به گزارش مجله خبری نگار، یک نظرسنجی که توسط GlobalWebIndex، یک شرکت تحقیقاتی متخصص در دادههای کاربران اینترنت، در ۳۴ کشور انجام شد، نشان داد که کاربران اینترنت به طور متوسط ۶.۵ ساعت در روز را آنلاین میگذرانند.
این نظرسنجی نشان داد که کاربران در تایلند، فیلیپین و برزیل گزارش دادهاند که بیش از نه ساعت در روز را آنلاین میگذرانند که یک سوم این ساعات در رسانههای اجتماعی سپری میشود.
مطالعات علمی هنوز در حال بررسی تأثیر واقعی دستگاههای الکترونیکی بر سلامت جسمی و روانی هستند.
به گفته شیمی کانگ، روانشناس کانادایی متخصص در زمینه اثرات اعتیاد بر سلامت روان کودکان و نوجوانان، اخیراً بسیاری از پزشکان افسردگی، اضطراب و نارضایتی از تصویر بدن را با استفاده بیش از حد از دستگاهها و فناوریهای دیجیتال مرتبط دانستهاند و اکنون اعتیاد دیجیتال را به عنوان یک اختلال سلامت روان تشخیص میدهند.
با این حال، مانند غذا، برخی از دستگاهها و فناوریهای دیجیتال نسبت به سایرین مضرتر یا مفیدتر هستند. اگر میخواهیم از مضرات آنها اجتناب کنیم و از مزایای آنها بهرهمند شویم، ابتدا باید بفهمیم که این دستگاهها چگونه بر مغز ما تأثیر میگذارند.
دکتر کانگ خاطرنشان کرد که مغز با دستگاههای الکترونیکی به روشی مشابه متابولیسم تعامل دارد، زیرا به طور کلی شش نوع مختلف از مواد شیمیایی عصبی - مواد شیمیایی که سیستم عصبی را فعال میکنند - را در بدن ما ترشح میکند، یعنی:
– سروتونین، که وقتی خلاق هستیم، وقتی با دیگران ارتباط برقرار میکنیم یا وقتی احساس میکنیم که به طور مثبت به جامعه کمک میکنیم، ترشح میشود.
اندورفینها، «مسکنهای طبیعی درد» بدن، زمانی آزاد میشوند که ما درگیر ذهنآگاهی، مدیتیشن، ورزشهای قلبی-تنفسی و سپاسگزاری میشویم.
اکسیتوسین: این هورمون در طول تعاملات عاطفی با دیگران در روابط اجتماعی مثبت توسط بدن ترشح میشود. اگرچه این هورمون به طور کلی مفید است، اما برخی افراد ممکن است از احساساتی که این هورمون ایجاد میکند، برای فریب دادن کودکان یا نوجوانان قربانی خود به صورت آنلاین و با هدف اخاذی و سوءاستفاده جنسی سوءاستفاده کنند.
دوپامین یک انتقالدهنده عصبی است که با لذت و پاداش فوری و همچنین اعتیاد مرتبط است. فناوریها و دستگاههای دیجیتال بهطور خاص برای تحریک ترشح دوپامین طراحی شدهاند.
آدرنالین به عنوان تنظیم کننده واکنش «جنگ یا گریز» در هنگام مواجهه با خطر یا حمله ناگهانی شناخته میشود، اما مغز این انتقال دهنده عصبی را در پاسخ به تعاملات کاربران رسانههای اجتماعی، چه از طریق لایک کردن و چه از طریق تلاش برای جلب توجه، نیز ترشح میکند.
کورتیزول: بدن این هورمون را در پاسخ به استرس روانی ترشح میکند، به همین دلیل است که افراد خسته، کمخواب، پرمشغله و حواسپرت اغلب از افزایش سطح کورتیزول در خون رنج میبرند.
با این حال، همه فناوریها و دستگاههای دیجیتال یکسان نیستند. بلکه، این نحوه استفاده ما از دستگاههای تکنولوژیکی است که میزان سود یا زیان ما از آنها را تعیین میکند.
