به گزارش مجله خبری نگار،رفتار کودکان بسیار تحت تأثیر والدین و اطرافیان آنها قرار دارد؛ به گونهای که میتواند باعث بروز مشکلات زیادی در آنها شود. ازجمله مهمترین نیازهای روان شناختی کودک، داشتن والدین و به خصوص مادر نسبتاً سالم از لحاظ روان شناختی است.
احمد شجاعی، روانشناس و روان درمانگر فردی؛ تحت نظارت رسمی و سوپروایزری انجمن بینالمللی درمانهای پویشی_تجربهای درباره تأثیر مشکلات والدین بر سلامت کودکان میگوید: اگر مادر از سلامت روانی نسبی برخوردار باشد میتواند برای رسیدگی و آرام کردن فرزندش حوصله و صبر و تحمل بیشتری به خرج دهد. حالات و روحیات جسمانی و عاطفی فرزندش را تا حدودی تشخیص دهد و خودش را با حالات درونی و احساسی او هماهنگ کند.
به گفته این روان شناس، مادری که با احساسات و دنیای درونی خودش ارتباط بهتری دارد و آنها را میشناسد میتواند اضطراب، خشم و غم و عشق و نیازهای کودک را ببیند، بفهمد و در راستای احساسات و نیازهای او کارهای لازم را انجام دهد. وقتی کودکان دچار ترس و اصطراب میشوند اگر مادر توانایی و تحمل کافی برای تنظیم اضطراب و آرام کردن ترس در درون خودش را نداشته باشد نمیتواند به شیوه مناسب به اضطراب فرزندش هم رسیدگی کند. مثلاً اگر مادر همیشه اضطرابش را نادیده گرفته و خودش را به خاطر مضطرب بودن سرزنش کرده؛ ممکن است با اضطراب و نگرانیهای فرزندش هم با همین شیوه برخورد کند. یا برعکس؛ اگر در موضع پذیرش با اضطراب و نگرانیهای خودش باشد میتواند فرزند مضطرب خود را در آغوش بگیرد و حضور عاطفی و هیجانی خودش را به فرزندش نشان دهد و با عشق و مراقبت اضطراب کودکش را تنظیم کند.
احمد شجاعی میگوید: یکی از کارهایی که برای رشد مهارت در مدیریت اضطراب کمک میکند این است که بتوانید به بدن وجسمتان در شرایط اضطرابی و استرس توجه لازم را نشان دهید و آن را بپذیرید. تحقیقات رویکردهای نوین علوم اعصاب و روان شناسی نشان دادهاند توجه به نشانههای اضطراب در بدن مثل دل آشوب شدن، سفتی قفسه سینه، منقبض شدن عضلات و نشانههای دیگر اضطراب درجسم میتواند کمک زیادی به مدیریت بهتر اضطراب کند و آن را کاهش دهد. در واقع با پذیرش چنین مشکلاتی میتوانید به تدریج مهارت تنظیم ومدیریت اضطراب را به فرزندتان آموزش دهید.
به گفته این روان شناس نیاز به داشتن مادر نسبتاً سالم که توانایی تنظیم و تجربه احساسات را دارد؛ به شدت به سلامت روان مادر بستگی دارد. مادرانی که از سلامت روان نسبی برخوردار هستند یا در بزرگسالی از جلسات روان درمانی برای حل و فصل مشکلات عاطفی و روان شناختیشان اقدام میکنند بهتر میتوانند دشواری و چالشهای مختلف زندگی خودشان و فرزندشان را تاب بیاورند؛ بنابراین اگر والدین بتوانند با احساسات خود مثل خشم و عصبانیت رابطه خوبی برقرار کنند و آنها را بشناسند و بتوانند به خوبی مدیریت کنند میتوانند به شکل سالم عصبانیتشان را تجربه کنندو به این ترتیب فرزندشان هم همین توانایی و ظرفیت مادرو پدرش را یاد خواهد گرفت.
به گفته این روان شناس؛ کودکان آن چیزی میشوند که ما هستیم و رفتار میکنیم، نه آنچه تلاش میکنیم به آنها آموزش دهیم. یعنی اگر والدین به خصوص مادر با عشق، مراقبت و گاهی نیز با اقتدار و عصبانیت به شکل سالم رفتار میکند کودک هم این نوع رفتاررا یاد خواهد گرفت و در بزرگسالی بهتر میتواند با احساساست خود در ارتباط باشد و از آنها درموقعیتهای مختلف استفاده کند.
یکی از نیازهای روان شناختی مهم کودک که به سلامت روانی مادر وابسته است؛ نیاز به داشتن یک رابطه صمیمانه و امن است. اگر والدین به خصوص مادر بتواند رابطه میان خودو فرزندش را به رسمیت و معتبر بشمارد و آن را در حالات رفتاری و احساسی خود نشان دهد؛ کودک نیز این توجه و اهمیت را درک خواهد کرد و رابطه برای کودک نیز ارزشمند خواهد شد.
اگر این رابطه در بستری امن و قابل تکیه باشد فرزند این الگوی دلبستگی را یاد میگیرد و در بزرگسالی هم به سوی روابطی خواهد رفت که بتواند دلبستگی و الگوی ارتباطی خوبی را مانند مادر تجربه کند؛ بنابراین سلامت روانی مادرو پدر نقش مهمی در انتخاب همسر، شریک عاطفی و دوستان ما در بزرگسالی ایفا میکند.
به گفته این روان شناس، مشکلات والدین و رفتارهایی که در آنها مشاهده میکنیم آینههایی هستند که میتوانند به ما نشان بدهند که ما چه تاثیری از الگوهای ناسالم و آسیب زای آنها گرفتهایم؟ به این ترتیب میتوانیم با فهم دقیق و بهتر خودمان و مشکلاتی که در ارتباط با خودمان و دیگران داریم؛ چرخه انتقال تروماها و آسیبهای روان شناختی بین نسلی را از بین ببریم. البته تغییرکار دشوار و زمان بری است و معمولاً نیاز به کمک گرفتن از متخصص و کارشناس این حوزهها دارد؛ بنابراین برای رسیدن به نتیجه بهتر؛ گاهی کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان ضروری است.