چرخ گردون، ۹۰ شب ایرانی‌ها را می‌چرخاند!

به گزارش مجله خبری نگار/جام‌جم: اگر به خاطر داشته باشید و از بیننده‌ها و مخاطبان سریال‌های تلویزیونی هم باشید، در دهه‌های گذشته مجموعه‌های طنز ۹۰ شبی روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما می‌رفت که مخاطبان بسیاری داشت و تمام اعضای خانواده را دور هم جمع می‌کرد تا در کنار هم از تماشای سریال‌ها لذت ببرند. اما با گذشت زمان و تغییر ذائقه مخاطبان تلویزیون، رویکرد سریال ساز‌ها نیز تغییر کرد.

در جدول پخش سریال‌ها هم تغییراتی ایجاد شد و سریال‌ها از پخش هفته‌ای یک‌بار به پخش هر شبی تغییر پیدا کرد تا این‌که مرکز سیمرغ معاونت سیما شکل گرفت و مجموعه «چرخ گردون» نخستین طنز ۹۰ شبی است که به سفارش این مرکز تولید می‌شود و قرار است از شبکه دو پخش شود. مجموعه‌ای به کارگردانی جواد مزدآبادی و تهیه‌کنندگی سعید مرادی که داستان دو رقیب کاری با بازی علیرضا خمسه و حمید لولایی راروایت می‌کند که قرار است با ماجرا‌های کمدی که این دو نفر و خانواده‌های‌شان در داستان خلق می‌کنند، خاطرات شیرین طنز‌های ۹۰شبی دهه‌های گذشته را برای ما زنده کنند. تصویربرداری این مجموعه در حال انجام است و گروه سازنده این مجموعه از تابستان امسال در پارک لاله مستقر بودند و سکانس‌های اصلی این کار را در این لوکیشن مقابل دوربین بردند. فصل اول مجموعه نمایشی چرخ گردون که به تهیه‌کنندگی سعید مرادی، نویسندگی و کارگردانی جواد مزدآبادی در مرکز سیمرغ صداوسیما تهیه و تولید شده است، از شنبه ۱۴بهمن شنبه تاچهارشنبه ساعت۲۱و۳۰دقیقه در۳۰ قسمت میزبان مخاطبان شبکه دوسیما خواهدبود. جام جم با تهیه‌کننده، مدیر تصویربرداری و علیرضا خمسه و حمید لولایی بازیگران اصلی چرخ گردون گفتگو کرده و گزارشی از روند تولید آن داشته که در ادامه می‌خوانید.

یک همزیستی مسالمت‌آمیز

پارک لاله یکی از لوکیشن‌های اصلی و ثابت این مجموعه است که گروه تهیه و تولید چند ماهی در نقاط مختلف این پارک مشغول تصویربرداری بودند و بازیگران نقش‌های اصل این سریال هم در این پارک مقابل دوربین رفته‌اند. قسمت پایانی فصل اول سریال اواسط دی‌ماه تصویربرداری شد. ما مدتی پیش به پشت‌صحنه آن در پارک لاله سر زدیم. به‌گفته عوامل برخی لوکیشن‌های این مجموعه در پارک بازسازی هم شده‌است، اما یکی از نکات جالبی که این پارک دارد و به آن شناخته می‌شود، وجود گربه‌هایی است که در این پارک زندگی می‌کنند و به خاطر دوستی که با انسان‌ها دارند، خیلی راحت با هر کسی که وارد این پارک می‌شود، احساس دوستی و نزدیکی می‌کنند. اتفاقا وقتی از عوامل درباره مزاحمت این موجودات دوست‌داشتنی سؤال می‌کنیم، می‌گویند که اصل مزاحمتی برای فیلمبرداری ندارندواتفاقا فضا را طبیعی‌تروملموس‌تر می‌کنند. حتی عابران هم به‌راحتی از مقابل دوربین عبور می‌کنند و کارگردان کات نمی‌دهد و بازیگران هم به کار خودشان ادامه می‌دهند. درساعاتی که ما برای گزارش از سریال در پشت صحنه آن بودیم، بار‌ها گربه‌های رنگارنگ از نژاد‌های مختلف مقابل دوربین حرکت یا بازی می‌کردند؛ بدون این‌که کات داده شود یا تمرکز بازیگران و عوامل به هم بریزد. می‌توان گفت یک همزیستی مسالمت‌آمیزی بین انسان‌ها و گربه‌ها در این لوکیشن شکل گرفته است. حتی عده‌ای روی آن‌ها اسم گذاشته‌اند وآن‌ها را با نام‌های مختلف صدا می‌زنند.

