به گزارش مجله خبری نگار، این یافتههای نگرانکننده، دریچهای به سوی درک جدیدی از چگونگی تأثیر پلاستیک بر سلامت ما به شیوههایی که هرگز تصور نمیکردیم، میگشاید.
یک تیم تحقیقاتی از نروژ، مواد شیمیایی استخراج شده از لولههای پزشکی و بستههای آبرسان ورزشی ساخته شده از پلی وینیل کلراید (PVC) و پلی اورتان (PUR) را تجزیه و تحلیل کردند، موادی که هر روز در محصولات بیشماری در اطراف ما، از اسباببازیهای کودکان گرفته تا مبلمان منزل و بستهبندی مواد غذایی، استفاده میشوند. چیزی که آنها کشف کردند واقعاً نگرانکننده بود: این مواد شیمیایی میتوانند سیگنالهای سلولی مسئول تنظیم ساعت داخلی بدن ما را تا ۱۷ دقیقه مختل کنند.
پروفسور مارتین واگنر، از موسسه علوم و فناوری نروژ و یکی از نویسندگان این مطالعه، میگوید: «ساعت بیولوژیکی یک سیستم بسیار دقیق است که همه چیز را در بدن ما، از زمان خواب گرفته تا فرآیندهای متابولیک، کنترل میکند. هرگونه اختلال در آن میتواند در را به روی مشکلات جدی سلامتی باز کند.» او افزود که این یافتهها قطعه جدیدی را به پازل اثرات گسترده پلاستیک بر سلامت اضافه میکند که ما تازه در سالهای اخیر شروع به کشف آن کردهایم.
این مطالعه که در مجله تخصصی Environmental International منتشر شده است، مکانیسم کاملاً جدیدی را که پلاستیک از طریق آن بر سلامت ما تأثیر میگذارد، روشن میکند. در حالی که تحقیقات قبلی بر اثرات پلاستیک بر سیستم هورمونی متمرکز بوده است، این مطالعه یک مسیر بیولوژیکی کاملاً متفاوت را کشف کرده است: گیرندههای آدنوزین در سلولها، مرکز اصلی تنظیم ریتم شبانهروزی بدن.
طنز ماجرا در شباهت عجیب بین اثرات کافئین و پلاستیک، علیرغم مکانیسمهای متفاوت عملکردشان، نهفته است. در حالی که کافئین گیرندههای آدنوزین را مختل میکند تا ما را بیدار نگه دارد، مواد شیمیایی پلاستیک این گیرندهها را به شیوهای اشتباه فعال میکنند که منجر به همان نتیجه میشود: اختلال در ساعت بیولوژیکی و اختلال در ریتم شبانهروزی بدن.
اما همانطور که واگنر توضیح میدهد، بدتر این است که اثرات این مواد شیمیایی بسیار سریعتر از تأثیر آنها بر هورمونها ظاهر میشود، به این معنی که آسیب ممکن است زودتر از آنچه فکر میکردیم شروع شود. اگرچه تغییر در زمانبندی ساعت بیولوژیکی ممکن است کوچک به نظر برسد (۱۵ تا ۱۷ دقیقه)، دانشمندان تأیید میکنند که همین تغییر کوچک زمانی ممکن است برای مختل کردن سیستم ظریفی که سلامت ما را کنترل میکند، کافی باشد.
بزرگترین چالش پیش روی محققان، پیچیدگی شدید ترکیب پلاستیک است. پیویسی به تنهایی میتواند حاوی ۸۰۰۰ ماده شیمیایی مختلف باشد که برخی از آنها عمداً اضافه نمیشوند، بلکه محصول جانبی فرآیندهای تولید هستند. این پیچیدگی، تعیین دقیق اینکه کدام مواد مسئول این اثر هستند را دشوار میکند، کاری که نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
گام بعدی این تیم تحقیقاتی، مطالعهی تأثیر این موضوع بر ماهیهای زبرا است که فرآیندهای فیزیولوژیکی مشترک زیادی با انسانها دارند تا شواهد علمی کافی برای ترغیب سیاستگذاران به اعمال مقررات سختگیرانهتر و ترغیب تولیدکنندگان به طراحی مجدد محصولات پلاستیکی خود به منظور ایمنتر شدن، ارائه شود.
این مطالعه فقط یک هشدار دیگر در مورد خطرات پلاستیک نیست، بلکه شواهد جدیدی است که نشان میدهد ما تازه شروع به درک کامل میزان تأثیر این مواد بر سلامت خود کردهایم. همچنین به ما یادآوری میکند که راه حل نهایی نه در اجتناب از پلاستیک - که در دنیای مدرن ما تقریباً غیرممکن است - بلکه در بازآفرینی اساسی آن برای ایمن شدن برای استفاده انسان نهفته است.
منبع: گاردین