به گزارش مجله خبری نگار، هفته گذشته صحبتهای رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص الزام دانشگاهها برای از سرگیری آموزش حضوری دانشجویان از نیم سال دوم تحصیلی ۱۴۰۰_۱۴۰۱ مجدد بحث آموزش حضوری در دانشگاهها را به یکی مباحث داغ آموزش عالی تبدیل کرد، بحثی تکراری و متاسفانه بینتیجه که پس از هر بار مطرح شدن مسئولان وزارت علوم و روسای دانشگاهها با صراحت آمادگی خود را برای حضور فیزیکی دانشجویان اعلام میدارند و بیان میکنند با وجود فراهم بودن شرایط تابع تصمیم ستاد مقابله با کرونا هستیم؛، اما در نهایت پس از اظهار نظرهای متفاوت باز به همان جمله تکراری یعنی "آموزش حضوری را به صورت تدریجی از سرمی میگیریم"، میرسند!
آیتالله سید ابراهیم رئیسی روز شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۰ در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای بازگشایی مدارس و دانشگاهها با توجه به وضعیت فعلی شیوع بیماری کرونا خاطرنشان کرد: "با توجه به کاهش آمار ابتلا و فوتیها و از طرفی دیگر واکسیناسیون گسترده، ستاد ملی مقابله با کرونا به عنوان مرجع تصمیمگیری، بازگشایی مدارس و دانشگاهها را بلامانع دانسته است.
رئیسی افزود: هر زمان که وضعیت شیوع بیماری تغییری کند ستاد ملی مقابله با کرونا با حساسیت و دقت نسبت به وضعیت جدید تصمیمگیری و اقدام خواهد کرد".
پس از این تصمیم طبق روال تکراری، مسئولان آموزش عالی شروع به اظهار و نظرهای متناقض کردند. هفته گذشته محمدرضا آهنچیان مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزش عالی و سخنگوی ستاد از سرگیری آموزش حضوری وزارت علوم در اظهارنظری تاکید کرد: " ستاد از سرگیری آموزش حضوری تاکید بر اجرای مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر بازگشایی دانشگاهها از نیم سال دوم ۱۴۰۰_۱۴۰۱ دارد و بر اساس مصوبه اخیر ستاد بنا شد از بهمن ۱۴۰۰ آموزش دانشگاهها با همکاری و هماهنگی استانداران در ۳۱ استان کشور حضوری شود".
آهنچیان همچنین اظهار کرد: "تاکید ستاد برای از سرگیری آموزشهای حضوری این است که تمام دانشجویان به ویژه مقطع کارشناسی حتما در دانشگاه به صورت حضوری از ترم بهمن آموزش بییند، اما از آن جایی که نسبت دانشجویان کارشناسی به نسبت تحصیلات تکمیلی در دانشگاههای کشور یکسان نیست خود دانشگاهها باید در این زمینه تصمیمگیری کنند".
از سوی دیگر دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران نیز در گفت و گویی به نحوه آموزش دانشجویان در نیم سال دوم تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ پس از دستور اخیر رییس جمهور، اظهار کرد: حقیقتاً بحث بازگشایی و آموزش حضوری دانشجویان یکی از دغدغههای ما در دانشگاه تهران است و تقریبا میشود گفت هر روز در خصوص این موضوع فکر کرده و آن را به طور جدی دنبال میکنیم. ضمن اینکه رییس جمهور تاکید دارند شرایط به گونهای برنامهریزی شود که حتما بازگشایی آموزش حضوری دانشگاهها اتفاق بیفتد.
وی در ادامه تاکید کرد: اگر تصمیمی مبنی بر بازگشایی حضوری دانشگاه از ترم دوم سال تحصیلی باشد، حتما ما تمهیدات لازم را برای اجرایی کردن این موضوع در دانشگاه تهران به کار خواهیم گرفت.
رییس دانشگاه تهران گفت: از نظر محدودیت امکانات قطعا عنوان میکنیم مانعی برای بازگشایی حضوری دانشگاه نداریم بلکه مهمترین مانع ما برای بازگشایی کامل دانشگاه، بحث همهگیری ویروس است که اگر جمعبندی نظرات در ستاد مقابله با کرونا این باشد که از این نظر مشکلی وجود ندارد قطعا ترم جدید دانشجویان حضوری خواهد بود و مشکلاتی هم اگر در این زمینه باشد برطرف خواهیم کرد.
در ادامه اظهارنظرهای مسئولان آموزش عالی برای از سرگیری آموزش حضوری، دکتر هاشم داداشپور، رئیس سازمان امور دانشجویان در جلسه معاونین دانشجویی و دبیران مناطق ده گانه دانشگاههای سراسر کشور طی سخنانی با اشاره به موافقت ستاد ملی کرونا با بازگشایی دانشگاهها اعلام کرد: دانشگاهها برای از سر گیری آموزش حضوری خود را آماده کنند.
