عزاداران حسینی از ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند

سوال: از ساختمان حسینیه صدای قرائت قرآن و مجالس حسینی، بسیار بلند پخش می‏ شود؛ به‌طوری که صدای آن از بیرون شهر هم شنیده می‏ شود و این امر منجر به سلب آسایش همسایگان شده است و مسئولین و سخنرانان حسینیه اصرار به ادامه آن دارند، این عمل چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر چه اقامه مراسم و شعائر دینی در زمان‌های مناسب در حسینیه از بهترین کار‌ها و جزو مستحبات مؤکد می ‏باشد، ولی واجب است برگزارکنندگان مراسم و عزاداران تا حد امکان از اذیّت و ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند؛ هرچند با کم‏ کردن صدای بلندگو و تغییر جهت آن به طرف داخل حسینیه باشد.

سوال: نظر شریف حضرتعالی نسبت به ادامه حرکت دسته‏‌های عزاداری در شب‌های محرم تا نصف شب همراه با استفاده از طبل و نی چیست؟

پاسخ: به راه انداختن دسته‏‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب او (علیهم‌السلام) و شرکت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می ‏کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران می ‏شود و یا فی ‏نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز کرد.

استفاده از آلات موسیقی در عزاداری

سوال: استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ و سنج و غیر آن‌ها در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

پاسخ: استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.

وهن مذهب در عزای حسینی جایز نیست

سوال: اگر انسان در زیارتگاه‌های ائمه (علیهم‏ السلام) خود را به زمین بیاندازد و همانند بعضی از مردم که صورت و سینه خود را بر زمین می ‏مالند تا از آن خون جاری شود و به همان حالت وارد حرم می‏ شوند، عمل کند چه حکمی دارد؟

پاسخ: این اعمال که به عنوان اظهار حزن و عزاداری سنّتی و محبت ائمه (علیهم ‏السلام) محسوب نمی‏ شوند، از نظر شرعی اعتباری ندارند، بلکه اگر منجر به ضرر بدنی قابل توجه و یا وهن مذهب شوند، جایز نیست.

سوال: در روز عاشورا مراسمی مانند قمه زنی و پابرهنه وارد آتش و ذغال روشن شدن برگزار می ‏شود که علاوه بر اینکه باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنی عشری در انظار علما و پیروان مذاهب اسلامی و مردم جهان می ‏شود، ضرر‌های جسمی و روحی هم به این اشخاص وارد می ‏کند و همچنین موجب توهین به مذهب می‏ گردد، نظر شریف حضرتعالی در این‌باره چیست؟

پاسخ: هر کاری که برای انسان ضرر داشته و یا باعث وهن دین و مذهب گردد، حرام است و مؤمنین باید از آن اجتناب کنند و مخفی نیست که بیشتر این امور باعث بدنامی و وهن مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام) می‏ شود و این از بزرگترین ضرر‌ها و خسارت هاست.

سوال: آیا قمه زدن به‌طور مخفی حلال است یا اینکه فتوای شریف حضرت عالی عمومیت دارد؟

پاسخ: قمه زنی علاوه بر اینکه از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‏ شود و سابقه‏‌ای در عصر ائمه (علیهم‌السلام) و زمان‌های بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم (علیه‌السلام) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می ‏شود. بنا بر این در هیچ حالتی جایز نیست.

سوال: آیا لطمه زدن به بدن در عزاداری‌ها جایز است؟

پاسخ: لطمه زدن در عزاداری اگر ضرر قابل توجهی بر بدن داشته باشد و یا موجب وهن مذهب یا مؤمنین یا مراسم عزاداری معصومین (علیهم السلام) باشد، جایز نیست و در هر حال بهتر است مؤمنین مراعات شؤون عزاداری معصومین (علیهم السلام) بویژه سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را بنمایند.

سوال: هروله کردن و گفتن ذکر ائمه بصورت تند و پشت سر هم (شور) جایز است؟

پاسخ: اگر موجب وهن مذهب یا مراسم عزاداری معصومین «علیهم السلام» نباشد فی نفسه اشکال ندارد

سوال: معیار شرعی ضرر اعم از جسمی یا روحی چیست؟

پاسخ: معیار، ضرری است که در نظر عرف، قابل توّجه و معتنابه باشد.

سوال: زنجیرزدن به بدن همانگونه که بعضی از مسلمانان انجام می ‏دهند، چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر به نحو متعارف و به‌گونه ‏ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود اشکال ندارد.

سوال: اگر شخصی در روضه ابا عبد الله (علیه السلام) از خود بی خود شده و به سر و صورت خود لطمه وارد کند و ضرر قابل توجهی به بدن خود وارد سازد، آیا این کار اشکال دارد؟

پاسخ: اگر در موقع لطمه زدن حقیقتاً بی‌اختیار بوده، اشکال ندارد.

سوال: آیا مالیدن گِل به سر و صورت در ایام عزاداری اشکال دارد؟

پاسخ: اگر به نحو متعارف و به گونه‌ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود، اشکال ندارد.

‏نقل وقایع عاشورا در عزای حسینی

سوال: در بعضی از هیأت‏‌های مذهبی مصیبت‏‌هایی خوانده می ‏شود که مستند به مقتل معتبری نیست و از هیچ عالم یا مرجعی هم شنیده نشده است و هنگامی که از خواننده مصیبت از منبع آن سؤال می ‏شود، پاسخ می ‏دهند که اهل بیت (ع) اینگونه به ما فهمانده ‏اند و یا ما را راهنمایی کرده ‏اند و واقعه کربلا فقط در مقاتل نیست و منبع آن هم فقط گفته ‏های علما نمی ‏باشد بلکه گاهی بعضی از امور برای مدّاح یا خطیب حسینی از راه الهام و مکاشفه مکشوف می‏ شود، سؤال من این است که آیا نقل وقایع از این طریق صحیح است یا خیر؟ و در صورتی که صحیح نباشد، تکلیف شنوندگان چیست؟

پاسخ: نقل مطالب به‌صورت مزبور بدون اینکه مستند به روایتی باشد و یا در تاریخ ثابت شده باشد، وجه شرعی ندارد مگر آنکه نقل آن به عنوان بیان حال به حسب برداشت متکلّم بوده و علم به خلاف بودن آن، نداشته باشد و تکلیف شنوندگان نهی از منکر است به شرطی که موضوع و شرایط آن نزد آنان ثابت شده باشد.