روایت هلال احمر از جنگ ۱۲ روزه و ضرورت آموزش امدادگران

به گزارش مجله خبری نگار، محسن مومنی از آغاز دوره کشوری تربیت مربی پاسخ پزشکی به فوریت‌های پرتوی به میزبانی اصفهان خبر داد و گفت: در جنگ ۱۲ روزه استان اصفهان یکی از استان‌هایی بود که مورد هدف قرار گرفت.

مدیرکل هلال‌احمر استان اصفهان توضیح داد:بلافاصله پس از این حمله، شایعاتی در سطح شهرستان منتشر شد مبنی بر اینکه در اطراف سایت آلودگی ایجاد شده و باید منطقه تخلیه شود. در پی این شایعات، هفت یا هشت روستا تخلیه شدند و اردوگاه اسکان اضطراری در شهرستان کاشان تعیین و دایر شد. اهالی این روستا‌ها در آنجا مستقر شدند و سپس با پیگیری همکاران دانشگاه علوم پزشکی و نیرو‌های سایت مشخص شد که خطری وجود ندارد و مردم مجدداً به روستا‌های خود بازگشتند.

آمادگی نیرو‌ها و نقش نجاتگران

مومنی با اشاره به برنامه‌های آماده‌سازی پیش از این حوادث اضافه کرد: از قبل پروتکل‌های لازم تدوین شده بود و همکاران ما با هماهنگی سایت و مانور‌هایی که پیش‌تر برگزار شده بود می‌دانستند وظایف‌شان چیست و چه کسانی باید در چه شرایطی حضور پیدا کنند. این تجربه موجب شد در جریان حملات اخیر هم اقدامات لازم به‌موقع انجام شود. جای دارد از نیرو‌های نجاتگر خودمان قدردانی کنم. هرچند امکانات کافی در اختیار نداشتیم، اما نیرو‌ها با روحیه‌ای بی‌پروا و همراه با ابتکار عمل وارد میدان شدند. همه تمایل داشتند که اگر خدای نکرده حادثه‌ای رخ دهد در صحنه باشند و کمک کنند.

وی با اشاره به حجم سنگین حملات دشمن یادآور شد: علاوه بر این دو سایت، صنایع دیگر استان هم مورد هدف قرار گرفتند. به یاد دارم در یک مقطع زمانی ۱۴ نقطه به‌طور همزمان مورد اصابت قرار گرفت و ما مجبور شدیم ۱۴ عملیات را همزمان مدیریت کنیم. در یکی از این عملیات‌ها نزدیک به ۲۰ نفر به شهادت رسیدند که همکاران ما تنها وظیفه انتقال پیکر‌های آنان را بر عهده گرفتند.

ضرورت هماهنگی واحد‌های صنعتی و امدادی

مدیرکل هلال‌احمر اصفهان با تأکید بر ضرورت افزایش هماهنگی‌ها گفت: این حوادث نشان داد که باید در هر لحظه آماده باشیم. استان‌های مختلف کشور ظرفیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های متفاوتی دارند؛ چه در حوزه نظامی، چه در بخش هسته‌ای و چه در صنایع دیگر؛ بنابراین متناسب با این شرایط باید آمادگی لازم برای پاسخگویی به حوادث وجود داشته باشد.

وی افزود: متأسفانه برخی از واحد‌های اچ‌تی در صنایع فعال نیستند؛ چه در پالایشگاه‌ها و چه در مراکز صنعتی دیگر. اما همین جنگ ۱۲ روزه یک تلنگر جدی بود تا این واحد‌ها فعال‌تر شوند و هماهنگی بهتری با سایر ارگان‌های درگیر پیدا کنند. اگر چنین هماهنگی‌هایی برقرار شود، امکان پاسخگویی به حوادث با سرعت و دقت بیشتری فراهم خواهد شد.

وی با بیان اینکه برخی هماهنگی‌ها به‌طور منظم در بخش‌هایی مانند فرودگاه‌ها انجام می‌شود، ادامه داد: در موضوع فرودگاه‌ها ما پروتکل مشخصی با نیرو‌های نظامی داریم و تمرین‌هایی نیز به‌طور منظم برگزار می‌شود. حالا اگر این الگو در سایر واحد‌ها هم پیاده‌سازی شود و آنها توانمندتر شوند، قطعاً زمان پاسخگویی کوتاه‌تر و اقدامات مؤثرتر خواهد شد.

مومنی با اشاره به عملکرد نیرو‌های امدادی در این جنگ بیان کرد: میانگین حضور ما در صحنه بر اساس سامانه‌ای که داده‌ها را ثبت کرده، ۱۲ دقیقه و چند ثانیه بود. اما در واقعیت، کمک‌های اولیه موثر را افرادی که در محل حادثه حضور دارند می‌توانند ارائه دهند. به همین دلیل تأکید ما بر آموزش مربیان و افزایش آمادگی نیرو‌های محلی است تا بتوانند در لحظه نخست حادثه نقش‌آفرین باشند.