۴۴ لوکیشن در یک پارک

حمید لولایی، علیرضا خمسه، آیدا ابراهیمی، ماهک حسینی، سهیل میرزاآقایی و حمید حافظ شجری بازیگرانی هستند که در این لوکیشن حضور دارند و بازی می‌کنند. یکی از عوامل می‌گوید در این پارک ۴۴ لوکیشن اصلی طراحی و برخی مکان‌ها هم برای این سریال بازسازی شده‌است.

از جمله دستشویی پارک که دیوارهایش کاملا رنگ شده‌است. نکته جالب دیگر قرار گرفتن علیرضا خمسه و حمید لولایی در کنار هم است که هرکدام‌شان وزنه‌ای در کمدی و طنز محسوب می‌شوند؛ بنابراین می‌توان منتظر یک مجموعه کمدی جذاب و دیدنی بود. در بخشی از پارک که گروه مستقر شده‌اند، چادری کشیده شده تا دوربین‌ها از باران در امان باشند. روی زمین هم تراولینگ قرار دارد که دوربین روی آن حرکت می‌کند. عوامل هم در زوایای مختلف این لوکیشن و خارج از قاب تصویر مستقر هستند. سکانسی از این سریال مقابل دوربین می‌رود که در آن حمید لولایی به اتفاق دو دختر و یک پسر جوان که جزو چهره‌های جدید این سریال هستند، بازی دارند. آن‌ها باید همزمان که از پله‌های سنگی پارک پایین می‌آیند، دیالوگ‌های‌شان را هم بگویند که به دلیل حساسیت کارگردان، این سکانس بار‌ها تکرار می‌شود. تهیه‌کننده هم گوشه‌ای ایستاده و از دور نظاره‌گر است. مدام آفتاب سایه می‌شود و با نزدیک شدن به غروب آفتاب، هوا سردتر می‌شود. چند سکانس دیگر ضبط شده و هوا رو به تاریکی است که گروه دست از کار می‌کشد و همه می‌روند تا خودشان را برای روز بعد آماده کنند. البته به جز کارگردان که برای تدوین باید به دفتر کارش برود.

ایرانی کوچک را در یک پارک ترسیم کردیم

سعید مرادی، تهیه‌کننده مجموعه‌هایی، چون «بانوی سردار» و «دیگری» این بار سراغ یک اثر طنز رفته است که در این باره به جام‌جم می‌گوید: من بعد از سریال تاریخی بانوی سردار، دو اثر دیگر ساختم که محصول برون‌مرزی سازمان اوج و ملودرام‌های اجتماعی بود که در کشور افغانستان تولید شد. سریال «گل گنج» به کارگردانی آقای معیریان در حال فیلمبرداری است. از این رو تهیه‌کننده تابع تصمیم سفارش‌دهنده است و به همین دلیل است که ژانر کار‌ها با هم متفاوت است. وی در ادامه درباره ویژگی‌های این مجموعه توضیح می‌دهد: پس از تاسیس مرکز سیمرغ و تفکیک آثار و تولیدات، ماموریت مرکز سیمرغ به این سمت رفت که آثار سیتکام و هرشبی در دستور کارشان قرار بگیرد. بعد از این‌که مطرح شد، اولویت اصلی ما این بود که جامعه کوچکی را در قالب یک پارک به تصویر بکشیم. البته کار ما فرمول و فرمت سیتکام را ندارد. یعنی کار در یک لوکیشن ۳۳ هکتاری است و بیش از ۴۰ لوکیشن در این پارک به سریال اختصاص دادیم. ضمن این‌که ما طیف‌های مختلف سنی و تحصیلی را در این پارک می‌بینیم. مرادی همچنین می‌افزاید: بعد از پیشنهادی که از طرف آقای جلیلی مطرح شد، ما به شکل پژوهش میدانی در پارک قرار گرفتیم و متوجه شدیم کودکان و نوجوانان بسیاری از صبح تا غروب در این پارک حضور دارند و خدمات می‌گیرند تا طیف‌های مختلف سنی.

