زیارت جامعه کبیره؛ یادگار امام هادی (ع)

به گزارش مجله خبری نگار،حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقی ذاکر به مناسبت ولادت امام هادی (ع) در خصوص ویژگی‌های امام هادی (ع) اظهار کرد: امام هادی (ع) دهمین امام شیعیان در۱۵ ذی الحجه سال٢١٢ هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. ایشان در ۸ سالگی به امامت منصوب شد و ٣۴ سال امامت کردند.

وی افزود: در تاریخ نوشته شده که امام هادی (ع) هیچ میلی به دنیا نداشتند و تمام گرایش ایشان به خداوند متعال بود. امام هادی (ع) بسیار اهل انفاق بودند، از فردی روایت شد که امام به او گفتند «گوسفندان فراوانی بخر، من هم گوسفندان زیادی خریدم و وقتی برای امام آوردم؛ ایشان همه گوسفندان را در راه خداوند انفاق کردند»؛ امام هادی (ع) به صورت مرتب قربانی می‌کردند.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: هر کسی به محضر امام هادی (ع) می‌رسید و خواسته‌ای داشت، ایشان بلافاصله نیاز او را برآورده می‌کردند. در تاریخ گفته شده انفاق امام هادی (ع) به حدی بود که از پادشاهان کسی توانایی انجام چنین انفاقی را نداشت، امام (ع) تمام عالم را برای تقرب به خدا می‌خواستند و کسی که محو عبادت خود و توجه به خداست این چنین انفاقی می‌تواند داشته باشد. ایشان هیچ توجهی به امور مادی و دنیوی نمی‌کردند و اینگونه نسبت به خداوند متعال بندگی می‌کردند.

وی با بیان روایتی از امام هادی (ع)، تصریح کرد: روایت است که شخصی به نام ابوهاشم جعفری می‌گوید که «مشکلات مالی زیادی پیدا کرده بودم و تصمیم گرفتم برای درخواست نزد امام هادی (ع) بروم وقتی به خدمت ایشان رسیدم پیش از آن که سخن بگویم، امام فرمودند «ای ابوهاشم کدام یک از نعمت‌های خدا را می‌خواهی شکر کنی آن ایمانی که خداوند به تو داده است که به وسیله آن بدن خود را از آتش دوزخ دور می‌سازی یا سلامتی که خداوند به تو داده که از آن در راه عبادت و بندگی خدا بهره می‌بری؟ یا از آن قناعتی که به شما هدیه کرده تا از درخواست از مردم بی‌نیاز کند اینها همه نعمت خداوند هستند، خداوند به تو توجه دارد و به تو ایمان، سلامتی و قناعت داده است، امام بعد از این کلمات‌شان فرمودند علت آنکه اول سخن را آغاز کردم این بود که گمان کردم که می‌خواهی برخی از مشکلاتت را برای من بگویی و شکایت کنی، خودم قبل از اینکه تو بخواهی بگویی دستور دادم که ۲۰۰ دینار طلا به تو بدهند که با آن مشقت زندگی را برطرف کنی، این پول را بگیر و به همان مقدار هم بسنده کن و زندگیت را اداره کن». اینکه امام به ابوجعفر یاد دادند که زیبایی‌های زندگی را اول ببیند و مشکلات هم با قناعت قابل حل است نیز نکته قابل توجهی در زندگی همه ما است که باید به آن دقت کنیم.

باقی ذاکر در خصوص فضایل علمی امام هادی (ع) خاطرنشان کرد: علم امام هادی (ع) علم الهی است، بدین معنا همان علمی است که خداوند به عالم هستی بخشیده، امام به تمام امور غیب، هستی و آشکار آگاه بودند. در زمان زندگی امام هادی (ع) سیاست خلفای عباسی بر این بود که توجه مردم را به فقهای درباری جلب کنند و در حقیقت آراء و نظرات آنها را به رسمیت بشناسند و نگذارند که آن مقام اهل بیت (ع) شناخته شود.

وی ادامه داد:، اما در مدتی که امام هادی (ع) در سامرا بودند، چندین بار در میان فقهایی که درباری بودند خطای فتوا به وجود آمد و ناگزیر شدند و به امام هادی (ع) مراجعه کردند، هیچ کدام از فقها نتوانستند آن مشکل را حل کنند به همین دلیل به امام هادی (ع) مراجعه کردند، این حضرت با دلایل روشن و دقیق آن مشکل را حل و نشان دادند که امام اشراف‌شان به علوم بسیار کامل است.

این کارشناس مذهبی اضافه کرد: همچنین در روایتی آمده است؛ یکی از معلمان زمان امام هادی (ع) برای تغییر افکار ایشان مامور شده بود که به ایشان درس بدهد، از آن معلم نقل شده وقتی امام هادی (ع) ۶ ساله بود برای تعلیم ایشان نزد امام رفتم وآنچنان تحت تاثیر بزرگی امام هادی (ع) قرار گرفتم که از نظرم ایشان فرد پیری بود که سرتاسر حکمت و فضائل اخلاقی را شامل می‌شد.

وی ادامه داد: این استاد بزرگ که آوازه علم و آگاهی‌اش در مدینه نظیر نداشت درمورد امام (ع) می‌گوید «از امام هادی (ع) درس گرفت و زانوی ادب زد و شاگرد امام هادی (ع) شد؛ در صورتی که مردم فکر می‌کردند من کرسی تدریس را برای ایشان گرفته‌ام.

باقی ذاکر اظهار کرد: تمام تلاش خلفای عباسی این بود که می‌خواستند از لحاظ فرهنگی در مسائل شیعیان و اهل بیت (ع) تحریف ایجاد کنند حتی کتب زیادی را علیه اهل بیت (ع) منتشر می‌کردند. در آن زمان شبهات زیادی در مورد خدا ایجاد شده بود که آیا خداوند جسم است یا روح و فلسفه وجود امام چیست و افکاری این چنینی در ذهن‌ها ایجاد شد که امام هادی (ع) به تمام شبهات و آن افکار‌ها نیز پاسخ دادند.

وی افزود: آن زمان بود که امام هادی (ع) موضوع زیارت جامعه کبیره را مطرح کردند، زیرا مردم دیگر به رشد کلامی و علمی رسیده بودند و می‌توانستند اعتقادات را از مبنا تحلیل کنند، امام هادی (ع) در زیارت جامعه کبیره به خوبی بحث واسطه فیض را مطرح می‌کند؛ اگر بخواهیم کل جامعه کبیره را در یک کلمه خلاصه کنیم زیارت جامعه کبیره به معنای شرح واسطه فیض بودن امام در نزول و صعود، یعنی هم از طرف خدا بخواهد فیضی به بندگان برسد باید از طرف امام باشد و هم اگر که قرار باشد انسان به سمت خدا حرکت کند باز هم باید از طریق امام صورت گیرد.

این کارشناس مذهبی گفت: زمانی که آخر دوران امامت امام هادی (ع) بود و بعد از ایشان امام حسن عسکری (ع) امام بعدی شیعیان بودند و بعد نیز دوران طولانی غیبت امام زمان (عج) اتفاق می‌افتاد، معارف امامت باید بیان می‌شد که در کتاب جامعه کبیره به خوبی بیان شده است، درحقیقت شناسنامه اهل‌بیت (ع) زیارت جامعه کبیره به معنای منظومه فضائل اهل‌بیت (ع) است.