بررسی نگاه «هستی» از ترکیب همایون و سامی

به گزارش مجله خبری نگار/فرهیختگان: خبر کوتاه بود، اما در همان چند دقیقه اول که منتشر شد، توانست خبر یک شود و همه درباره آن صحبت کنند. همایون شجریان و سامی یوسف قرار است آهنگ مشترکی را با هم اجرا کنند. خبر این اجرای مشترک را هم سامی یوسف طی یک پست اینستاگرامی اعلام و اسم این آهنگ را «هستی» عنوان کرد. دو روز قبل از پست یوسف، او و همایون شجریان، عکسی مشترک را در فضای مجازی منتشر کردند که از همان روز گمانه‌زنی‌هایی مبنی‌بر همکاری مشترک این دو هنرمند زده شد که قرار است آهنگی جدید را با هم بخوانند. 

براساس اطلاعاتی که به‌دست آمده، شعر این آهنگ با نگاهی به عرفان و فلسفه شرقی است. این آهنگ در دبی خوانده شده. کلیپ تصویری با جلوه‌های ویژه استودیویی از دیگر ویژگی‌های این آهنگ جدید است. 

نیمه دهه ۸۰ بود که آهنگ‌های سامی یوسف از تلویزیون پخش شد. ترانه‌هایی که اغلب اسلامی بود. همین ترانه‌ها نامش را به‌تدریج به تیتر نخست رسانه‌ها تبدیل کرد و توانست از سامی یوسف، پدیده‌ای در عرصه موسیقی اسلامی بسازد. این اتفاق زمانی شکل گرفت که تولید موسیقی اسلامی در کشورمان نادیده گرفته می‌شد و در مناسبت‌های مختلف، در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، موسیقی‌های تکراری در این حوزه پخش می‌شد که اکثر آنها بی‌کلام بودند. 

عکسش روی جلد بسیاری از مجلات رفت و مصاحبه‌های مکررش نشان داد محبوبیت او در جهان اسلام فراتر از هوادارانی است که در ایران دارد. 

او در وبسایتش، خودش را مسلمانی بریتانیایی معرفی می‌کرد، اما قطعاتی که او به انگلیسی و عربی خوانده بود، عرب‌تبار بودنش را به‌عنوان یک گزینه مطرح می‌کرد. سامی تا مدت‌ها علاقه‌ای نداشت که ملیت واقعی خود را فاش کند و هویتش در هاله‌ای از ابهام بود تا اینکه در تابستان ۱۳۹۲ تقریبا ۱۰ سال پس از فعالیت یوسف در کنفرانسی خبری در جمهوری آذربایجان قبل از اجرای کنسرت گفت: «دو پدربزرگ من اهل باکو هستند. آنها به تبریز مهاجرت کردند و البته من در سال ۱۹۸۰ در تهران متولد شدم. بعدا ما به انگلستان مهاجرت کردیم و آنجا بزرگ شدم.» 

نام واقعی او سیامک رادمنش است که با نام هنری سامی یوسف فعالیت می‌کند، پدرش بابک رادمنش هم در عرصه موسیقی فعالیت داشت و قبل از انقلاب فعالیت‌هایی به نام او ثبت شده بود. 
در این سال‌ها، خیلی‌ها منتظر بودند تا سامی یوسف به ایران بیاید، اما این اتفاق نیفتاد. سال ۹۶ صحبت‌هایی مبنی‌بر حضور وی در ایران مطرح شد، اما برخلاف وعده‌های داده شده، این خواننده به ایران نیامد و کنسرتی را در سرزمین‌های اشغالی اجرا کرد و همین کنسرت انتقادات زیادی را برای او به‌همراه داشت و حتی روی محبوبیتش و کنسرت‌های بعدی او در کشور‌های عربی تاثیر گذاشت.