همین مسأله باعث شد ما این افراد را در پارک ببینیم و الگوبرداری کنیم و اینجا را به عنوان یک ایران کوچک ببینیم. از طرفی ما در اینجا گاهی آیین‌ها و رسوم ملی را می‌بینیم که ما در فیلمنامه هم گنجاندیم. البته ممکن است در روند تولید مشکلاتی را در پی داشته باشد و باعث کند شدن روند تولید شود، اما در بخش فیلمنامه این الگو گرفتن‌ها و پژوهش میدانی باعث شد تا ما همه طبقات اجتماعی و سنی را در سریال بگنجانیم. به هر حال در یک شرایطی هستیم به لحاظ طبقه سنی در کشورمان که بحث کهنسالان‌مان را در سطح کشور داریم که نویسندگان به این موضوع خیلی پرداختند. از این رو می‌توانم بگویم در این مجموعه به نوعی، به برخی از آسیب‌های اجتماعی را با زبان طنز بررسی کردیم؛ مثل بیکاری، مواد مخدر و....

این تهیه کننده در بخش دیگری از این گفتگو عنوان می‌کند: ما تلاش کردیم اثرمان صرفا یک طنز موقعیت نباشد، بلکه یک اثر شیرین اجتماعی سرگرم‌کننده باشد. وی درباره همکاری‌اش با جواد مزد‌آبادی به عنوان کارگردان سریال هم توضیح می‌دهد: من پیش از این با آقای مزدآبادی در یک مجموعه اپیزودیک همکاری داشتم که ایشان چند اپیزود از مجموعه را کارگردانی کرده بود. به همین دلیل این توافق و تفاهم در کار باعث همکاری مجدد شد. مرادی همچنین درباره انتخاب بازیگران و حضور لولایی و خمسه در کنار هم بیان می‌کند: پس از جریان تحول در سازمان، اولویت‌هایی تعریف شد. از طرفی من خودم را فرزند صداوسیما می‌دانم و مهم‌ترین نهاد فرهنگی کشور این سازمان است که ما به‌عنوان مجریان، موظف هستیم جایگاه سازمان را بالاتر ببریم.

از آنجایی که یکی از الزامات اثر نمایشی، فیلمنامه خوب است و مهم‌تر از آن ویترین و بازیگران است، به همین دلیل ما در طول دو ماه پیش‌تولید برای جذب و انتخاب بازیگران رایزنی کردیم. ضمن این‌که من به ویترین و حضور چهره‌ها در آثارم معتقدم. به همین منظور به اقتضای نقش‌ها سعی کردیم کاری با پیشانی معتبرتر به تولید برسانیم. بازیگران جوان را هم از بین ۳۰۰۰ نفر تست گرفتیم و انتخاب کردیم که خیلی خوب از پس این اعتماد برآمدند. تلفیق آن‌ها باعث شده همکاری خوبی بین بازیگران جوان و همچنین بازیگران مطرح کشور به‌وجود بیاید. وی در پاسخ به این سؤال که با وجود این‌که مخاطبان امروز خودشان طناز هستند و با گوشی‌های موبایل آیتم‌های طنز هم می‌سازند، آیا این موضوع کار را برای شما سخت‌تر نمی‌کند هم می‌گوید: اساسا هر برنامه‌سازی از ابتدا تصورش این است که یک اثر قابل‌قبول و پربیننده تولید کند. به‌هر‌حال برنامه‌سازی در تلویزیون یک قواعدی دارد؛ یکی از آن قواعد، شناخت مخاطب و ایجاد جذابیت و اولویت سفارش‌دهنده است. ما هم سعی کردیم در این کار فاکتور‌های لازم برای جذب مخاطب را ایجاد کنیم؛ چه درفیلمنامه وچه در انتخاب بازیگران و....

