ایران کجای رفاه دیجیتال ایستاده است؟

۱۲۱ کشور در رتبه بندی رفاه دیجیتال

این موسسه اواخر سال ۲۰۲۳ در ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) گزارشی از وضعیت رفاه دیجیتال کشور‌ها را منتشر کرده که در فهرست ۱۲۱ کشور بررسی شده (به میزان ۹۲ درصد جمعیت جهان)، نام ایران نیز به چشم
می‌خورد.

این رتبه بندی در ۵ شاخص مورد توجه قرار گرفته که پایگاه خبری تحلیلی ایران دکونومی نیز آن را گزارش کرده است:

۱-مقرون به صرفه بودن اینترنت: مردم چقدر باید کار کنند تا بتوانند یک اتصال اینترنتی پایدار داشته باشند؟ اینترنت مقرون به‎صرفه‎تر تأثیر مثبتی بر رفاه دیجیتال دارد.

۲-کیفیت اینترنت: اتصال به اینترنت چقدر سریع و پایدار است؟ اینترنت سریع و پایدار به ارتباط، کارایی کار و مصرف محتوای باکیفیت کمک می‌کند.

۳-زیرساخت الکترونیکی: زیرساخت الکترونیکی موجود چقدر توسعه یافته و فراگیر است که امکان استفاده از اینترنت را برای فعالیت‌های متنوع فراهم می‌کند.

۴- امنیت الکترونیکی: توانایی مقابله با جرایم سایبری و محافظت از حریم خصوصی آنلاین.

۵- دولت الکترونیک: دیجیتالی کردن خدمات دولتی، به حداقل رساندن بوروکراسی و فساد اداری و افزایش شفافیت.

آن طور که این رتبه بندی و بررسی بیان می‌کند، حوزه اروپا در شاخص‌های کیفیت زندگی دیجیتال گوی سبقت را از دیگران ربوده است.

مصداق این سبقت و پیشتازی را در رتبه‌های برتر این جدول می‌بینیم که ۹ کشور شامل فرانسه، فنلاند، دانمارک، آلمان، لوکزامبورگ، اسپانیا، استونی، اتریش و سوئیس در میان ۱۰ کشور اول در رفاه دیجیتال جای گرفته اند. سنگاپور با رتبه دهم بالاترین رتبه کشور غیراروپایی در شاخص رفاه دیجیتال است. پس از آن ژاپن در رتبه شانزدهم قرار دارد و ایالات متحده و کره جنوبی نیز در میان ۲۰ کشور برتر قرار
گرفته اند.

آبرومند در زیرساخت الکترونیک اما...

نکته جالب این رتبه بندی، جایگاه نسبتا خوب ایران در زیرساخت الکترونیکی است که ما در این بخش در جایگاه ۵۸ قرار گرفته ایم. این رتبه، به طور ناخودآگاه ما را به یاد گزارش ۶۵ صفحه‌ای انجمن تجارت الکترونیک تهران از وضعیت اینترنت در ایران می‌اندازد که دوشنبه هفته گذشته منتشر شد و در آن تاکید کرده بود که مشکلات و اختلالات شبکه، وضعیتی تجویزی و خودخواسته است، نه از سر توسعه‌نیافتگی.
این گزارش درباره «خودخواسته» بودن این وضعیت می‌گوید: «خودخواسته به این معنی که بخش قابل توجهی از مشکلات اینترنت کشور از فیلترینگ و محدودیت‌های آن تا سرعت و اختلالات گسترده نه به دلیل مشکل در توسعه زیرساخت‌ها که به سیاست گذاری ها، اقدامات مدیریتی و اعمال قوانین به وجود آمده است. در نهایت گلاویز شدن شهروندان و کسب وکار‌های ایرانی با یکی از ناامن‌ترین و بی کیفیت‌ترین اینترنت‌های دنیا، مرگ تدریجی رویای توسعه اقتصاد دیجیتال و یونیکورن‌های دانش بنیان را رقم می‎زند.»
نتیجه قابل تامل در رتبه بندی.
اما این رتبه بندی یک نکته قابل تامل دارد که اگرچه کشور‌های ثروتمندتر عموماً رفاه دیجیتالی بهتری دارند، اما ۲۲ کشور هستند که از نظر تولید ناخالص داخلی سرانه خود، در جایگاه‌های خوب و فراتر از انتظار از نظر امنیت الکترونیکی، زیرساخت و دولت الکترونیک قرار دارند که اغلب این کشور‌ها از آسیا و اروپای شرقی هستند.