ابداع ربات‌های سگ‌نما چه کاربردی در زندگی روزمره دارند؟

به گزارش مجله خبری نگار/سرپوش، نمایشگاه بین‌المللی مراقبت و توانبخشی چین ۲۰۲۵ که در پکن برگزار شد، بیش از یک رویداد فناورانه بود. این نمایشگاه نه تنها آخرین محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی را برای افراد دارای معلولیت به عرصه نمایش گذاشت، بلکه بازتابی از تغییر پارادایم در سیاست‌های اجتماعی و نوآوری‌های چین بود.

حال کشوری که سال‌هاست در مسیر تبدیل شدن به یکی از رهبران جهانی فناوری حرکت می‌کند، اکنون به عرصه‌ای تازه قدم گذاشته است؛ استفاده از هوش مصنوعی برای بازتعریف کیفیت زندگی میلیون‌ها شهروند دارای معلولیت است.

در شرایطی که آمار‌ها نشان می‌دهد بیش از ۱۷ میلیون فرد کم‌بینا تنها در چین زندگی می‌کنند و صد‌ها هزار نفر دیگر با مشکلات شنوایی و حرکتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ارائه ابزار‌هایی که بتوانند استقلال فردی و اجتماعی این گروه‌ها را تقویت کنند، نه فقط یک ضرورت انسانی بلکه یک سرمایه‌گذاری راهبردی برای آینده جامعه محسوب می‌شود.

ربات سگ‌نما؛ جایگزینی فناورانه برای رفع کمبود‌ها

یکی از جذاب‌ترین و بحث‌برانگیزترین محصولات معرفی‌شده در این نمایشگاه، ربات سگ‌نمای راهنما بود. این محصول توسط تیم پروفسور «جیانگ یوکیو» در دانشگاه «شنیانگ لیگونگ» توسعه یافته است و در غرفه‌ای ویژه توجه بسیاری از بازدیدکنندگان و خبرنگاران را به خود جلب کرد.

این ربات نه تنها افراد کم‌بینا را در عبور از موانع و یافتن مسیر یاری می‌کند، بلکه امکاناتی فراتر از سگ‌های راهنمای واقعی ارائه می‌دهد. قابلیت‌هایی همچون ناوبری هوشمند، تشخیص چهره، گفت‌وگوی صوتی با هوش مصنوعی و توصیف صحنه، این دستگاه را به ابزاری همه‌جانبه بدل کرده است.

یانگ وی، استاد و مربی دانشکده فنی مهندسی تجهیزات در گفت‌و‌گو با خبرنگار شینهوا توضیح داد: «ما تلاش زیادی روی سخت‌افزار دستگاه و الگوریتم‌های ناوبری آن کرده‌ایم. این ربات مجهز به رادار لیزری حالت جامد با شعاع اسکن ۷۰ متر است که دقت تشخیص صحنه را بهبود می‌بخشد. علاوه بر آن، دوربین عمق‌سنج و رادار ال۱ (L۱) در چانه، اطلاعات محیطی دقیقی را در اختیار هوش مصنوعی قرار می‌دهد.»

وی افزود: «اگر رادار و دوربین، چشم‌های این سگ باشند، هوش مصنوعی مستقر در محل، مغز آن است که هر قدم ربات را هدایت می‌کند.»

نکته مهم در این نوآوری، پاسخ به یک نیاز واقعی است. طبق گزارش انجمن نابینایان چین، در سراسر کشور تنها ۴۰۰ سگ راهنما وجود دارد؛ عددی ناچیز در مقایسه با میلیون‌ها فرد نیازمند. ظهور سگ‌های الکترونیکی در عمل می‌تواند تحقق شعار «یک سگ برای هر نفر» را ممکن سازد.

تلفن همراه با قابلیت کمک شنوایی

در حوزه شنوایی نیز نوآوری‌هایی چشمگیر معرفی شد. شرکت «ترمینال آنر» قابلیت جدیدی برای گوشی‌های هوشمند خود رونمایی کرد؛ تبدیل صدا به متن بدون نیاز به اینترنت. این قابلیت که بر پایه پردازش هوش مصنوعی داخلی توسعه یافته است برای کاربران کم‌شنوا تحولی اساسی محسوب می‌شود.

لیو شیائوجون مدیر بخش اجتماعی این شرکت، گفت: «در تحقیقات ما، کاربران کم‌شنوا به دفعات خواستار این بودند که مکالماتشان ضبط و متن آن برای بررسی بعدی ذخیره شود. به همین دلیل ما ویژگی ضبط تماس را اضافه کردیم که متن تولید شده توسط هوش مصنوعی نیز همزمان ذخیره می‌شود.»

این نوآوری نه تنها باعث سهولت ارتباط برای ناشنوایان می‌شود، بلکه در محیط‌های فاقد شبکه نیز کارآمد است؛ امکانی که در بسیاری از مناطق روستایی چین اهمیت دارد.

دستیار دیداری هواوی برای کم‌بینا‌ها

غرفه هواوی با رونمایی از دستیار هوش مصنوعی «Xiaoyi» توجه‌ها را جلب کرد. این دستیار زمانی که فرد کم‌بینا او را صدا می‌زند، وارد مکالمه می‌شود و با استفاده از لنز دوربین و مدل‌سازی در مقیاس بزرگ، محیط پیرامون را توصیف می‌کند.

این فناوری به نوعی مکمل ربات سگ‌نما است؛ چراکه نه تنها در ناوبری بلکه در درک بصری جهان اطراف نیز به کاربران کمک می‌کند، بلکه کاربر هم می‌تواند از طریق چت ویدیویی، اطلاعاتی دقیق از محیط از رنگ لباس افراد گرفته تا جزئیات اشیا و نوشته‌ها دریافت کند.

براساس گزارش‌ها، بیش از ۸۵ میلیون نفر در چین نوعی از معلولیت را تجربه می‌کنند که از این میان، ۱۷ میلیون نفر دچار نابینایی یا کم‌بینایی هستند و بیش از ۲۰ میلیون نفر با مشکلات شنوایی زندگی می‌کنند.

با وجود پیشرفت‌های اقتصادی، بسیاری از این افراد همچنان در دسترسی به خدمات توانبخشی و ابزار‌های کمک‌رسان با محدودیت مواجه‌اند و دولت چین طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در حوزه توانبخشی انجام داده است. این نمایشگاه را می‌توان بخشی از سیاست کلان پکن در راستای ارتقای کیفیت زندگی معلولان و کاهش شکاف اجتماعی دانست.