وی تاکید کرد: با موافقت ستاد ملی کرونا و تاکید رئیس جمهور، اولویت ما از سرگیری کامل آموزش حضوری دانشگاهها از نیمسال دوم تحصیلی و بهمن ماه است و در همین مسیر آماده دریافت پیشنهادات معاونان دانشجویی دانشگاهها هستیم.
مسئولان آموزش عالی اگر چه در اظهار نظرهای خود اعلام میکردند آمادگی کامل بازگشایی حضوری دانشگاهها را دارند در عین حال صحبتهای خود را با "اما" به پایان میرساندند!
در نهایت قرار بر این شد نشست مشترک روسای دانشگاه ها، سازمانهای تابع وزارت علوم از جمله صندوق رفاه دانشجویان و سازمان امور دانشجویان که مهمترین مراکز متولی و تامین نیازهای رفاهی و خوابگاهی دانشحویان هستند در روز چهارشنبه ۲۲ دی ماه جاری با وزیر علوم برگزار شود تا در این هم اندیشی سیاست و ساز و کارها برای نحوه اجرایی سازی مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا هماهنگ و به نوعی تکلیف ترم آینده دانشگاهها ازنظر حضوری یا غیر حضوری شدن مشخص و اعلام شود.
در حالی که دانشجویان و دانشگاهیان منتظر شنیدن تصمیم قاطع و شفاف وزارت علوم در خصوص آموزش حضوری دانشگاهها از ترم پیش رو بودند در نهایت برآیند این نشست به چیزی جز تکرار به مضمون همان جمله همیشگی " آعاز آموزش حضوری به صورت تدریجی از بهمن" ختم نشد.
دکتر محمدعلی زلفی گل وزیر علوم در نشست مشترک روسای دانشگاه ها، سازمانهای تابع وزارت علوم به بیان دو جمله کوتاه و کلی بسنده کرد و اعلام نمود: هدف از تشکیل این نشست رایزنی با روسای دانشگاهها و اخذ آخرین پیشنهادات و راهکارها برای اجرای شدن تاکید رئیس جمهور در خصوص ازسرگیری آموزش حضوری در دانشگاهها از آغاز نیمسال دوم تحصیلی است که از بهمن ماه به صورت تدریجی آموزش آموزش حضوری آغاز میشود.
وی با اشاره به اینکه آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی دارای مزایای زیادی است و در میزان و اثربخشی یادگیری نیز تاثیر زیادی دارد، گفت: این اجماع در میان روسای دانشگاهها و مسئولان آموزش عالی وجود دارد که ازسرگیری آموزش حضوری یک ضرورت و نیاز مبرم امروز است و نکتهای که الان مورد تاکید است تلاش و برنامهریزی برای از سرگیری شکوهمند و موفق آموزش عالی است.
با نگاهی گذرا به تصمیمات چند ماه گذشته مشاهده میکنیم دستور و قول بازگشایی آموزش حضوری دانشگاهها توسط وزارت علوم و مسئولان تصمیم گیر برای ابتدای مهر بود و قرار بر این بود که واکسیناسیون تمامی دانشجویان از مرداد ماه آغاز شود و این فرایند تا اواخر شهریور ماه به اتمام برسد. اما به دلیل اینکه برنامه واکسیناسیون دانشجویان عملا در مهلت مقرر به اتمام نرسید، در نهایت قرار بر این شد بازگشایی حضوری دانشگاهها برای تمامی دانشجویان به اواسط آبان ماه موکول شود.
در این راستا اواسط مهر ماه سال جاری ستاد ملی مقابله با کرونا با صدور مصوبهای اجازه بازگشت به آموزش حضوری دانشجویان را از ۱۵ آبان ماه به وزارتخانههای علوم و بهداشت ابلاغ کرد. بر این اساس مقرر شد دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی از روز ۱۵ مهرماه و مقطع کارشناسی از روز شنبه ۱۵ آبان ماه به صورت حضوری در کلاسهای درس فعالیت داشته باشند. در این مصوبه تاکید شد که دانشگاهها باید از این تصمیم ستاد ملی کرونا تبعیت کنند و نهایت تلاش خود را برای اجرای آن مبذول دارند.
بلافاصله پس از ابلاغ این مصوبه وزیر علوم نیز بخشنامهای مبنی بر بازگشایی حضوری دانشگاهها را صادر کرد در این بخشنامه به دانشگاهها تاکید شد مبنای آموزش حضوری را واکسیناسیون دانشجویان قرار بدهند به گونهای که در این بخشنامه تاکید شد: در پی مصوبه اخیر ستاد ملی کرونا و ضرورت آغاز و تداوم آموزشهای حضوری دانشجویان در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور مقتضی است که آموزشهای حضوری بهگونهای تدریجی و با توجه به شرایط منطقه موردنظر و میزان واکسیناسیون دانشجویان و شرایط خوابگاهی برقرار شود تشخیص این امر بر عهده شورای مدیریت استانی آموزش عالی است. همچنین موضوع در جلسات فوقالعاده شورای مدیریت استانی آموزش عالی مطرح و تصمیمات لازم متناسب با وضعیت مؤسسات آموزش عالی مستقر در استان اتخاذ شود. تصمیمات شورا نیز با امضای رئیس شورا به مؤسسات ابلاغ شود و مؤسسات ملزم به اجرای آنها هستند.