کانگ توضیح داد که دستگاهها و فناوریهای سلامت دیجیتال، دستگاههایی هستند که مغز را برای ترشح سروتونین، اندورفین یا اکسیتوسین تحریک میکنند.
اپلیکیشنهای مدیتیشن، اپلیکیشنهای خلاقانه و اپلیکیشنهای ارتباطی که به ما در ایجاد ارتباطات اجتماعی کمک میکنند، تنها نمونههایی از فناوریهای سلامتی هستند.
اما اگر دوز دوپامین خود را افزایش دهید، که در کسب عادات جدید نقش دارد، ممکن است وارد چرخه خطرناکی شوید که میتواند شما را به سمت اعتیاد سوق دهد.
کانگ گفت: «فرض کنید فرزند شما عاشق اپلیکیشنی است که تفکر خلاق را پرورش میدهد و به ساخت فیلم با استفاده از آن علاقهمند میشود، اما پس از مدتی، آنقدر بیش از حد از آن استفاده میکند که روزانه شش یا هفت ساعت را صرف آن میکند.»
او افزود: «این اپلیکیشن را نمیتوان یک بازی بیفایده، مانند Candy Crush که فقط دوپامین را در مغز آزاد میکند، در نظر گرفت، اما باید مراقب باشید و هنگام استفاده از آن برای خودتان محدودیت زمانی تعیین کنید.»
از سوی دیگر، کانگ معتقد است که تکنیکهای بیکیفیت و بیفایدهای وجود دارند که ممکن است ما از آنها فقط برای آسیب رساندن به خودمان استفاده کنیم. کانگ آنها را به غذاهای کمارزشی تشبیه میکند که برخی افراد برای تسکین احساسات منفی، مانند زمانی که تحت استرس روانی هستیم، مصرف میکنند.
او میگوید: «آنچه ما را نگران میکند، مطالب مضر یا توهینآمیز در اینترنت است که ممکن است مراکز لذت و پاداش در مغز را فعال کنند، مانند پورنوگرافی، قلدری سایبری، قمار یا بازیهای ویدیویی که مانند دستگاههای اسلات طراحی شدهاند و ممکن است اعتیادآور باشند، یا مشارکت در گسترش نفرتپراکنی علیه یک گروه خاص.»
کانگ تأکید کرد که اعتدال در استفاده از دستگاهها و فناوریهای دیجیتال مستلزم اجتناب از محتوای مضر آنلاین است. با این حال، اشکالی ندارد که هر از گاهی برخی از قوانین را زیر پا بگذارید.
برای مثال، پزشکان به ما توصیه میکنند که از غذاهای فرآوری شده و نوشیدنیهای شیرین دوری کنیم، اما خوردن پیتزا و پاپ کورن با بچهها در یک شب آخر هفته اشکالی ندارد.
به همین ترتیب، گشت و گذار در اینستاگرام یا انجام بازیهای ویدیویی در طول استراحتهای کوتاه نیز اشکالی ندارد.
گزارشی از GlobalWebIndex بیان میکند که از هر ۱۰ کاربر اینترنت در بریتانیا و ایالات متحده، هفت نفر سعی کردهاند استفاده خود از دستگاههای الکترونیکی را تعدیل کنند یا استفاده از دستگاههای دیجیتال را یا در حین سفر یا برای مدت طولانی متوقف کردهاند.
برخی گزارش دادند که حسابهای رسانههای اجتماعی خود را بسته و برخی برنامهها را از تلفنهایشان حذف کردهاند، در حالی که برخی دیگر گزارش دادند که زمان آنلاین بودنشان به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
به گفته دکتر کانگ، استفاده ما از دستگاههای الکترونیکی نباید سایر نیازهای اساسی انسانی ما را تحت الشعاع قرار دهد. او خاطرنشان میکند که ما به هشت تا نه ساعت خواب در روز، دو تا سه ساعت فعالیت بدنی نیاز داریم و باید به بیرون برویم و در معرض نور طبیعی قرار بگیریم. اگر استفاده شما از دستگاههای الکترونیکی باعث شود که از سایر فعالیتهای ضروری خود غافل شوید، این استفاده بیش از حد از فناوری محسوب میشود.