به گزارش مجله خبری نگار،به گفته محققان دانشگاه فناوری نانیانگ، «کانالهای تخلیه» مغز که مسئول دفع مواد زائد سمی هستند، در افرادی که علائم اولیه بیماری آلزایمر را نشان میدهند، احتمال گرفتگی بیشتری دارند. این یافتهها نشان میدهد که فضاهای اطراف عروقی متسع ممکن است به عنوان یک نشانگر اولیه جدید برای یکی از رایجترین انواع زوال عقل عمل کنند. این مطالعه در مجله Neurology منتشر شده است.
فضاهای اطراف عروقی، مناطقی در اطراف رگهای خونی مغز هستند که پروتئینهای سمی، از جمله بتا آمیلوئید و تائو، که از ویژگیهای بیماری آلزایمر هستند، در آنها تجمع یافته و پاکسازی میشوند. هنگامی که سیستم پاکسازی عملکرد ضعیفی دارد، این فضاها گسترش مییابند - پدیدهای که به وضوح در MRIهای معمول مغز قابل مشاهده است.
این مطالعه شامل تقریباً ۳۵۰ نفر بدون اختلال شناختی و بیش از ۶۰۰ نفر با علائم زوال شناختی خفیف، مرحله قبل از زوال عقل، بود. تجزیه و تحلیل اسکنهای MRI آنها نشان داد که افراد مبتلا به اختلال شناختی بیشتر احتمال دارد که فضاهای اطراف عروقی بزرگتری داشته باشند.
دانشمندان همچنین سطح خون هفت نشانگر زیستی، از جمله پروتئینهای بتا آمیلوئید و تاو را بررسی کردند. مشخص شد که وجود «کانالهای مسدود شده» با چهار نشانگر زیستی بیماری آلزایمر مرتبط است - به این معنی که چنین افرادی بیشتر احتمال دارد پلاکهای آمیلوئید، گرههای تاو و آسیب عصبی داشته باشند.
محققان همچنین این شاخص را با یک نشانگر کلاسیک دیگر - آسیب ماده سفید - مقایسه کردند. آنها دریافتند که در اختلال شناختی خفیف، نشانگرهای زیستی بیشتر با فضاهای اطراف عروقی گشاد شده مرتبط هستند تا با آسیب ماده سفید. این نشان میدهد که اختلال در تخلیه مغز ممکن است قبل از سایر تغییرات ظاهر شود.
به گفتهی رهبر این مطالعه، دانشیار ناگندران کاندیا از دانشکده پزشکی لی کونگ چیان، این یافتهها رویکرد تشخیصی را تغییر میدهند: تمرکز معمول بر تغییرات ماده سفید ممکن است ناکافی باشد، در حالی که فضاهای اطراف عروقی متسع اطلاعات منحصر به فردی در مورد خطر بیماری آلزایمر دارند. اگر پزشکی، هنگام ارزیابی MRI بیماری با شکایات شناختی، فضاهای اطراف عروقی متسع را ببیند، نباید به طور خودکار علائم را به زوال عقل عروقی نسبت دهد - این علامت همچنین ممکن است نشان دهنده افزایش خطر بیماری آلزایمر باشد.
این تیم قصد دارد مشاهدات خود را ادامه دهد تا مشخص کند که شرکتکنندگان با فضاهای اطراف عروقی متسع، چند بار به زوال عقل بالینی مبتلا میشوند. این شاخص میتواند به طور بالقوه بخشی از ابزار تشخیصی استاندارد برای این بیماری عصبی خطرناک شود.