در بخش پایانی نامه وزیر علوم امده است: مسئولیت نظارت و پیگیری برنامه برگزاری آموزشهای حضوری در سطح وزارت بر عهده معاون آموزشی است.
در نهایت پس از اعلام ابلاغیهها و بخشنامههای پی در پی، مجددا موضوع بازگشت حضوری تمامی دانشجویان به ویژه دانشجویان دوره کارشناسی در نیم سال اول تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ دست خوش، اما و اگرهای مسئولان آموزش عالی به ویژه روسای دانشگاهها شد. وزیر علوم نیز در این راستا در گفت و گویی باتاکید کرد اختیار آموزش حضوری را به خود دانشگاها واگذار کرده است.
دانشگاهها نیز عنوان کردند، چون آمار واکسیناسیون دانشجویان به درصد قابل توجهی نرسیده است و همه دانشجویان دوز دوم واکسن را تزریق نکردند؛ بنابراین نگران سلامت آنها در شرایط فعلی هستند و صلاح است تا اتمام روند واکسیناسیون آموزش ما همان روند ترکیبی آموزش (که البته برای دوره کارشناسی صدردصد مجازی بود) ادامه پیدا کند.
این در حالی است که گزارش واکسیناسیون کووید- ۱۹ نظام آموزشی کشور تا تاریخ ۹ آذرماه ۱۴۰۰ نشان میدهد بیش از ۳ میلیون و ۱۶۳ هزار و ۲۵ دانشجو در دانشگاههای دولتی، علوم پزشکی و آزاد اسلامی دو دوز واکسن کرونا را دریافت کرده بودند. طبق این گزارش "سلامت" نمیتواند بهانهای قابل قبول از دانشگاهها برای امنتاع آنها در اجرای مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا باشد.
جدول واکسیناسیون اساتید و دانشجویان آذرماه ۱۴۰۰
عدم پوشش کامل واکسیناسیون و به خطر افتادن سلامت دانشجویان در نهایت احتمال شیوع موج دیگری از کرونا در حالی به بهانه دانشگاهها برای از سرگیری آموزش حضوری تبدیل شده است که قبل از تسریع فرایند واکسیناسیون در کشور بسیاری از همین این مراکز به ویژه دانشگاههای بزرگ با ارائه آمار و ارقامی خبر از واکسیناسیون بیش از ۹۰ و حتی صددرصد دانشجویان خود تا آواخر مهر و اوایل آبان ماه جاری دادند که گزارشهای آن موجود است. ضمن اینکه همواره تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا را مبنای تصمیم گیری خود در این زمینه عنوان میکردند.
حال با پوشش کامل واکسیناسیون در کل کشور و دستور این ستاد برای از سرگیری آموزشهای حضوری دانشجویان همچنین حذف بسیاری از محدودیتهای کرونایی در کشور که در پی آن صدور مجوز فعالیت و بازگشایی مدارس، ادارات، تالارهای عروسی، استخرهای سرپوشیده، سینماها و بلیتفروشی هواپیما، اتوبوس و غیره، چرا دانشگاهها همچنان از حضور کامل دانشجویان امنتاع میکنند و آیا واقعا دانشگاهها دایه مهربانتر از مادر شده و برای از سرگیری آموزش حضوری، صرفا نگران سلامت دانشجویان هستند؟!
پس از ثبات نسبی شرایط کشور از نظر تبعات ناشی از شیوع کرونا و کاهش آمار مرگ و میر روزانه، به نظر میرسد نگرانی از به خطر افتادن سلامت دانشجویان تنها سرپوشی بر مشکلات بودجهای و رفاهی دانشگاهها و عدم آمادگی آنها برای بازگشت صد درصدی دانشجویان به این مراکز است؛ همچنان که بسیاری از روسای دانشگاهها نیز به نوعی در خصوص مشکلات بودجهای برای تامین هزینههای رفاهی دانشجویان اعم از تغذیه و خوابگاهها در صورت آموزش حضوری ابراز نگرانی کرده اند. با توجه به اینکه در جلسه هم اندیشی هفته گذشته وزیر علوم با روسای دانشگاهها در خصوص اجرای دستور رییس جمهور از مسئولان سازمان برنامه و بودجه نیز حضور داشتند، اما گویی باز هم در این جلسه نیز گرهای از مشکلات بودجهای دانشگاهها در عرصههای رفاهی دانشجویان باز نشد و با این شرایط به نظر میرسد دانشجویان باید قید حضور در دانشگاهها برای سال تحصیلی ۱۴۰۰ را برای همیشه بزنند.