وی ادامه داد:امیدوارم بتوانیم دوره‌های مختلفی از این دست را برگزار و مربیانی را تربیت کنیم که در استان‌های خودشان مثمرثمر باشند. امیدوارم هیچ حادثه‌ای رخ ندهد و نیازی به چنین آمادگی‌هایی پیش نیاید، اما واقعیت این است که همیشه باید آماده باشیم. در هر شرایطی باید توان پاسخگویی داشته باشیم تا اگر اتفاقی افتاد بتوانیم بهترین کمک را به بازماندگان حوادث ارائه دهیم.

اهمیت تجربه جنگ تحمیلی و نقش جمعیت

در ادامه محسن مرتضی مرادی‌پور، سرپرست پدافند غیرعامل جمعیت هلال‌احمر کشور با اشاره به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه گفت: این جمعیت در طول جنگ تحمیلی در خط مقدم خدمات امدادی حاضر شد و درخشش آن با شهدایی که تقدیم نظام شد، نشان‌دهنده توانمندی‌های هلال‌احمر است. استان اصفهان نیز شهید بزرگواری به نام شهید میر محمدی تقدیم کشور کرد که نشان‌دهنده تعهد جمعیت در این منطقه است.

وی در ادامه به اقدامات ساختاری جمعیت در حوزه پدافند غیرعامل اشاره کرد و‌گفت: اولین گام مهم ایجاد ساختار اداره کل پدافند غیرعامل و ستاد مرکزی جمعیت بود. پیش از این، این حوزه در جمعیت به‌صورت پراکنده و بدون یکپارچگی فعالیت می‌کرد. با جلسات فشرده‌ای که با سازمان پدافند غیرعامل و همکاران جمعیت برگزار شد، سند اصلی پدافند غیرعامل تدوین شد. زمانی که من مسئولیت را پذیرفتم، حدود ۶۰ نظام عملیاتی و طرح ابلاغ شده وجود داشت که هر کدام به‌صورت جداگانه در جمعیت اجرا می‌شد. لازم بود این سند و قوانین مرتبط یکپارچه شود.

نقش سند بالادستی در مدیریت آمادگی

مرادی‌پور با بیان اینکه این سند در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید، افزود: این دستورالعمل به‌عنوان سند بالادستی و مرجع اصلی جمعیت هلال‌احمر شناخته شد و شامل پروتکل‌های حوادث اجتماعی بود که پیش از این توسط کمیته دائمی پدافند غیرعامل ابلاغ شده بود. بازنگری و اصلاح این دستورالعمل‌ها باعث شد جمعیت بتواند به‌عنوان مرجع رسمی در امر پدافند غیرعامل فعالیت کند. این دستورالعمل توسط سردار شهید باقری به‌عنوان سند بالادستی ابلاغ شد که نقطه عطفی در مسیر مدیریت آمادگی جمعیت بود.

آمادگی در برابر حملات خصمانه و تقویت تیم‌های تخصصی

وی با اشاره به حملات خصمانه اخیر اظهار کرد: پس از ابلاغ سند بالادستی، جمعیت توانست پروتکل‌های خود را در مواجهه با حملات خصمانه شناسایی و اجرا کند. برای نمونه در یک سایت شیمیایی یا پرتابی، نیاز است تیم‌های حرفه‌ای و آموزش‌دیده با تجهیزات کامل حضور داشته باشند. این تیم‌ها نه تنها داخل سایت بلکه در لایه‌های بیرونی نیز پیش‌بینی شده‌اند تا در صورت آسیب به سایت، عملیات امدادرسانی بدون وقفه ادامه یابد. هلال‌احمر به‌عنوان پشتیبان آتش‌نشانی و اورژانس، در زمینه امدادرسانی، اسکان اضطراری، توزیع اقلام و خدمات حمایتی بی‌رقیب فعالیت خواهد کرد.

مرادی‌پور تأکید کرد: این سند بالادستی از طریق دبیرکل جمعیت به همه استان‌ها ابلاغ شد و حیطه اختیارات هلال‌احمر را مشخص می‌کند. در گام دوم مدیریت آمادگی، سازماندهی، آموزش و تجهیز تیم‌های امدادی اهمیت ویژه‌ای دارد. این اقدامات با حمایت دبیرکل جمعیت در حال تقویت است و تجهیزات لازم در اختیار استان‌ها قرار می‌گیرد.

اهمیت مربیان و آموزش‌های تخصصی

سرپرست پدافند غیرعامل جمعیت هلال‌احمر تصریح کرد: شما عزیزان به‌عنوان حلقه اصلی اجرای این فرایند و انتشار تجربیات نقش بسیار مهمی دارید. امیدواریم با دوره‌های آموزشی برگزارشده، مربیان توانمند تربیت شوند و در استان‌های خودشان اثرگذار باشند. این دوره‌ها به تقویت توان عملیاتی و پاسخگویی به حوادث کمک می‌کند و به‌عنوان سند بالادستی، مسیر فعالیت‌های امدادی را روشن می‌کند.