تصویربرداری در فصول مختلف

حسین ناظریان یکی از مدیران تصویربرداری با سابقه تلویزیون است؛ از جمله مجموعه‌های: سه دونگ سه دونگ، محکومین و چشم‌بندی. وی که مدیر تصویربرداری این مجموعه است، در گفتگو با جام‌جم درباره سختی‌های کار در لوکیشن پارک بیان می‌کند: اتفاقا خوشحالم که اغلب در کار‌های سخت حضور دارم. اغلب لوکیشن‌های این مجموعه هم در پارک و فضای باز است. ضمن این‌که به خاطر تغییر فصل در پارک مدام آفتاب و سایه می‌شود. البته بچه‌ها زودتر می‌آیند و با پارچه سعی می‌کنند مشکلات نورپردازی را رفع کنند. وی ادامه می‌دهد: حتی ما در بارندگی هم کار می‌کردیم.

با این حال تلاش کردیم تغییر وضعیت آب و هوایی و تغییر فصول به کار لطمه‌ای وارد نکند. با این حال چنین شرایطی کار ما را سخت‌تر می‌کند و اصولا کار کردن در چنین فضایی خیلی سخت‌تر از کار‌هایی است که در آپارتمان و فضا‌های بسته ضبط می‌شود. از آنجا که این سریال چهره‌های جوان بازیگر هم دارد، ناظریان درباره همکاری با آن‌ها و این‌که جوان و تازه‌کار هستند و تاثیرش روی کار تصویربرداری و پیدا کردن قاب دوربین هم می‌گوید: به خاطر علاقه و اشتیاقی که به کارشان دارند، بسیار دل به کار می‌دهند و به راهنمایی‌های ما توجه می‌کنند. چون انگیزه دارند و می‌خواهند مطرح شوند، به نکات فنی کار هم توجه می‌کنند. اتفاقا برخی از هنرمندانی که مدعی هستند، کار کردن با آن‌ها خیلی سخت‌تر است؛ بنابراین من در کار کردن با جوان‌ها راحت‌ترم. چون خام هستند، می‌توان به آن‌ها شکل داد.

وی درباره همکاری‌اش با جواد مزد‌آبادی و نگاه و سلیقه مشترکی که با هم در کار دارند می‌گوید: ما سال‌های بسیاری است که با هم کار می‌کنیم. مهم‌ترین ویژگی ایشان که خیلی به من هم نزدیک است، صبوری است و من این صبوری را در کار دوست دارم. خودم هم آدم صبوری هستم و از کار کردن در چنین فضایی لذت می‌برم. ناظریان در پایان درباره همکاری‌اش با تهیه‌کننده بیان می‌کند: این اولین سریالی است که با هم کار می‌کنیم و به نظرم بسیار آدم با اخلاقی است و امکاناتی را که ما برای یک کار نود قسمتی می‌خواستیم برایمان مهیا کرده است.

سریال‌هایی از جنس مردم

حمید لولایی که نقش کریم‌آشی را در این سریال بازی می‌کند، به‌دلیل این‌که می‌خواست زودتر به کار دیگری برسد، در گفتگو با جام‌جم به همین جمله بسنده کرد: امیدوارم مخاطبان با دیدن چرخ گردون خاطره کار‌های قبلی من برای‌شان تکرار شود. برای همه مردم عزیزم، آرزوی موفقیت دارم، شاد باشید. همچنین علیرضا خمسه که نقش غلام‌عدسی را بازی می‌کند، در گفتگو با جام‌جم از بازگشت سریال‌های طنز و ساخته‌شدن این گونه‌های نمایشی استقبال کرد وبه این نکته تأکید داشت که مردم به طنز‌های اجتماعی خوب و بانشاط نیاز دارندواگر برخی از کار‌های کمدی تلویزیون توانست از توفیق زیادی برخوردار شود به این خاطر بود که کار‌هایی از جنس مردم ساخته می‌شد.