به گزارش مجله خبری نگار، این مطالعه که توسط دانشگاه گوتینگن در آلمان انجام شد و در مجله Solid Earth منتشر شد، نشان داد که صفحه اقیانوسی باستانی معروف به اقیانوس تتیس (یا نئو تتیس)، که زمانی بین قارههای اوراسیا و شبه جزیره عربستان قرار داشت، به صورت افقی در زیر سطح زمین جدا میشود و باعث ایجاد انحنای غیرعادی در منطقه میشود.
همانطور که قارهها در طول میلیونها سال به سمت یکدیگر حرکت میکنند، صفحات اقیانوسی بین آنها تا اعماق زیاد زیر سطح زمین میلغزند.
در نهایت قارهها با هم برخورد میکنند و باعث میشوند که سنگهای لبههای آنها بالا آمده و رشتهکوههای عظیمی مانند رشتهکوههای زاگرس (رشتهکوهی واقع در غرب ایران و شرق عراق) را تشکیل دهند.
با گذشت زمان، وزن این کوهها باعث میشود که سطح زمین در اطراف آنها منحنی شود و فرورفتگیهایی در محل تجمع رسوبات ایجاد شود، مانند آنهایی که دشتهای بین النهرین را تشکیل دادهاند.
محققان با استفاده از مدلهای ریاضی دریافتند که وزن رشتهکوههای زاگرس به تنهایی نمیتواند خمیدگی عمیق ۳ تا ۴ کیلومتری جنوب شرقی منطقه را توضیح دهد. نتایج حاکی از آن است که صفحه اقیانوسی «دریای تتیس» که همچنان به صفحه عربی متصل است، به تدریج از جنوب شرق ترکیه به شمال غرب ایران جدا میشود که این امر انحنای سطح زمین را افزایش میدهد.
صفحه اقیانوسی بین صفحات قارهای عربستان و اوراسیا در حال شکستن است. یک تیم تحقیقاتی بینالمللی از دانشگاه گوتینگن چگونگی تأثیر کوههای زاگرس در عراق بر خمیدگی سطح زمین را بررسی کردهاند. یافتههای آنها، منتشر شده در Solid Earth
— Nirmata (En_formare) ۲۹ ژانویه ۲۰۲۵
دکتر رناس کوشناو، نویسنده اصلی این مطالعه و محقق در گروه زمین شناسی و ژئوفیزیک ساختاری در دانشگاه گوتینگن، گفت: پیدا کردن این که میزان رسوب انباشته شده در منطقه مورد مطالعه بیشتر از آن چیزی است که بتوان تنها با وزن کوههای زاگرس توضیح داد، شگفت آور بود.
مدل ژئودینامیکی توسعه یافته توسط محققان نه تنها تکامل سطح زمین را توضیح میدهد، بلکه میتواند به مناطق دیگر مانند اکتشاف منابع طبیعی از جمله ذخایر معدنی و انرژی زمین گرمایی و همچنین بهبود ارزیابی خطر زلزله کمک کند.
کوچنو افزود: "این تحقیق به درک ما از نحوه عملکرد پوسته جامد زمین کمک میکند و میتواند در آینده کاربردهای عملی داشته باشد. "
منبع: Eurekalert