آموزش و آمادگی، اصل مهم مدیریت بحران است؛ هر حادثه جدید، راهکار جدید می‌طلبد

منصور شیشه‌فروش ضمن تبریک آغاز این دوره به همه شرکت‌کنندگان، اظهار داشت: خوشحالم که این دوره آغاز شد و به همه عزیزان حضور یافته تبریک می‌گویم. حضور اساتید، پزشکان، پرستاران و خانواده بزرگ مربیان در این جمع، نشان‌دهنده اهتمام جدی استان اصفهان به آموزش و ارتقای آمادگی در حوزه مدیریت بحران است.

وی با تاکید بر اینکه هدف اصلی این دوره صرفاً دریافت گواهی نیست و شرکت‌کنندگان باید با تمام وجود از آموزش‌ها استفاده کنند، افزود: این دوره فرصتی است تا شما مربیان بتوانید در استان‌های خود مهارت‌های لازم را منتقل کنید و در مواقع بحرانی، پاسخگویی مناسب و مؤثر داشته باشید. فلسفه حضور شما در این دوره، درک مسائل و آموزش آنهاست تا بتوانیم جان و آرامش مردم را حفظ کنیم.

مدیرکل مدیریت بحران استان با اشاره به اهمیت آموزش و پیشگیری در حوادث طبیعی و غیرمترقبه گفت: وظایف سازمان مدیریت بحران شامل همه حوادث طبیعی و موضوعات پدافند غیرعامل است و آموزش صحیح نقش مهمی در کاهش خسارات دارد. تجربه کرونا نشان داد که رعایت پروتکل‌ها و آموزش به موقع، می‌تواند زندگی مردم را نجات دهد و درس‌آموزی از هر حادثه برای آیندگان بسیار ارزشمند است.

وی افزود:اقدامات انجام‌شده در حوادث همیشه باید مستند سازی و تحلیل شود تا تجربه‌ها برای آینده باقی بماند. همانطور که در کرونا دیدیم، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک توسط افراد می‌تواند به حفظ سلامت جمعی کمک کند و آموزش‌های مجازی نیز نقش مؤثری در انتقال دانش داشت.

شیشه‌فروش ادامه داد:ما امروز اینجا جمع شده‌ایم تا تجربه‌ها را بیاموزیم، تحقیق کنیم و آموزش‌ها را به درستی منتشر کنیم. این دانش به ما کمک می‌کند تا در مواجهه با هر حادثه‌ای، از آمادگی لازم برخوردار باشیم و بتوانیم اثرگذاری مثبت بر جامعه داشته باشیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تهدید‌ها و فرصت‌های ناشی از حوادث افزود:حادثه‌های جدید، راهکار‌های جدیدی می‌طلبد. شاید اگر جنگ رخ نمی‌داد، کسی به فکر نمی‌افتاد که باید چه اقداماتی انجام دهیم. تجربه‌های میدانی نشان می‌دهد که در زمان جنگ، وقتی دشمن اعلام می‌کرد یک منطقه در تهران هدف قرار خواهد داد، جمعیت زیادی سردرگم می‌شد و نمی‌دانستند کجا بروند و مشخص شد که نیاز به پناهگاه داریم و ظرفیت‌های مناسب باید شناسایی شوند. اکنون متخصصان شهرسازی و ساختمان به این نتیجه رسیده‌اند که ساختمان‌های جدید باید پناهگاه داشته باشند و موارد ایمنی با شدت بیشتری رعایت شوند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تأکید کرد: تهدید‌ها می‌توانند فرصت ایجاد کنند و لازم است این فرصت‌ها را به ارائه راهکار‌های جدید و آموزشی تبدیل کنیم. وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد، خانواده‌ها سریع واکنش نشان می‌دهند و ما باید آمادگی لازم را داشته باشیم. جمع شدن ما به عنوان اعضای جمعیت هلال احمر و سایر نهاد‌های مرتبط، فرصتی است برای تبادل نظر، برنامه‌ریزی و ارتقای آمادگی در امداد و نجات. اگر با هم صحبت نکنیم، کارایی کاهش پیدا می‌کند.

وی اضافه کرد: در حوزه مدیریت بحران، آموزش‌های میدانی و عملیاتی بسیار اهمیت دارد. تیم‌ها باید بدانند چگونه در لحظه بحران اقدام کنند، محدودیت‌ها را در نظر بگیرند و با اطلاعات دقیق از منطقه و جمعیت مخاطب استان اصفهان، تصمیم‌گیری کنند. تجهیز و آماده‌سازی ابزار و فناوری‌های نوین، از جمله سیستم‌های اطلاعاتی و ابزار‌های جست‌و‌جو و امداد، نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری و کنترل حوادث دارد.

شیشه‌فروش در پایان خاطرنشان کرد:آمادگی، تخصص، آموزش قبلی و هماهنگی با مرکز مدیریت بحران و سایر نهاد‌های تخصصی، زمینه‌ای است تا در هر نوع حادثه‌ای بتوانیم پاسخ مؤثر و سریع داشته باشیم و آرامش و امنیت جامعه حفظ شود. حضور شما در این دوره، فرصتی است تا با همه مسائل به صورت عملیاتی و کاربردی آشنا شوید و توانمندی لازم را برای خدمت به مردم کسب کنید.