به گزارش مجله خبری نگار/ایمنا و به نقل از ساینس دلیلی، محققان دانشگاه پکن و دانشگاه علوم و فناوری کونمینگ کشف کردند که لیزوزومها، بخشهای کوچک سلولی مسئول تجزیه زبالهها، نقش حیاتی در پاکسازی پروتئین مضر پرجرین دارند که موجب پیری زودرس در بیماری نادر ژنتیکی Hutchinson-Gilford Progeria Syndrome (HGPS) میشود.
پرجرین با اثر «غیرمعمول غالب-منفی» عملکرد طبیعی سلولها را مختل میکند و مشکلاتی از جمله تغییر شکل غشای هسته، آسیب DNA، کوتاه شدن تلومرها و کاهش توانایی تقسیم سلولی ایجاد میکند، جالب اینجاست که مقادیر کمی از پرجرین نیز در فرایند پیری طبیعی و بیماری مزمن کلیوی مشاهده شده است، بنابراین تقویت توانایی سلولها در پاکسازی این پروتئین میتواند امیدبخش درمان HGPS و سایر بیماریهای مرتبط با پیری باشد.
تیم پژوهشی با استفاده از تصویربرداری ایمنی فلورسانس، رصد سلولهای زنده و تحلیلهای بیوشیمیایی مسیر حرکت پرجرین در سلولها را بررسی کردند، آنها مشاهده کردند که پرجرین ابتدا در نزدیکی غشای هسته ظاهر میشود و سپس از طریق فرآیندی به نام جوشش غشای هستهای وارد سیتوپلاسم میشود، جایی که معمولاً باید از طریق مسیر اتوفژی-لیزوزوم تجزیه شود.
با این حال، در سلولهای HGPS، این مسیر ناکارآمد است و پرجرین تجمع پیدا میکند، بررسی ژنهای مرتبط با عملکرد لیزوزوم نشان داد که فعالیت آنها به شدت کاهش یافته و خود لیزوزومها دچار اختلال شدهاند.
محققان سپس دو روش برای بازسازی عملکرد لیزوزوم آزمایش کردند: تحریک پروتئین کیناز C (PKC) و مهار mTORC۱. هر دو روش عملکرد لیزوزوم را بهبود داده، پاکسازی پرجرین را افزایش داده و نشانههای پیری سلولی همچون آسیب DNA و توقف رشد را کاهش دادند.
این نتایج نشان میدهد که فعالسازی سیستم بازیافت طبیعی سلولها میتواند برخی از اثرات مضر تجمع پرجرین را معکوس کند. دکتر چوانماو ژانگ، سرپرست تیم، میگوید: «لیزوزومها بازیگران کلیدی در حفظ سلامت سلولی هستند و فعالسازی آنها ممکن است راهکاری مؤثر برای مقابله با پیری طبیعی و زودرس ارائه دهد»، این کشف افقهای جدیدی برای توسعه درمانهای ضد پیری و داروهایی که سیستمهای درونی پاکسازی سلول را هدف قرار میدهند، باز کرده و امید به مدیریت بیماریهای مرتبط با سن و پیری را افزایش میدهد.