پدرش در همان سال ۹۶ دلایل نیامدن او به ایران را این‌طور عنوان کرد: «کمپانی انگلیسی که سامی با آن قرارداد دارد احساسی برخورد نمی‌کند. این کمپانی شرایط خاص خودش را دارد و تاکنون شرایطی که این کمپانی برای حضور سامی در ایران تعیین کرده مانع از حضورش در ایران شده است. اما بخش زیادی از هماهنگی برای برگزاری کنسرت با حضور سامی در ایران پیش رفته و امیدواریم این اتفاق در اردیبهشت سال آینده رخ دهد. سامی بسیار دوست دارد و مشتاق است که به ایران بیاید. در ایران پدر و پسر ارتباط‌های احساسی مهمی دارند. اما این ارتباط‌های حسی برای کمپانی انگلیسی چندان اهمیت ندارد. با راهنمایی‌ها و راهکار‌هایی که به ذهن‌مان می‌رسد، سعی می‌کنیم زمینه برگزاری کنسرت سامی در ایران را فراهم کنیم. مبلغ درخواستی این شرکت انگلیسی برای برگزاری کنسرت سامی در ایران خیلی بالاست. سال قبل قرار بود او به ایران بیاید و در سالن نمایشگاه بین‌المللی کنسرتی برای سه شب برگزار کند. کمپانی انگلیسی برای انجام این کنسرت در مجموع یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار دلار پول خواست! همین مساله و مبلغ بالای کمپانی موجب انجام نشدن این برنامه شد.»

آهنگ مشترک سامی یوسف و همایون شجریان که قرار است ۱۱ تیرماه منتشر شود، حتما می‌تواند فصل جدیدی در حوزه موسیقی مشترک بین خوانندگان ایرانی و خارجی باشد. موسیقی از آن هنر‌هایی است که می‌تواند با مخاطب ارتباط بگیرد، حتی اگر به زبان مخاطب خارجی نباشد، اگر بگوییم یکی از راه‌های ایجاد و استحکام اتحاد و هم بستگی ملی همین موسیقی است، گزاف نگفته‌ایم؛ چراکه با زبان موسیقی می‌توانیم فرهنگ‌مان را در سراسر دنیا گسترش دهیم. 

موسیقی زبان بین‌المللی است و می‌تواند بین اقوام و گروه‌های مختلف در اقصی‌نقاط دنیا، اتحاد و همبستگی را بیش از پیش برقرار کند. به زبان دیگر، موسیقی به‌دلیل خاصیت و زبان مشترک در تمام دنیا به یک اندازه و یک شکل قابل‌فهم است و آحاد مختلف مردم می‌توانند به واسطه موسیقی با اقوام و ملل مختلف آشنایی کامل پیدا کنند. همین الان وقتی کنسرت خوانندگان ایرانی در خارج از کشور برگزار می‌شود، مخصوصا خوانندگان شناخته‌شده می‌بینیم غیرایرانی‌های بسیاری در این کنسرت‌ها حضور دارند و دلیل این حضور هم علاقه به موسیقی ایرانی به‌خصوص موسیقی سنتی ایران است. 

انسان‌ها در درجه اول هر ملتی را می‌توانند از فرهنگ و هنرش بشناسند و بفهمند دارای چه قابلیت‌هایی است. هنر موسیقی از شاخه‌های مهم فرهنگ است؛ اگر موسیقی کشوری دارای قابلیت‌های خوبی است، این قابلیت‌ها با پیشینه تاریخی به‌دست آمده و حضور خوانندگان ایرانی درکنار خوانندگان خارجی که در جهان شناخته‌شده هستند، می‌تواند برای فرهنگ و هنر ایران بسیار مفید و مثمرثمر باشد. 

یک نکته بسیار مهم که نباید در حوزه موسیقی از کنارش به‌راحتی بگذریم، این است که همه جای دنیا به‌دنبال حرف تازه در موسیقی هستند؛ انگار شنیدن حرف‌های جدید، برای آنها جذابیت دیگری دارد و موسیقی رایج در سرزمین خودشان آنها را راضی نمی‌کند. گوش‌شان از یکنواختی موسیقی که صبح و شب شنیده‌اند، خسته است و همین می‌تواند دلیل روشنی برای ادامه دادن این مسیر برای خوانندگان ایرانی باشد تا بتوانند موسیقی ایران را بیشتر به دنیا بشناسانند.