسیده است.

تامین مالی برای کسب‌و‌کار‌ها یکی از مشکل‌ترین مسائلی است که کارآفرینان در هنگام راه‌اندازی کسب‌و‌کار و همچنین در طول فعالیت به آن نیازمند هستند. در حوزه تامین مالی راه‌های بسیار زیادی پیش روی کار‌آفرینان جهت تامین مالی کردن کسب‌و‌کار و پروژه قرار دارد. بهترین روش‌ها برای تامین‌مالی در هنگام راه‌اندازی کسب‌و‌کار استفاده از روش‌هایی غیر از روش‌های سنتی است. زیرا دسترسی به روش‌های سنتی تامین‌مالی در بعضی موارد دشوار است و با سرعت بالایی همراه نیست.

خلاقیت در سبک مدیریت اقتضا می‌کند تا در روش‌های تامین مالی نیز بنگاه‌ها دست به خلاقیت بزنند و از روش‌های جدید استفاده کنند. روش‌های تامین‌مالی جمعی از دسته روش‌هایی هستند که با انعطاف‌پذیری بالا و تنوع راه خلاقیت را باز می‌کنند. این روش‌ها با حذف فاصله جغرافیایی، تامین‌مالی را به صورت خرد و گسترده ممکن می‌کنند و چه بسا با استفاده از روش‌های خلاقانه و کاربردی بتوان نسبت به تامین‌مالی سنتی به نتایج بسیار بهتری هم رسید.

مزایا و معایب تامین مالی جمعی

تامین‌مالی جمعی به عنوان یکی از متنوع‌ترین راه‌ها برای تامین‌مالی با اینکه از مزایای زیادی مثل کاهش هزینه، ارتقا و بازاریابی محصول، حفظ کنترل مدیریت بر شرکت، حذف موانع جغرافیایی برای سرمایه‌گذاری و کمک به رشد و توسعه شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان برخوردار است، معایبی نیز دارد. تامین‌مالی جمعی اغلب در سطح پایین صورت می‌گیرد و مبالغ بالایی از این طریق جذب نمی‌شود و این بیش‌تر به دلیل گسترش کمتر اینگونه مدل‌ها نسبت به مدل‌های سنتی است.

همچنین استفاده‌کنندگان از این روش‌ها در کسب اعتبار در میان تامین‌مالی کنندگان نیز مشکلاتی دارند. به همین دلیل بیش‌تر افراد در نگاه اول فکر می‌کنند که اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها کلاهبرداری هستند و از اختصاص منابع مالی خود به این روش‌ها جلوگیری می‌کنند. البته که در مواجهه با رمزارز‌ها مشاهده شد که بسیاری از این طرح‌ها برای اهداف کلاهبرداری طراحی شده بودند و همین مسئله علتی برای عدم اطمینان مردم به آن‌ها بود. با این حال درصد کمی از درخواست‌ها برای تامین مالی جمعی کلاهبرداری هستند و اکثر آن‌ها با هدف تامین مالی کسب‌و‌کارها، طرح‌ها و پروژه‌ها به وجود می‌آیند.

فرشتگان سرمایه‌گذار

عبارت انجل اینوستور (Angel Investor) از آن کلمه‌هایی است که وقتی ترجمه می‌شود و عبارتی مثل سرمایه‌گذار فرشته یا فرشته سرمایه‌گذار از دل آن درمی‌آید، در مفاهیم سرمایه‌گذاری، انجل اینوستور یا سرمایه‌گذار فرشته یا حتی بعضی وقت‌ها فرشته سرمایه‌گذار به آن فردی گفته می‌شود که پول خوبی در بساط دارد و حاضر است این پول را برای شروع به کار یا برای رشد کردن در اختیار یک استارت‌آپ قرار دهد. طبیعی است که این سرمایه‌گذاری بخشی از اکوسیستم استارت‌آپی باشد و در تامین مباحث مالی یک استارت‌آپ نقش داشته باشد. این سرمایه‌گذار یک فرد است و نه یک گروه؛ به این دلیل که اغلب سرمایه‌گذاری‌های این‌چنینی از دارایی‌های شخصی ناشی می‌شوند. کمتر شرکت سرمایه‌گذاری است که حاضر شود در شروع کار یک استارت‌آپ، سرمایه در اختیارش قرار دهد.

البته این فرد هم مثل سایر بنگاه‌های اقتصادی قصد سود کردن دارد و اساسا هیچ کسی حاضر نیست پول‌اش را در راه رضای خدا به دیگری بدهد. یک سرمایه‌گذار فرشته برای پولی که در اختیار شما قرار می‌دهد، معمولا چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سود طلب می‌کند و چنین درصدی از بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذاری فرشته قابل قبول است. فرشتگان کسب‌و‌کار، تاجرین و کارآفرینان ثروتمندی هستند که بخشی از ثروت خود را روی استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

سرمایه‌گذاران فرشته بر خلاف اعتقاد کلاسیک، ممکن است میلیونر‌های سرشناس نباشند بلکه، افراد حرفه‌ای در حوزه‌های پزشکی، وکالت، مدیر عاملی، تولید و حتی مصرف در این گروه کسب‌و‌کار قرار گیرند. اگر چه سرمایه‌گذاری در این مراحل با ریسک بسیار بالایی همراه است، اما فرشته کسب‌و‌کار به دلیل سابقه درخشان تجاری اش، با تیم کارآفرین نوپا از نزدیک کار می‌کند تا احتمال شکست آن‌ها را کاهش دهد. از این رو به اینگونه سرمایه‌ها که فراتر از پول نقدی است، سرمایه هوشمند نیز می‌گویند. سرمایه‌گذاران فرشته در مراحل اولیه شکل گیری یک استارت آپ سرمایه‌گذاری می‌کنند و بدون اینکه در مدیریت آن دخالت کنند، در مالکیت آن سهیم می‌شوند. فرشتگان سرمایه‌گذار، کارآفرینان و مدیران اجرایی با توان مناسب سرمایه‌گذاری هستند که بطور معمول روی کسب‌و‌کار‌های کارآفرینان در مراحل اولیه سرمایه‌گذاری می‌کنند.

فرشتگان سرمایه‌گذار علاوه بر تمایل برای سرمایه‌گذاری در کسب‌و‌کار‌های نوپا و تازه تاسیس، با ارائه مشاوره و کمک به کارآفرینان در مقام راهنما نیز ایفای نقش می‌کنند. فرشتگان سرمایه‌گذار نسبت به سایر گزینه‌های تامین سرمایه (بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر) سرمایه‌گذاری‌های کمتر، اما با ریسک بالاتر را تقبل می‌کنند و در مراحل زودتری از کسب‌و‌کار سرمایه‌گذاری را می‌پذیرند. این نوع سرمایه‌گذاری به استارت‌آپ‌ها شتاب می‌دهد و رشد آن‌ها را تسریع می‌بخشد. مثال‌های موفقی، چون واتس‌اپ و فیس‌بوک در روز‌های ابتدایی رشد از حمایت سرمایه‌گذاران فرشته برخوردار شدند به این امید که پس از بزرگ شدن منافع وسیعی را به سرمایه‌گذاران بازگردانند.