راهی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری لثه پیدا شده است.

به گزارش مجله خبری نگار،آنتی‌بیوتیک‌ها اثربخشی خود را از دست می‌دهند و باکتری‌ها همچنان به سازگاری و ایجاد مقاومت ادامه می‌دهند. اما همه میکروب‌ها دشمن نیستند: بسیاری از آنها برای انسان حیاتی هستند. بنابراین، دانشمندان به طور فزاینده‌ای به دنبال راه‌هایی برای دستکاری میکروبیوم به جای تخریب آن هستند. یک مطالعه جدید توسط زیست‌شناسان و دندانپزشکان دانشگاه مینه سوتا نشان می‌دهد که می‌توان مستقیماً در ارتباط باکتریایی اختلال ایجاد کرد. این کار در مجله npj Biofilms and Microbiomes منتشر شده است.

باکتری‌های موجود در دهان - تقریباً ۷۰۰ گونه از آنها وجود دارد - دائماً سیگنال‌هایی را رد و بدل می‌کنند. یکی از رایج‌ترین روش‌های ارتباطی از طریق مولکول‌های N-acyl homoserine lactone (AHL) است. تیمی از محققان بر آن شدند تا نقش این سیگنال‌ها را در تشکیل پلاک و اینکه آیا می‌توان از این سیستم برای جلوگیری از بیماری لثه استفاده کرد، تعیین کنند.

دانشمندان کشف کرده‌اند که پیام‌های AHL به طور فعال توسط باکتری‌هایی که در محیط‌های غنی از اکسیژن، مانند محیط‌های بالای خط لثه، زندگی می‌کنند، منتقل می‌شوند. این سیگنال‌ها همچنین می‌توانند توسط همسایگان آنها که در مناطق بی‌هوازی، مانند ناحیه زیر لثه که معمولاً عوامل بیماری‌زا در آن رشد می‌کنند، رشد می‌کنند، دریافت شوند. هنگامی که محققان AHL را با استفاده از آنزیم‌های لاکتوناز از محیط حذف کردند، جامعه میکروبی به طور قابل توجهی تغییر کرد و گونه‌های مرتبط با سلامت دهان و دندان افزایش یافت.

این مشاهده مهم از آب درآمد: تداخل در ارتباط باکتری‌ها ممکن است میکروب‌ها را از بین نبرد، بلکه اجتماع آنها را در مرحله‌ی مساعدی نگه دارد.

پروفسور میکائیل الیاس، نویسنده اصلی این مطالعه، توضیح داد: «ایجاد پلاک دندانی شبیه به توسعه یک جنگل است: در ابتدا، توسط «پیشگامان» نسبتاً بی‌ضرر - استرپتوکوک‌ها و اکتینومایسس‌ها - ساکن می‌شود. بعداً، گونه‌هایی از «کمپلکس قرمز»، از جمله پورفیروموناس ژنژیوالیس، از راه می‌رسند و همین‌ها هستند که باعث التهاب لثه می‌شوند. با مختل کردن ارتباط شیمیایی بین باکتری‌ها، می‌توان از گذار از یک جامعه میکروبی سالم به یک جامعه بیماری‌زا جلوگیری کرد.»

نکته جالب توجه این است که نقش سیگنال‌های AHL بسته به میزان اکسیژن موجود تغییر می‌کند. به گفته راکش سیکدار، یکی از نویسندگان این مطالعه، مسدود کردن AHL در شرایط هوازی، حضور گونه‌های مفید را افزایش می‌دهد، در حالی که افزودن AHL در شرایط بی‌هوازی، برعکس، رشد کلونی‌های مضر "دیررس" را افزایش می‌دهد. این بدان معناست که مسیر‌های سیگنالینگ در بالا و پایین خط لثه متفاوت عمل می‌کنند و این ممکن است بر ایجاد پریودنتیت تأثیر بگذارد.

گام بعدی مطالعه‌ی چگونگی عملکرد این «پیام شیمیایی» در نواحی مختلف حفره‌ی دهان و در بیمارانی با درجات مختلف بیماری لثه خواهد بود. دانشمندان معتقدند که تداخل با سیگنال‌های باکتریایی می‌تواند نه تنها بیماری‌های دهان، بلکه سایر بیماری‌های مرتبط با عدم تعادل میکروبیوم، از جمله انواع خاصی از سرطان را نیز درمان کند.