یک کشف امیدوارکننده برای بارداری زنان در سن بالا

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری آنلاین دانشمندان توانسته‌اند از سلول‌های پوست بزرگسالان تخمک‌هایی تولید کنند که امکان لقاح یافتن و تبدیل شدن به رویای انسانی را دارند. شوکرات میتالیپوف از دانشگاه بهداشت و علوم اورگان در پورتلند آمریکا که سرپرستی این تحقیق منتشر شده در ژورنال Nature Communications را بر عهده دارد، می‌گوید: «این دستاورد یک گام مهم رو به جلو است.»

میلیون‌ها زن به دلیل بالا رفتن سن یا دلایل دیگر نمی‌توانند با استفاده از تخمک‌های خود بچه‌دار شوند؛ بنابراین دانشمندان در تلاش بوده‌اند تا تخمک‌های انسانی را در آزمایشگاه ایجاد کنند که حاوی ژن‌های افرادی باشند که برای بچه‌دار شدن تلاش می‌کنند. این حوزه پژوهشی به عنوان «گامت‌زایی آزمایشگاهی» (IVG) شناخته می‌شود و پژوهشگرانی را در سراسر جهان، از جمله در ژاپن، و همچنین در شرکت‌های بیوتکنولوژی ایالات متحده، درگیر می‌کند.

میتالیپوف می‌گوید: «این فناوری به بسیاری از این زنان اجازه می‌دهد تا از نظر ژنتیکی تخمک‌های خود را داشته باشند و فرزندی با ارتباط ژنتیکی داشته باشند.

میتالیپوف و همکارانش از تکنیکی متفاوت از اکثر پژوهشگرانی که این هدف را دنبال می‌کنند، استفاده کردند.

رایج‌ترین رویکرد شامل تبدیل سلول‌های بالغ، مانند پوست یا خون، به سلول‌هایی است که به عنوان سلول‌های بنیادی پرتوان القایی یا iPS شناخته می‌شوند. دانشمندان سپس تلاش کرده‌اند که این سلول‌های iPS را به تخمک یا اسپرم تبدیل کنند. نزدیک‌ترین موفقیتی که تاکنون در این حوزه حاصل شده بود، ایجاد سلول‌های تخمک بسیار ابتدایی انسان بوده است که برای لقاح بسیار نابالغ هستند.

گروه میتالیپوف در عوض از تکنیکی استفاده کرد که برای شبیه‌سازی گوسفند دالی استفاده شد: دانشمندان بیشتر DNA را از یک تخمک اهداکننده سالم خارج کردن و آن را با بیشتر DNA به دست آماده از سلول پوست زن دیگری جایگزین کردند.

با این حال، این تخمک آماده لقاح با اسپرم نیست، زیرا از هنوز حاوی مجموعه کاملی از کروموزوم‌ها (که حاوی ژن‌ها یعنی ۲۳ جفت یا ۴۶ کروموزم است. شما از از هر کدام از والدین‌تان ۲۳ کروموزوم به ارث می‌برید که در مجموع ۴۶ کروموزوم می‌شود؛ بنابراین اسپرم و تخمکی که آماده لقاح هستند باید نیمی از این ۴۶ کروموزوم یعنی ۲۳ کروموزم داشته باشند..

پژوهشگران در مرحله بعدی این تخمک‌ها را واداشتند که وارد فرآیندی شوند که آنها آن را «میتومیوز» (این کلمه ترکیبی از دو کلمه میتوز و میوز، نام‌های دو روش طبیعی تقسیم سلولی) نامیده‌اند و نیمی از کروموزوم‌هایشان را از دست بدهند. این فرآیند ۸۲ تخمک دارای کارکرد تولید کرد.

سپس دانشمندان تخمک‌ها را با اسپرم بارور کردند تا ببینند آیا می‌توانند به رویان تبدیل شوند یا خیر. به گزارش این پژوهشگران به نظر می‌رسد حداقل در تعداد کمی از تلاش‌ها، این روش پاسخ داده است: ۹ درصد از رویان‌های حاصل به مرحله بلاستوسیست رسیدند، یعنی زمانی که جنین‌ها به رحم زن منتقل می‌شوند.

مشکلات پیچیده با یک فناوری امیدوارکننده

با این حال، هیچ یک از رویان‌ها برای کاشت در رحم و رشد بیشتر مناسب نبودند. دلیلش این است که همه رویان‌ها هنوز ناهنجاری‌های ژنتیکی داشتند که مانع از رشد سالم می‌شد.

با این حال، میتالیپوف امیدوار است که در نهایت این مشکل را حل کند و دانشمندان دیگر به شدت در حال دنبال کردن رویکرد‌های دیگری برای رسیدن به همین هدف هستند. برخی دیگر از دانشمندان از تحقیقات جدید تمجید کردند.

دکتر سیگال کلیپستین، متخصص غدد درون‌ریز تولید مثل در انجمن پزشکی تولید مثل آمریکا، می‌گوید: من فکر می‌کنم این یک گام بسیار مهم در جهت حرکت به سمت توانایی استفاده از سلول‌های پوست برای تولید سلول‌های تخمک برای تولید مثل انسان در مقطعی از آینده است، زمانی که بتوانیم ثابت کنیم که این روش ایمن و مؤثر است. اثبات این مفهوم جذاب است.

اما برخی از دانشمندان هشدار می‌دهند که ناهنجاری‌های ژنتیکی در رویان‌های ایجادشده بوسیله گروه میتالیپوف این سؤال را مطرح می‌کند که آیا اصولا این رویکرد می‌تواند در آینده کارآیی پیدا کند یا نه.